Ціханоўская: Халакост — напамін свету пра наступствы ідэалогій нянавісці і агрэсіі

28 студзеня, Позірк. Трагедыя Халакоста з’яўляецца “напамінам усяму свету аб разбуральных выніках ідэалогій агрэсіі і нянавісці”, заявіла дэмакратычны лідар Святлана Ціханоўская па выніках наведвання 27 студзеня ў Польшчы цырымоніі, прысвечанай 80-й гадавіне вызвалення нацысцкага канцэнтрацыйнага лагера Асвенцым (нямецкая назва Аўшвіц-Біркенаў).

“Жудасна, што цяпер гэта страшная падзея выкарыстоўваецца аўтарытарнымі рэжымамі для распальвання варожасці і развязвання новых войнаў, — напісала палітык у сваім тэлеграм-канале. — Наш абавязак — памятаць і рабіць усё магчымае, каб не дапускаць паўтарэння такіх трагедый. Толькі салідарнасць і чалавечнасць здольныя супрацьстаяць жахам вайны”.

Беларусь на цырымоніі прадстаўляў таксама намеснік кіраўніка Аб’яднанага пераходнага кабінета (АПК), кіраўнік Народнага антыкрызіснага ўпраўлення (НАУ) Павел Латушка.

“20 гадоў таму я меў гонар быць тут на цырымоніі да 60-годдзя вызвалення канцлагера Аўшвіц, — перадае словы палітыка прэс-служба АПК. — Тады прэзідэнт Польшчы Аляксандр Квасьнеўскі даслаў Лукашэнку запрашэнне на гэтую цырымонію. Але Лукашэнка не прыняў гэтае запрашэнне, бо ён спалохаўся. Таго, што супраць яго прысутнасці ў гэтым важным, гістарычным месцы могуць выступіць як пазаўрочная беларускія арганізацыі, так і яўрэйскія арганізацыі з розных краін свету. Ён не прыехаў — адправіў кіраўніка свайго парламента”.

“І вось прайшло 20 гадоў, — дадаў Латушка, — на памятных мерапрыемствах беларускую дэлегацыю ўзначальвае Святлана Ціханоўская. І я таксама маю гонар прысутнічаць тут разам з ёй. Прайшло 20 гадоў, і ўжо няма нават пытання, запрашаць ці не запрашаць сюды Лукашэнку. Ён не атрымае гэтага запрашэння ніколі, бо ён не мае права прадстаўляць Беларусь і беларускі народ, тым больш быць у гэтым гістарычным месцы, месцы сусветнай памяці ахвяр нацызму”.

У цырымоніі прынялі ўдзел прэзідэнты Эманюэль Макрон (Францыя), Анджэй Дуда (Польшча), Уладзімір Зяленскі (Украіна), Франк-Вальтэр Штайнмаер (Германія), Серджыа Матарэла (Італія), Гітанас Наўседа (Літва), Эдгарс Рынкевічс (Латвія), Алар Карыс (Эстонія), Аляксандр Стуб (Фінляндыя), Аляксандр Ван дэр Бэлен (Аўстрыя), Пётр Павел (Чэхія), Мая Санду (Малдова), Клаўс Ёханіс (Румынія), Пітэр Пелегрыні (Славакія), прэм’ер-міністр Канады Джасцін Трудо, старшыня Еўрапейскага парламента Раберта Метсола, канцлер Германіі Олаф Шольц.

Як раней паведамляў “Позірк”, у цырымоніі будуць удзельнічаць больш за 80 дэлегацый, у тым ліку кіраўнікі дзяржаў, парламентаў і ўрадаў, міністры і члены каралеўскіх сем’яў з розных краін.

Удзел беларускіх афіцыйных асоб у цырымоніі не быў прадугледжаны.

Згодна з рэзалюцыяй Генеральнай Асамблеі ААН № A/RES/60 / 7, прынятай 1 лістапада 2005 года, 27 студзеня, у дзень вызвалення лагера ў Асвенцыме, ва ўсім свеце адзначаецца Міжнародны дзень памяці ахвяр Халакосту.

Расійская агрэсія ва Украіне і яе падтрымка з боку Мінска стала прычынай, па якой афіцыйных прадстаўнікоў дзвюх краін перасталі запрашаць на знакавыя міжнародныя мерапрыемствы, у тым ліку звязаныя з памяццю аб Другой сусветнай вайне. У 2022, 2023 і 2024 гадах Японія адмовіла ім ва ўдзеле ў цырымоніі памяці ахвяр атамных бамбардзіровак Хірасімы і Нагасакі, у верасні 2023-га Нобелеўскі камітэт адклікаў запрашэнне на ўручэнне прэміі.

Адсутнічалі дэлегацыі Беларусі і РФ на цырымоніі да гадавіны вызвалення нацысцкіх канцлагераў Бухенвальд і Мітэльбау-Дора (Германія), Асвенцым.

У 2022 годзе запрашэнне расійскай і беларускай афіцыйных дэлегацый наведаць цырымонію з нагоды 77-й гадавіны вызвалення Бухенвальда і яго філіяла Мітэльбау-Дора было адпраўлена, але адклікана. Прычынай стала гібель 96-гадовага Барыса Раманчанкі, аднаго з былых вязняў лагера, у Харкаве пасля абстрэлу расійскімі войскамі 18 сакавіка.

У цырымоніі ад Беларусі ўзялі ўдзел прадстаўнікі дэмакратычных сіл: лідар Народнага антыкрызіснага ўпраўлення Павел Латушка і сябра “Народнай амбасады Беларусі” ў Германіі Міхаіл Таўбэ.

Перад цырымоніяй ускладання кветак і вянкоў 10 красавіка 2022 года чырвона-зялёны дзяржаўны сцяг Беларусі быў заменены на бел-чырвона-белы. Генеральная пракуратура 11 красавіка паведаміла аб узбуджэнні крымінальнай справы па факце “распальвання нацыянальнай варожасці” (ч. 2 арт. 130 КК). Паводле яе матэрыялаў, “неўстаноўленая асоба 10 красавіка 2022 года публічна зняла дзяржаўны сцяг Рэспублікі Беларусь, усталяваны на тэрыторыі мемарыяльнага комплексу на месцы канцлагера” Бухенвальд”(Федэратыўная Рэспубліка Германія), усталяваўшы замест яго бел-чырвона-белае палатно”.

19 красавіка 2022 года Аўстрыйскае агенцтва друку паведаміла, што афіцыйныя дэлегацыі з Беларусі і Расіі не запрасілі на цырымонію гадавіны вызвалення канцлагера Маўтхаўзен. “Удзел абедзвюх краін быў бы несумяшчальны з клятвай вязняў Маўтхаўзена, якія выжылі, і іх імкненнем да міру і свабоды”, — адзначыў старшыня ўвекавечання памяці ахвяр нацызму Маўтхаўзенскага камітэта Аўстрыі Вілі Мерні.

Ад Беларусі ў цырымоніі прынялі ўдзел Латушка, прадстаўнікі “народных амбасадаў” у Аўстрыі і Славеніі і члены Нацыянальнай дыяспары.

Не былі запрошаныя ў Маўтхаўзен дэлегацыі Беларусі і РФ таксама ў 2023 і 2024 гадах.