3 кастрычніка, Позірк. Справядлівасць у дачыненні да ахвяр рэпрэсій і пакаранне вінаватых у іх важныя для будучага пераходу да дэмакратычнага кіравання ў Беларусі, заявіў 3 кастрычніка юрыст праваабарончага цэнтра “Вясна” Павел Сапелка на анлайн-прэзентацыі даклада Міжнароднай платформы па прыцягненні да адказнасці для Беларусі (IAPB) “Шляхі прыцягнення да адказнасці для Беларусі. Механізмы рэагавання на парушэнні правоў чалавека і міжнароднага крымінальнага права”.
“Беларусь аднойчы зменіцца, і тады мы, захаваўшы тыя доказы, якія цяпер збіраем, атрымаем магчымасць прыцягнуць да адказнасці вінаватых. Гэта прадухіліць свайго роду амнезію ў новых уладаў і не дазволіць прайсці яшчэ раз тую ж самую гісторыю, якую мы праходзілі пасля краху Савецкага Саюза, калі злачынствы камуністычнага рэжыму былі аддадзены забыццю”, — сказаў ён.
Пакуль жа вінаватыя ў масавых парушэннях правоў чалавека і масавых рэпрэсіях у краіне зыходзяць у сваіх дзеяннях з таго, што ім не пагражае пакаранне, не пагражае адказнасць, падкрэсліў юрыст. І ў гэтым сэнсе беспакаранасць — гэта не проста адсутнасць пакарання, “гэта тое, што падсілкоўвае працяглыя парушэнні, працяглыя рэпрэсіі, працяглыя злачынствы”, лічыць Сапелка.
“Калі тыя людзі, якія датычныя да незаконных прысудаў, да катаванняў у месцах пазбаўлення волі, атрымліваюць павышэнне, узнагароды ад дзяржавы, улады і вышэйшыя службовыя асобы пасылаюць ім сігналы падтрымкі і сігналы пра тое, што яны знаходзяцца на правільным шляху, — адзначыў юрыст. — І, на жаль, усе падзеі, якія адбываюцца ў Беларусі, не абмежаваліся 2020 годам, яны працягваюць адбывацца дагэтуль. Адказнасць можа разарваць гэтае кола”.
Ён згадаў аналітычнае даследаванне 2024 года “Як успрымаюць справядлівасць людзі, якія перажылі катаванні і/ці жорсткае абыходжанне”, якое падрыхтавалі Міжнародны камітэт па расследаванні катаванняў у Беларусі і праваабарончы цэнтр “Вясна”.
“Нас вельмі ўразіла, што пацярпелыя падтрымліваюць у першую чаргу менавіта судовыя, міжнародныя, у тым ліку працэсы, — сказаў Сапелка. — Яны не дамагаюцца нейкіх жорсткіх разбораў, але патрабуюць справядлівасці. Таксама яны вельмі моцна баяцца паўторнай траўматызацыі, таму бяспечныя, заснаваныя на ўліку патрэбаў пацярпелых працэсы вельмі важныя”.
Даклад IAPB аб’ёмам 122 старонкі ўтрымлівае агляд існуючых механізмаў рэагавання на сур’ёзныя парушэнні правоў чалавека і міжнароднага крымінальнага права ў Беларусі. Сярод іншага эксперты рэкамендуюць стварыць сумесную следчую групу па злачынствах, звязаных з Беларуссю.
Аўтарызавацца
Забыліся пароль?
Выхад з профілю
