“Партызанка”: Польшча прыпыніла да 4 сакавіка 2026 года падлік тэрмінаў разгляду заяў на прадастаўленне міжнароднай абароны

5 кастрычніка, Позірк. Польшча прыпыніла падлік тэрмінаў разгляду заяў на прадастаўленне міжнароднай абароны да 4 сакавіка 2026 года, паведамляе ініцыятыва “Партызанка” (Partyzanka), якая аказвае юрыдычную дапамогу беларускім палітэмігрантам.

Прыпыненне звязана з набыццём моцы з 4 верасня 2025 года паправак у закон ад 12 сакавіка 2022-га “Аб дапамозе грамадзянам Украіны ў сувязі з узброеным канфліктам на тэрыторыі гэтай дзяржавы”.

Падкрэсліваецца, што гаворка пра заявы, якія цяпер знаходзяцца на разглядзе ўпраўлення па справах замежнікаў.

“Гэта азначае, што калі ваша справа ўжо разглядаецца — тэрмін “замарожваецца” і не працягваецца да 4 сакавіка 2026 года. Калі вы падалі новую заяву — адлік тэрмінаў пачнецца толькі пасля названай даты”, — удакладняецца ў паведамленні.

Таксама да 4 сакавіка 2026 года не прымяняюцца палажэнні аб “бяздзейнасці органа (г.зн. скаргі на зацягванне разгляду не разглядаюцца)”, “празмернай працягласці адміністрацыйнага разбору”, “абавязку апавяшчаць бакі аб недазволе справы ва ўстаноўлены законам тэрмін”.

“Партызанка” паведамляе заяўнікам: “У вас захоўваецца легальны статус і ўсе правы, звязаныя з падачай заявы. Аднак рашэнне па справе можа быць адкладзена — фактычна адлік тэрмінаў на разгляд часова “замарожаны”. Скаргі на зацягванне разгляду да 4 сакавіка 2026 года не будуць мець юрыдычнага эфекту”.

“Калі вы чакаеце рашэння па міжнароднай абароне, важна памятаць: ваш працэс не спынены, а толькі падлік тэрміну яго разгляду прыпынены. Пасля 4 сакавіка 2026 года разгляд будзе адноўлены”, — адзначаецца ў публікацыі.

24 ліпеня стала вядома, што ў Польшчы могуць адмяніць прадугледжаны заканадаўствам тэрмін разгляду спраў аб прадастаўленні замежнікам міжнароднай абароны. Такое новаўвядзенне прадугледжваў унесены ўрадам краіны ў Сейм законапраект.

Яго неабходнасць абгрунтоўвалася значнай нагрузкай на кампетэнтныя органы, якія разглядаюць такія заявы, перш за ўсё, у сувязі з рэзкім павелічэннем колькасці заявак ад грамадзян Украіны.

У адпаведнасці з нормамі, якія дзейнічалі на той момант, справы аб міжнароднай абароне павінны разглядацца на працягу шасці месяцаў з дня падачы заявы, гэты тэрмін можа быць павялічаны да 15 месяцаў пры вялікім наплыве заяў альбо ў складаных выпадках, якія патрабуюць дадатковай праверкі.

Адзначалася, што ў выпадку прыняцця законапраекта ў прадстаўленым выглядзе, гэтыя нормы будуць фактычна скасаваныя. У прыватнасці, з Упраўлення па справах замежнікаў будзе знятае абавязацельства інфармаваць заяўніка аб тым, што справа не будзе разгледжана ва ўстаноўлены тэрмін і яно не будзе несці адказнасці за парушэнне тэрмінаў.

Законапраектам прадугледжвалася, што гэтыя нормы будуць дзейнічаць да 4 сакавіка 2026 года, аднак не выключалася, што ў далейшым тэрмін будзе падоўжаны.

Як паведамляла выданне Rzeczpospolita, у абгрунтаванні да законапраекта адзначалася, што пастаянна расце колькасць хадайніцтваў аб прадастаўленні міжнароднай абароны і гэта істотна “абцяжарвае іх належны разгляд <…>, які прыводзіць да адназначнага вызначэння таго, які заяўнік адпавядае крытэрам прадастаўлення статусу ўцекача або дадатковай абароны, а які — не <…>”.

Раней Упраўленне па справах замежнікаў адзначала, што ў першым паўгоддзі 2025 года ад беларусаў паступіла каля 1,6 тыс. новых заяў з просьбай прадаставіць міжнародную абарону (ад украінцаў — каля 5 тыс., расіян — 400).

Колькасць грамадзян Беларусі, якія атрымалі міжнародную абарону ў Польшчы, скарацілася ў 2024 годзе на 10,4%, сведчылі даныя, якія згаданае ўпраўленне публікавала ў пачатку 2025-га.

Летась міжнародную абарону ў Польшчы атрымала 2,6 тыс. грамадзян Беларусі, у 2023-м — 2,9 тыс. Пры гэтым у 2024 годзе беларусамі пададзена 3,9 тыс. заяў з просьбай прадаставіць абарону (у 2023-м — 3,7 тыс.), Адмову атрымала 150 чалавек.

Тады, як і цяпер, беларусы былі на другім месцы па колькасці ўхваленых заяў, саступіўшы ўкраінцам (7 тыс. заяў і 3,9 тыс. ухваленых рашэнняў), але апярэдзіўшы расіян (1 тыс. заяў, 660 грамадзян атрымалі адмову).

Замежніку прадастаўляюць міжнародную абарону ў Польшчы (у форме статусу ўцекача або дадатковай абароны), калі яму пагражае пераслед або рэальная небяспека страты жыцця або здароўя ў краіне паходжання. Пры гэтым “асоба не павінна знаходзіцца ў абставінах, якія маглі б указваць, напрыклад, на тое, што яна можа прадстаўляць пагрозу бяспецы”.

27 сакавіка было абмежавана права мігрантаў прасіць аб прадастаўленні міжнароднай абароны на мяжы Польшчы з Беларуссю. 23 ліпеня Сейм прагаласаваў за падаўжэнне гэтага абмежавання на трэці 60-дзённы тэрмін.