Прэм’ер-міністр Польшчы заявіў аб маючым адбыцца “пробным” адкрыцці двух раней закрытых пагранпераходаў на мяжы з Беларуссю

28 кастрычніка, Позірк. Пра запланаванае адкрыццё пагранпераходаў на мяжы з Беларуссю заявіў 28 кастрычніка на Форуме Еўрапейскага саюза па пытаннях згуртавання межаў і развіцця ў Беластоку (знаходзіцца побач з польска-беларускай мяжой) прэм’ер-міністр Польшчы Дональд Туск.

З яго слоў вынікае, што гаворка вядзецца пра пераход Баброўнікі (з беларускага боку — Бераставіца), які быў закрыты ў лютым 2023 года пасля асуджэння актывіста неафіцыйнага Саюза палякаў Беларусі Анджэя Пачобута, і пераход Кузніца (Брузгі), закрытага ў лістападзе 2021 года праз міграцыйны крызіс.

Паводле інфармацыі interia.pl, Туск адзначыў, што адкрыццё двух памежных пераходаў, запланаванае на пачатак лістапада, стане “пробным” рашэннем. “Калі выявіцца, што з нейкай прычыны (…) мяжу неабходна закрыць, я не буду вагацца ні хвіліны”, — дадаў ён, патлумачыўшы, што гаворка ідзе аб патэнцыйных праблемах бяспекі.

“Калі мы кажам, што гэтыя пункты пропуску можна адкрыць, то гэта перш за ўсё таму, што мяжа зараз як ніколі добра ахоўваецца. Дзякуючы нашым сумесным намаганням польска-беларуская мяжа, мабыць, самая абароненая ў Еўропе. Таму мы можам дазволіць сабе пайсці на пэўную рызыку, звязаную з яе адкрыццём”, — сказаў прэм’ер-міністр. Паводле яго слоў, урад лічыць, што выгады пераважаць патэнцыйныя рызыкі.

Туск таксама адзначыў, што пагранпераход Полаўцы (з беларускага боку — Пясчатка), які быў зачынены ў сакавіку 2020 года, пакуль немагчыма адкрыць, бо там знаходзіцца польскі ваенны лагер.

Кіраўнік польскага ўрада паведаміў, што ў Кузніцы рух першапачаткова будзе абмежаваны транспартнымі сродкамі масай да 3,5 тоны ў сувязі з рэканструкцыяй, якая там праходзіць.

Адначасова ён заявіў, што рашэнне аб адкрыцці пагранпераходаў неабходна ўзгадніць з літоўскім бокам, які закрыў сваю мяжу з Беларуссю 26 кастрычніка.

“Я даручыў розным міністэрствам падрыхтаваць гэтае рашэнне, каб яго можна было прыняць на гэтым тыдні. Але ў нас ёсць праблема на літоўска-беларускай мяжы. Праз неаднаразовыя правакацыі, як з выкарыстаннем паветраных шароў, так і іншых, з боку Беларусі і Расіі, літоўцы закрылі свае адзіныя памежныя пераходы з Беларуссю некалькі дзясяткаў гадзін таму. Таму я чакаю інтэнсіўных перамоў з літоўцамі, каб не заспець іх знянацку. Мы павінны праводзіць паслядоўную палітыку ў адносінах да нашых суседзяў. Калі мы кажам, што можам адкрыць гэтыя пераходы, то гэта таму, што мяжа зараз больш бяспечная, чым калі-небудзь”, — цытуе Туска onet.pl.

9 кастрычніка польскае выданне Rzeczpospolita са спасылкай на “добра інфармаваную крыніцу” ва ўрадзе краіны паведаміла, што, калі беларускія ўлады “супакояць сітуацыю на мяжы [з Польшчай] і вызваляць [актывіста неафіцыйнага Саюза палякаў Беларусі і журналіста] Анджэя Пачобута, будуць адкрыты дадатковыя раней закрытыя памежныя пераходы”. “У Мінску пра гэта ведаюць”, — дадаў ён.

Выданне тады выказала меркаванне, што размова ідзе аб пераходах Баброўнікі і Кузніца.

Згодна з падлікамі “Позірку”, цяпер назіраецца некаторае зніжэнне міграцыйнага ціску на беларуска-польскай мяжы: за 10 дзён з 17 па 26 кастрычніка польскія службы зафіксавалі 464 спробы яе нелегальнага перасячэння, у той час як за папярэднія 10 дзён, з 7 па 16 кастрычніка іх было 778. У той жа час у параўнанні з 17—26 кастрычніка 2024 года напружанасць зараз большая (тады было 349 спроб).

У той жа час Аляксандр Лукашэнка, выступаючы 28 кастрычніка на III Мінскай міжнароднай канферэнцыі па еўразійскай бяспецы, заявіў, што ў Мінска няма прычын, каб “абараняць Еўрапейскі саюз, Еўропу ад мігрантаў”.

24 верасня кіраўнік Народнага антыкрызіснага ўпраўлення Павел Латушка выказаў думку, што “ў найбліжэйшыя дні“ можа адбыцца вызваленне абвінавачанага ў Беларусі ў шпіянажы грамадзяніна Польшчы Гжэгажа Гавела і Анджэя Пачобута. Гэтага не адбылося.

30 верасня міністр замежных спраў Польшчы Радаслаў Сікорскі заявіў аб прасоўванні польска-амерыканскага дыялогу па пытанні вызвалення ўсіх палітычных зняволеных у Беларусі.

7 кастрычніка Беларуская асацыяцыя журналістаў (БАЖ) са спасылкай на сваю крыніцу паведаміла, што Пачобут знаходзіцца ў памяшканні камернага тыпу ў калоніі № 1 горада Наваполацка (Віцебская вобласць), куды яго змясцілі на шэсць месяцаў — да лютага 2026 года.

22 кастрычніка ў Еўрапарламенце было абвешчана, што Анджэй Пачобут стаў лаўрэатам прэміі “За свабоду думкі” імя Сахарава.

Міграцыйны крызіс на мяжы Беларусі і краін ЕС працягваецца з вясны 2021 года. Улады суседніх еўрапейскіх дзяржаў лічаць яго “гібрыднай атакай”, арганізаванай рэжымамі ў Мінску і Маскве.
Адкрыцця пагранпераходаў на мяжы з Беларуссю неаднаразова патрабавалі ад урада Польшчы прадстаўнікі ўсходніх рэгіёнаў краіны, якія зазнаюць страты праз іх закрыццё.