“Пашпартны ўказ” — частка “мэтанакіраванай палітыкі пакарання беларусаў, якія з’ехалі”, лічаць эксперты ААН

20 верасня, Позірк. “Пашпартны ўказ” Аляксандра Лукашэнкі № 278 з’яўляецца часткай “мэтанакіраванай палітыкі пакарання беларусаў, якія з’ехалі”, уключаючы праваабаронцаў, журналістаў і прадстаўнікоў апазіцыі “за іх палітычную нелаяльнасць”, гаворыцца ў заяве экспертаў ААН, апублікаванай на сайце Упраўлення вярхоўнага камісара па правах чалавека.

Гэты ўказ, лічаць аўтары дакумента, уяўляе сабой прыклад “злоўжывання мерамі бяспекі”. “Асабліва моцна” ён паўплывае на “тых, хто быў вымушаны пакінуць краіну ў сувязі з масавымі рэпрэсіямі пасля прэзідэнцкіх выбараў 2020 года”, яны “не змогуць спакойна вярнуцца ў Беларусь”.

У выпадку вяртання “яны падвергнуцца высокай рызыцы пераследу”, перакананыя эксперты. Аўтары заявы заклікалі беларускія ўлады адклікаць указ і аднавіць “консульскае абслугоўванне ў адпаведнасці з Венскай канвенцыяй аб консульскіх зносінах 1963 года”.

Захаванне ўказа, мяркуюць яны, “прывядзе да далейшага абмежавання правоў чалавека беларусаў, якія не маюць магчымасці вярнуцца на радзіму, у тым ліку права на рэгістрацыю нараджэння і надання грамадзянства дзецям, якія нарадзіліся за мяжой”. Гэта, на думку экспертаў, “дыскрымінуе ўсіх беларусаў, якія жывуць за мяжой, адмоўна адбіваючыся на іх правах на адукацыю, здароўе, уступленне ў шлюб, свабоду перамяшчэння і доступ да правасуддзя ў краінах, якія іх прымаюць”.

“Мы заклікаем дзяржавы — члены ААН забяспечыць, каб беларускія грамадзяне, якія асцерагаюцца пераследу, не падвяргаліся працэдуры дэпартацыі ў Беларусь на падставе таго, што тэрмін дзеяння іх пашпартоў скончыўся або [дакументы] былі прызнаныя несапраўднымі ў выніку прымусовага пазбаўлення грамадзянства”, — гаворыцца ў заяве.

Эксперты таксама заклікалі краіны свету садзейнічаць “атрыманню альтэрнатыўных праязных і ідэнтыфікацыйных дакументаў, што гарантуюць беларусам, якія не могуць бяспечна вярнуцца на радзіму, доступ да асноўных паслуг і свабоду перамяшчэння”.

Ліст падпісалі спецыяльны дакладчык па сітуацыі з правамі чалавека ў Беларусі Анаіс Марэн, спецдакладчык па пытанні аб становішчы праваабаронцаў Мэры Лоўлар і інш.

4 верасня Аляксандр Лукашэнка падпісаў указ № 278 “Аб парадку выдачы дакументаў і здзяйснення дзеянняў”, які пазбавіў замежныя ўстановы Беларусі магчымасці падаўжаць тэрмін дзеяння пашпарта беларускага грамадзяніна і выдаваць новыя дакументы.

Акрамя таго, скасавана права консульстваў удзельнічаць у працэдуры адчужэння маёмасці, у тым ліку нерухомасці і аўтамабіляў. Такія здзелкі можна будзе здзяйсняць пры асабістай яўцы ў адпаведныя дзяржорганы або на падставе даверанасці, аформленай на тэрыторыі Беларусі (раней такія даверанасці афармляліся ў дыппрадстаўніцтвах).

Беларускія дэмакратычныя структуры, Еўрасаюз, ЗША, праваабарончыя арганізацыі раскрытыкавалі ўказ, скіраваны, на іх думку, на ўшчамленне правоў вымушаных эмігрантаў.

Гл. таксама:

Human Rights Watch аб указе № 278: Беларускія ўлады ўсё часцей спрабуюць распаўсюдзіць свае рэпрэсіі за межы краіны Ціханоўская заклікала заходнія краіны аказаць дапамогу беларусам, якія могуць сутыкнуцца з праблемамі легалізацыі за мяжой