Беларускія ўлады лічаць за лепшае не каментаваць больш частыя палёты дронаў-камікадзэ над тэрыторыяй краіны, а іх падзенне альбо замоўчваюць, альбо падаюць як нешта не вартае ўвагі.
Канцавая “станцыя” Калінкавічы
Як паказаў праведзены “Позіркам” аналіз, афіцыйныя ведамствы ніяк не адрэагавалі на факт падзення напярэдадні ў Калінкавічах (Гомельская вобласць) расійскага “Шахеда”: маўчаць Мінабароны, КДБ і іншыя структуры.
Зрэшты, рэакцыя ўсё ж была: днём 4 кастрычніка ўзброеныя сілавікі затрымалі жанчыну, якая размясціла ў мясцовым чаце дарожнай дапамогі відэазапіс з камеры на сваім доме. На ім выразна чутны гук матора (ляцяць “шахеды” падобныя па гуку на матор мапеда), а потым — яркая ўспышка і гук выбуху. Відэазапіс, які падхапілі “экстрэмісцкія рэсурсы”, стаў ускосным доказам інфармацыі, што з’явілася напярэдадні, што дрон зноў заляцеў на тэрыторыю Беларусі. На гэты раз ён не проста заляцеў, а выбухнуў у межах горада.
Паводле інфармацыі выдання “Флагшток”, беспілотнік упаў на вуліцы Куйбышава ў паўднёва-ўсходняй частцы Калінкавічаў, гэтую вуліцу міліцыя перакрыла раніцай 3 кастрычніка. Там пераважна размешчаныя прыватныя аднапавярховыя дамы, ёсць некалькі прамысловых і адміністрацыйных тэрыторый і могілкі.
5 верасня ў Гомельскую вобласць заляцела не менш за восем дронаў-камікадзэ, як мінімум два з іх было знішчана, прычым адзін з іх збіты, як сцвярджалася, СПА РФ — падраздзяленнем 1530-га зенітнага ракетнага палка ВС РФ, якое дыслакуецца на мясцовым аэрадроме “Зябраўка”.
Тады жыхары Гомеля чулі выбухі і бачылі ў небе падпалены дрон, фота і відэа з якім таксама было выкладзена ў мясцовы чат дарожнай дапамогі. Дрон упаў у Навабеліцкім раёне Гомеля на цагляны будынак склада па 8-м завулку Ільіча, у выніку чаго склад загарэўся.
Чаму маўчаць сірэны
У ліпені, жніўні і верасні тэлеграм-канал “Беларускі Гаюн”, які спецыялізуецца на маніторынгу вайсковай сітуацыі, паведамляў пра мноства выпадкаў уварвання ў паветраную прастору Беларусі беспілотнікаў, якімі Расія атакуе Украіну.
Верагодна, той факт, што беларусы пасля забароны літаральна ўсіх незалежных СМІ не сышлі ў поўнае інфармацыйнае падполле і працягваюць дзяліцца інфармацыяй нават у тэматычных галінках чатаў, адыграў сваю ролю. І калі пасля таго, як 5 верасня жыхары абмяркоўвалі збіты дрон і публікавалі яго фота, нікога не затрымалі, то цяпер сітуацыя змянілася.
Варта таксама адзначыць, што ні 5 верасня ў Гомелі, ні 3 кастрычніка ў Калінкавічах пры знаходжанні дронаў у паветранай прасторы Беларусі і нават працы СПА не ўключаліся сірэны паветранай трывогі, хоць улады праводзяць праверку працы сістэм апавяшчэння даволі часта.
Пасля падзення дрона 5 верасня Мінабароны было вымушана прызнаць факт парушэння мяжы лятальнымі аб’ектамі, але змаўчала іх прыналежнасць. У каментары начальніка Галоўнага штаба — першага намесніка камандуючага ВПС і войскамі СПА Сяргея Фралова гаварылася таксама, што па факце парушэння мяжы “праводзіцца праверка”, але пра яе вынікі дагэтуль не паведамлялася.
17 верасня Аляксандр Лукашэнка таксама прызнаў, што ў Беларусь залятаюць баявыя беспілотнікі, і заявіў, што ўлады нібыта “дамовіліся па каналах з украінцамі”, што абодва бакі не будуць “у СМІ падсвятляць факты залёту беспілотнікаў і расійскіх, і ўкраінскіх” на беларускую тэрыторыю.
Паводле сцвярджэння Лукашэнкі, адзін з БПЛА нібыта быў знойдзены “ажно пад Бабруйскам”. “Гэта былі ўкраінскія беспілотнікі, а не расійскія. Хоць і з іншага боку бывае”, — прызнаў ён.
Эксперт: У непрыемных сітуацыях улады лічаць за лепшае адседжвацца
На фоне надыходзячых выбараў 2025 года Лукашэнка не баіцца за свой рэйтынг сярод насельніцтва, і нават сітуацыя з расійскімі “шахедамі”, якія залятаюць і выбухаюць на тэрыторыі Беларусі, на гэта не паўплывае, заявіў у каментары “Позірку” палітычны аналітык Аляксандр Фрыдман.
“Сапраўдныя рэйтынгі яго не цікавяць, пастаўлена дакладная задача напісаць вынік выбараў у раёне 90 і больш працэнтаў, — лічыць суразмоўца. — А далей яму абсалютна ўсё роўна, якая ў яго рэальная папулярнасць або непапулярнасць”.
На думку аналітыка, маўчанне ўладаў з нагоды ўсё больш частага залёту ў Беларусь расійскіх дронаў-камікадзэ кажа пра тое, што для іх гэта “нязручная і нявыгадная гісторыя”, якую яны не хочуць падымаць і адказваць на пытанні грамадзян, чаму гэта адбываецца і якой рызыцы падвяргаецца пры гэтым краіна. Акрамя таго, гэта таксама ідзе насуперак наратыву ўладаў аб няўцягнутасці Беларусі ў вайну.
“Таму яны лічаць за лепшае ў такіх непрыемных сітуацыях проста “выседжваць” іх і адмоўчвацца альбо аб’яўляць тое, што адбываецца, фэйкам. Акрамя таго, яны ў асноўным кантралююць інфармацыйную прастору, таму асабліва не перажываюць з нагоды таго, што распаўсюджваецца ці не распаўсюджваецца”, — кажа Фрыдман.
Аналітык адзначыў таксама, што ўлады рэагуюць на падзеі ў той момант, калі “бачаць, што схаваць тое, што адбылося, ўжо ніяк немагчыма, што гэтая гісторыя раскруцілася зусім да небывалых маштабаў і маўчаць нявыгадна”.
Агулам жа ўладамі абраная стратэгія “замаўчаць і пераседзець”, яны будуць і далей “гэтай стратэгіі прытрымлівацца”, упэўнены суразмоўца.
Гл. таксама па тэме аналітычны матэрыял аглядальніка “Позірку” Вячаслава Корасценя:
Дрон ты мой опавший. Концепция “мирного неба”, с которой Лукашенко идет к выборам, оказалась под угрозой (на рускай мове)