У камітэт Сената ЗША ўнесены законапраект аб прызнанні пратэрмінаваных беларускіх пашпартоў
29 кастрычніка, Позірк. Законапраект, які тычыцца ў тым ліку магчымасці прызнання Злучанымі Штатамі пратэрмінаваных беларускіх пашпартоў, унёс на разгляд камітэта па міжнародных справах Сената Кангрэса ЗША яго старшыня Бэн Кардзін.
У дакуменце, які быў унесены 19 верасня і носіць назву Bridge Act, канстатуецца, што рэжым Лукашэнкі праводзіць палітыку прымусу беларускіх дэмакратычных актывістаў вяртацца ў Мінск падаўжаць дакументы, неабходныя для захавання іх статусу рэзідэнта ў бяспечнай трэцяй краіне, ставячы гэтую катэгорыю беларусаў пад рызыку затрымання і катаванняў.
Як вынікае з тэксту законапраекта, у выпадку яго прыняцця на працягу 90 дзён будзе распрацаваны працэс прызнання пратэрмінаваных беларускіх пашпартоў сапраўднымі для паездак у ЗША і з ЗША да таго часу, пакуль дзяржсакратар не пацвердзіць адпаведным камітэтам Кангрэса і камісару па мытным і памежным кантролі ЗША, што для грамадзяніна Беларусі, які знаходзіцца ў выгнанні, бяспечна вярнуцца на радзіму для падаўжэння тэрміну дзеяння дакумента.
Аналагічная працэдура прадугледжваецца законапраектам і для грамадзян Расіі з мінулымі пашпартамі, аднак у гэтым выпадку працягласць працэсу складае не 90, а 180 дзён.
У праекце закона пазначана таксама, што дзяржсакратар “павінен настойліва заклікаць Еўрапейскую камісію Еўрапейскага саюза і іншыя адпаведныя еўрапейскія ўрадавыя ўстановы даць юрыдычную дакументацыю, якая дазваляе здзяйсняць міжнародныя паездкі належным чынам правераным грамадзянам Беларусі, якія знаходзяцца ў выгнанні і якім пагражае рэальная пагроза пераследу ў Беларусі”.
Таксама прадугледжваецца, што не пазней чым праз 90 дзён пасля прыняцця закона дзяржсакратар у каардынацыі з міністрам унутранай бяспекі павінен вызначыць грамадзян Беларусі як “бяздомных” для афармлення ім віз, пакуль дзяржсакратар не пацвердзіць адпаведным камітэтам Кангрэса, што Злучаныя Штаты маюць консульскае прадстаўніцтва ў Мінску.
Згодна з існуючай практыкай, пасля атрымання такога статусу прызначаецца амбасада ЗША, адказная за выдачу віз грамадзянам адпаведнай краіны.
Цяпер такі статус маюць 10 краін, у тым ліку Расія.
У законапраекце канстатуецца, што Святлана Ціханоўская “стала відавочным пераможцам прэзідэнцкіх выбараў у Беларусі ў 2020 годзе”, Аляксандр Лукашэнка “жорстка расправіўся з тысячамі мірных дэманстрантаў, якія выйшлі на вуліцы ў знак пратэсту супраць фальсіфікацыі выбараў рэжымам Лукашэнкі, адвольна затрымаўшы больш за 35.000 чалавек і падвергнуўшы многіх з іх катаванням”; “рэжым Лукашэнкі несправядліва пасадзіў у турму больш за 1.500 чалавек, у тым ліку лідараў апазіцыі Віктара Бабарыку, Сяргея Ціханоўскага, Марыю Калеснікаву, журналістаў Радыё Свабодная Еўропа/Радыё Свабода Андрэя Кузнечыка і Ігара Лосіка, а таксама жонку Ігара Лосіка Дар’ю Лосік”, “падтрымліваў і спрыяў незаконнай вайне Расійскай Федэрацыі супраць Украіны, у тым ліку дазваляючы Расійскай Федэрацыі запускаць балістычныя ракеты і наносіць наступальныя ўдары па Украіне з тэрыторыі Беларусі з мэтай уварвання ва Украіну і забойства ўкраінскіх грамадзян”.
Аб далейшым прасоўванні законапраекта пасля яго ўнясення на сайце Кангрэса па стане на 29 кастрычніка не паведамляецца.
Каментуючы яго ўнясенне, беларускі дэмакратычны лідар Святлана Ціханоўская адзначыла, што “ўдзячная сенатару Бэну Кардзіну, старшыні камітэта Сената ЗША, за падтрымку беларусаў”.
“Мы бачыліся некалькі разоў, і я ведаю, як асабіста ён перажывае за Беларусь і беларусаў. Сенатар Кардзін з’яўляецца нашым вялікім сябрам і саюзнікам. Ён вялікую ўвагу надае пытанню вызвалення беларускіх палітвязняў, падтрымкі беларусаў у выгнанні. Нядаўна ён накіраваў ліст амерыканскаму ўраду з заклікам прыкласці намаганні для вызвалення нашых людзей з турмаў. Таксама з ягонай ініцыятывы ў Кангрэсе прадстаўлены закон, які павінен істотна палегчыць умовы для беларусаў у выгнанні”, — заявіла дэмлідар.
81-гадовы Бэн Кардзін завяршае кадэнцыю ў Сенаце ў студзені 2025 года. Яшчэ ў 2023 годзе ён абвясціў, што не будзе балатавацца на наступных выбарах сёлета 5 лістапада. За сваю палітычную кар’еру не прайграў ніводную электаральную кампанію.