За мінулы год Беларусь не наблізілася да ўстойлівасці, сістэма не адаптуецца да крызісаў — даследаванне
Генадзь Коршунаў
27 сакавіка, Позірк. 2024 год не наблізіў Беларусь да ўстойлівасці і здольнасці сістэмы адаптавацца да крызісаў. Такая выснова змяшчаецца ў прадстаўленым 27 сакавіка даследаванні Цэнтра новых ідэй (ЦНІ) “Індэкс рэзіліентнасці — 2024”.
Паказчык, які разлічваецца штогод, “адлюстроўвае здольнасць пераадольваць крызісы, адаптавацца да іх наступстваў і развівацца”. Распрацаваны ЦНІ як інструмент, які дае магчымасць выявіць і адсачыць дынаміку ва ўстойлівых і ўразлівых сферах.
Аўтары працы — кіраўнік ЦНД Леся Руднік і старшы навуковы супрацоўнік арганізацыі, экс-дырэктар Інстытута сацыялогіі НАН Беларусі Генадзь Каршуноў.
Выдзелены чатыры асноўныя сферы: палітыка, эканоміка, соцыум і інфармацыйная сфера. Для адзнакі вынікаў выкарыстоўваецца шкала ад -5 (самы ўразлівы стан) да +5 (найболей устойлівае). У складанні індэкса прынялі ўдзел 40 беларускіх экспертаў.
Агульнае значэнне індэкса складае -1,94, што “практычна не адрозніваецца ад леташняга значэння — -1,96”: “Гэта значыць, што сітуацыя ў краіне працягвае заставацца крызіснай. Хоць інстытуты аўтарытарызму ў 2024 годзе ўмацаваліся, як і становішча [Аляксандра] Лукашэнкі персанальна, палітычныя рашэнні і заканадаўчыя дзеянні лізаванага эканамічнага і палітычнага курсу, і аслабляючы магчымасці дыверсіфікацыі, адаптыўнасці і крызіснага рэагавання“.
“Вынікі індэкса зноў указваюць на ўразлівасць краіны. Гэтаму садзейнічаюць абмежаваныя эканамічныя сувязі, маштабныя рэпрэсіі, палітычная ізаляцыя і прыярэтызацыя дзяржавай утрымання ўлады, а не забеспячэння дабрабыту насельніцтва”, — адзначаюць аўтары.
Даследчыкі, як і раней, указваюць на неабходнасць нармалізацыі палітычнай сферы.
“Сфера палітыкі летась была ў самым цяжкім становішчы. У прынцыпе, усе сферы былі ацэнены як [якія знаходзяцца ў крытычнай сітуацыі]. Але найгоршую сітуацыю мы маем у сферы палітыкі, як <…> і ўсе папярэднія гады. І ў 2024 годзе сітуацыя мінімальна пагоршылася ў параўнанні з 2023-м”, — адзначыў на прэзентацыі даследавання Коршунаў.
Паводле яго, унутраная палітыка, згодна з працай, знаходзіцца ” фактычна на мяжы калапсу“.
Падрабязнасці даступныя падпісчыкам “Позірк+”