Расследвальнік The Insider Грозеў: Упэўнены, мы ўстановім, дзе фізічна знаходзіцца Мельнікава

24 траўня, Позірк. Упэўненасць у тым, што месцазнаходжанне экс-спікера Каардынацыйнай рады (КР) неўзабаве будзе ўстаноўлена, выказаў у эфіры тэлеканала “Дождж” журналіст-расследвальнік выданняў The Insider і Der Spiegel Хрыста Грозеў.

Мельнікава знікла “дзесьці ў сакавіку гэтага года”, адзначыў ён, дадаўшы, то “яе сляды губляюцца” пасля пералёту ў той перыяд з Шры-Ланкі ў Дубай (ААЭ).

“Але, ведаючы, як працуюць нашы калегі з беларускіх “Кіберпартызан” і як працуе The Insider, я ўпэўнены, што мы яе знойдзем, [установім], дзе фізічна яна цяпер знаходзіцца”, — сказаў Грозеў.

Паводле яго слоў, Мельнікава пасля “яе скланення да шпіянажу на карысць як мінімум беларускіх, а, магчыма, і расійскіх службаў” нанесла апазіцыйнаму руху Беларусі шкоду, якую “нельга назваць дробнай”.

“Мы не можам быць упэўненыя, калі менавіта <…> Анжаліка Мельнікава вырашыла, як мінімум, абакрасці беларускую апазіцыю і ўсё ж такі, магчыма, стварыць пагрозу для многіх людзей, якія былі вядомыя ёй па службовай працы. Яна мела доступ да спісаў беларускіх апазіцыянераў, якія знаходзяцца за мяжой, [а таксама] людзей, якія даюць фінансавую падтрымку беларускай апазіцыі”, — заявіў расследвальнік.

“Мы не ведаем, — дадаў ён, — калі яна стала такой двайной шпіёнкай”. Але, паводле даных Грозева, гэта адбылося не пазней за жнівень — верасень 2023 года, калі была зафіксавана сувязь спікера КР з супрацоўнікам Галоўнага ўпраўлення выведкі (ГВУ) Беларусі Аляксеем Лабеевым.

Мужчына, нагадаў расследвальнік, “меў дзве асобы”, прычым калі па сапраўдных дакументах ён з’яўляецца жанатым, то па падробленых, на імя Аляксея Гардзеева, супрацоўнік спецслужбы халасты.

“На першым этапе знаёмства ён, хутчэй за ўсё, прадставіўся Мельнікавай толькі пад фальшывай сваёй асобай”, — сказаў Грозеў.

Афіцыйная жонка Лабеева, паводле яго слоў, “цалкам магчыма, таксама шпіёнка”, і таксама можа быць супрацоўніцай ГВУ. Яна “працуе ў вайсковай частцы”, але “фармальна ў сваім прафесійным жыцці” гэтую акалічнасць жанчына не раскрывае, а “займаецца курсамі для спакушэння”. “Гэта вельмі падобна на тое, што яна таксама займаецца працай для выведслужбы”, — удакладніў Грозеў.

“Гісторыя становіцца ўсё горшай і горшай для беларускай апазіцыі. Таму што, мабыць, як мінімум, год, а хутчэй паўтара года, яна перадавала інфармацыю [выведцы]”, — адзначыў ён.

“Чыста аналітычна” журналіст выказаў здагадку, як маглі развівацца адносіны паміж Мельнікавай і Лабеевым.

“Я такія выпадкі вельмі шмат расследаваў, — падкрэсліў Грозеў. — Звычайна яны спачатку ўлюбляюцца, разгараецца жарсць паміж імі, і толькі праз нейкі час, прыкладна шэсць месяцаў, ім раскрываецца, што ім трэба нешта рабіць для іншай краіны. Таму, я думаю, што, хутчэй за ўсё, не адразу яна была перавербаваная”.

Ён таксама дапусціў, што ў дачыненні да спікера КР выкарыстоўваліся “нейкія іншыя рычагі, а не толькі шарм гэтага Аляксея”. Да такой высновы расследвальніка падштурхоўвае тое, што на сустрэчу з Мельнікавай на Кубу ў жніўні 2023 года Лабееў паляцеў разам з маці палітыка Аксанай Саўчанка.

“Мама яе жыла ў Беларусі і, цалкам магчыма, гэта быў нейкі сігнал: бачыце, [вось] ваша мама, мы можам вырашаць, калі яе можна ўбачыць”, — сказаў Грозеў. Не выключана, дадаў ён, “быў двайны пласт” ўплыву на спікера КР — “эмацыйны з-за адносін рамантычных і нейкі намёк на ціск пагроз”.

Адносінам Мельнікавай і супрацоўніка ваеннай выведкі Лабеева прысвечана чарговае, трэцяе, расследаванне выданняў The Insider і Polityka, праведзенае пры падтрымцы групы ананімных хакераў “Кіберпартызаны” і Беларускага расследвальніцкага цэнтра. Яно было апублікавана 23 траўня.

Пра тое, што Мельнікава, пра знікненне якой было заяўлена ў канцы сакавіка, вылецела са Шры-Ланкі ў Дубай 7 сакавіка разам з дочкамі, сцвярджалася ў другой частцы расследавання The Insider і Polityka ад 10 траўня, а пра тое, што 26 лютага яна вылецела з Варшавы ў Лондан, дзе перасела на самалёт да Шры-Ланкі, паведамлялася ў першай частцы, апублікаванай 6 траўня.

Увесь гэты час экс-спікер КР, як сцвярджаецца, перамяшчалася як грамадзянка Польшчы, якой яна стала ў канцы 2024 года.

Пра тое, што Мельнікава не знаходзіцца на тэрыторыі Польшчы і не выходзіць на сувязь з 25 сакавіка, “Позірку” паведаміла 28 сакавіка прэс-служба Паўла Латушкі — кіраўніка НАУ, лідара фракцыі “Каманды Латушкі і руху “За Свабоду” ў КР, куды ўваходзіць Мельнікава.

Пазней СМІ паведамілі, што спікер КР магла вылецець з Польшчы ў Вялікабрытанію, куды на яе імя быў набыты авіябілет.

7 красавіка стала вядома, што паліцыя Вялікабрытаніі не вядзе расследавання ў сувязі з яе знікненнем. У гэты ж дзень навінавы партал “Зеркало” паведаміў (https://pozirk.online/be/news/133291/) пра размову з былым мужам Мельнікавай, які пацвердзіў, што іх дзеці — дзяўчынкі 7 і 13 гадоў — знаходзяцца з ім у Беларусі.

Праз 10 дзён, 17 красавіка, Польскае радыё са спасылкай на Нацыянальную пракуратуру паведаміла, што расследаваннем знікнення Мельнікавай на даручэнне пракуратуры зоймецца Агенцтва ўнутранай бяспекі Польшчы.

Яшчэ праз тыдзень, 24 красавіка, Латушка заявіў пра атрыманне пісьмовых адказаў ад польскіх праваахоўных органаў па сітуацыі, звязанай са знікненнем Мельнікавай. “Камендант сталічнай паліцыі ў адказ на зварот праінфармаваў, што справа Анжэлікі Мельнікавай, у якой яна праходзіць як пацярпелая, перададзена ў пракуратуру, адпаведная структура якой можа даць інфармацыю аб ходзе следства”, — паведаміла прэс-служба палітыка.

Матэрыялы, звязаныя з стварэннем пагрозаў прадстаўнікамі спецслужбаў рэжыму Лукашэнкі ў дачыненні да супрацоўнікаў НАУ, “перададзеныя ў адпаведнасці з законам Рэспублікі Польшча аб Агенцтве ўнутранай бяспекі і Агенцтве разведкі на разгляд адпаведнай службы”.

Таксама паведамлялася, што Люблінскі аддзел Дэпартамента па барацьбе з арганізаванай злачыннасцю і карупцыяй Нацыянальнай пракуратуры Польшчы 24 красавіка “праінфармаваў спецыяльным лістом, што пастановай пракурора ад 16 красавіка гэтага года распачата следства ў справе аб пазбаўленні волі ў дачыненні да Анжалікі Мельнікавай на падставе арт. 189 § 1 (незаконнае пазбаўленне волі) Крымінальнага кодэкса і іншых”.