Прадстаўніца НАН: Каэфіцыент нараджальнасці ў Беларусі складае 1,1, у Мінску — усяго 0,6

19 кастрычніка, Позірк. З дакладам аб дэмаграфічнай сітуацыі ў Беларусі выступіла ў рамках “адзінага дня інфармавання насельніцтва” ў Смалявіцкім райвыканкаме (Мінская вобласць) дырэктар Цэнтра чалавечага развіцця і дэмаграфіі Інстытута эканомікі Нацыянальнай акадэміі навук (НАН) Анастасія Баброва.

Як паведамляе раённае выданне “Край смалявіцкі”, слухачамі дакладу сталі “кіраўніцтва і работнікі сельскіх выканаўчых камітэтаў, дэпутаты мясцовых Саветаў дэпутатаў, прадстаўнікі сферы адукацыі, супрацоўнікі ўстаноў сацыяльнай сферы раёна, а таксама члены працоўнага калектыву Смалявіцкай ЖКГ”.

Паводле слоў Бабровай, сярэдні паказчык нараджальнасці ў свеце складае 2,3 дзіцяці на жанчыну, але гэтая лічба “выцягваецца за кошт краін Афрыкі, дзе нараджальнасць усё яшчэ вышэй, хоць і зніжаецца (з 6–7 да 3–4 дзяцей)”.

У Беларусі “ўзнаўленне насельніцтва ніжэй за неабходны ўзровень ужо больш за 20 гадоў”, “для простага ўзнаўлення трэба 2,4 дзіцяці на жанчыну”, паведаміла прадстаўніца Акадэміі навук.

Паводле яе слоў, каэфіцыент нараджальнасці ў Беларусі сёння роўны 1,1 дзіцяці на жанчыну, у Мінску ён складае “ўсяго 0,6”. Гэта ніжэй, чым у краінах “з аналагічным узроўнем урбанізацыі, напрыклад, у Вялікабрытаніі — 1,4”, адзначыла Баброва.

Беларуская дзяржава падтрымлівае сем’і “досыць шырока”, заявіла дакладчыца. Падтрымка, удакладніла яна, “ахоплівае жыллё, адукацыю, ахову здароўя, родадапамогу, вакцынацыю нованароджаных”.

“Гэтыя меры часта недаацэньваюцца, таму што дзяржава не афішуе ўсе выдаткі”, — сказала Баброва.

Прычыны нізкай нараджальнасці, паводле яе сцвярджэння, крыюцца “не ў эканоміцы і не ў заканадаўстве — яны глыбей, у каштоўнаснай і інфармацыйнай плоскасці”.

“Цікавы акцэнт быў зроблены на школьніках як носьбітах сямейных каштоўнасцяў. У школах уводзяцца факультатывы, магчыма, хутка з’явяцца абавязковыя курсы, якія фарміруюць пазітыўнае стаўленне да сям’і і бацькоўства”, — гаворыцца ў публікацыі выдання.

У гэтым кантэксце прадстаўніца НАН адзначыла: “Пасля распаду СССР многія дзеці засталіся па-за ўвагай, бабулі і дзядулі былі занятыя працай, а сямейныя традыцыі саслаблі. Сёння задача — аднавіць гэтыя сувязі, стварыць умовы, у якіх сям’я зноў стане апорай. Гэта не проста культурная місія, а стратэгічная неабходнасць”.

Паводле даных афіцыйнай статыстыкі, сумарны каэфіцыент нараджальнасці ў Беларусі з 2016 па 2023 год зменшыўся з 1,73 да 1,38 дзіцяці на адну жанчыну фертыльнага ўзросту (сярэдняя колькасць дзяцей, якіх магла б нарадзіць адна жанчына на працягу ўсяго рэпрадуктыўнага перыяду).

Колькасць насельніцтва Беларусі на 1 студзеня 2025 года склала 9 млн 109 тыс. 280 чалавек — на 1 млн 101 тыс. 123 менш, чым на аналагічную дату 1995 года (10 млн 210 тыс. 403; -10,8%), вынікае з праведзенага “Позіркам” аналізу звестак Нацыянальнага статыстычнага камітэта.

Даныя Белстата могуць не ўлічваць масавую эміграцыю людзей (у тым ліку з дзецьмі) з Беларусі паводле палітычных і эканамічных матываў, якая працягваецца з 2020 года.