Урад змяніў парадак акрэдытацыі юрыдычных асоб для правядзення апытанняў грамадскай думкі
26 лістапада, Позірк. Пастанову Савета міністраў, якая мяняе парадак акрэдытацыі юрыдычных асоб для правядзення апытанняў грамадскай думкі, падпісаў 26 лістапада прэм’ер-міністр Аляксандр Турчын.
У паведамленні прэс-службы, гэта названа “ўдасканаленнем”. Адзначаецца, што дакумент скіраваны ў тым ліку на дзейнасць камісіі пры Нацыянальнай акадэміі навук, якая займаецца акрэдытацыяй.
З улікам “напрацаванай практыкі” пастанова вызначае склад і парадак фармавання згаданай камісіі, а таксама замацоўвае яе “паўнамоцтвы і правы па правядзенні акрэдытацыі, сталаму аналізу і ацэнцы вынікаў апытанняў грамадскай думкі”.
У дакуменце прапісаныя патрабаванні да юрыдычных асоб, якія “выказалі жаданне праводзіць апытанні грамадскай думкі і распаўсюджваць іх вынікі ў СМІ, на інтэрнэт-рэсурсах, агрэгатарах навін”.
Рэгламентуецца “парадак вядзення рэестра акрэдытаваных юрыдычных асоб на правядзенне апытанняў грамадскай думкі”.
Улады забаранілі праводзіць у Беларусі сацыялагічныя апытанні без адмысловай акрэдытацыі ў 2020 годзе. Паведамлялася, што рашэнне было прынятае пасля публікацыі ў СМІ вынікаў апытанняў, якія паказвалі нізкі ўзровень падтрымкі Аляксандра Лукашэнкі ў перыяд выбарчай кампаніі.
Мінскі гарадскі суд 8 жніўня 2025 года прыгаварыў былога кіраўніка маркетынгавай кампаніі Satio — 43-гадовага Яўгена Краснянскага — да 7,5 года пазбаўлення волі. Краснянскі прызнаны вінаватым паводле ч. 1 арт. 356 (здрада дзяржаве) і ч. 1 арт. 2433 (ухіленне ад выплаты страхавых унёскаў, якое прывяло да нанясення шкоды ў асабліва буйным памеры) Крымінальнага кодэкса.
4 красавіка Следчы камітэт, паведамляючы пра завяршэнне папярэдняга расследавання па крымінальнай справе пра “здраду дзяржаве”, заяўляў, што абвінавачанні выстаўленыя тром жыхарам Мінска — дзвюм жанчынам і мужчыне. Сцвярджалася, што яны “на шкоду нацыянальнай бяспецы перадавалі фондам і некамерцыйным арганізацыям, якія дзейнічалі пад патранажам спецыяльных службаў замежных дзяржаў, матэрыялы пра стан спраў у розных сферах жыцця Рэспублікі Беларусь”.
Было заяўлена, што мужчына падрыхтаваў для адной з такіх арганізацый даследаванне, “якое ўтрымлівала загадзя ілжывыя звесткі пра тую палітыку ў галіне аховы здароўя, якая праводзіцца ў краіне, у частцы захадаў, што робяцца для барацьбы з каранавіруснай інфекцыяй”.
Даследаванне праводзілася кампаніяй, якую ён узначальваў, што не мела ў Беларусі “акрэдытацыю для вывучэння названых пытанняў”, гаварылася ў паведамленні. СК заявіў, што былі падрыхтаваныя “ангажаваныя вынікі, якія адказваюць запытам замоўцы, — для далейшага іх выкарыстання на шкоду нацыянальнай бяспецы і інтарэсам дзяржавы”.
“Аналагічныя дзеянні”, паводле сцвярджэння ведамства, здзяйснялі дзве мінчанкі (37 і 43 гадоў), якія “за ўзнагароду праводзілі сацыялагічнае даследаванне, што тычыцца нібыта наяўнасці пераваг сярод грамадзян у развіцці краіны праз інтэграцыю з краінамі Еўрапейскага саюза”.
Кампанія Satio працавала на беларускім рынку больш за 20 гадоў, займалася навучаннем персаналу, сацыялагічнымі даследаваннямі на падставе замоў бізнесу, праводзіла маркетынгавыя даследаванні.
22 і 23 траўня прапагандыст тэлеканала АНТ Ігар Тур у супрацы з начальнікам следчага ўпраўлення КДБ Канстанцінам Бычакам выпусціў сюжэты пра тое, як апошні ўдзельнічаў у апытанні Беларускай аналітычнай майстэрні (Варшава), назваўшыся супрацоўнікам нафтаперапрацоўчага завода “Нафтан” у размове з дырэктарам арганізацыі Марынай Новікавай. У выніку Бычак назваў сваю рэальную пасаду і заклікаў Новікаву спыніць займацца экстрэмісцкай дзейнасцю.
16 траўня КДБ прызнаў Беларускую аналітычную майстэрню “экстрэмісцкім фарміраваннем”. Адпаведны запіс быў унесены ў спіс, які вядуць КДБ і МУС, 21 траўня, за дзень да выхаду тэлесюжэту.
4 чэрвеня стала вядома, што ў удзельнікаў сацыялагічных апытанняў, якія пражываюць у Беларусі, арганізаваных Беларускай аналітычнай майстэрняй, прайшлі вобшукі, маюцца затрыманыя. Пра гэта паведамілі “Позірку“ дзве крыніцы, знаёмыя з сітуацыяй.
Рэйды праводзілі супрацоўнікі КДБ.
Падчас вобшукаў была вынятая тэхніка: кампутары, ноўтбукі, тэлефоны. Супрацоўнікаў КДБ цікавіла, хто праводзіў сацапытанні, колькі за гэта плацілі і якім чынам.
Беларуская аналітычная майстэрня — незалежная сацыялагічная і аналітычная ініцыятыва, заснаваная ў 2012 годзе ў Варшаве сацыёлагам Андрэем Вардамацкім. Займаецца даследаваннямі грамадскай думкі ў Беларусі па пытаннях геапалітычнай арыентацыі, палітычных настрояў і інфармацыйных пераваг.
