Рэспубліканская рада па гістарычнай палітыцы заклапацілася праблемай “экстрэмісцкай” літаратуры

15 кастрычніка, Позірк. Прадстаўленая ў беларускіх кнігарнях гістарычная літаратура “павінна адпавядаць нашай дзяржаўнай гістарычнай палітыцы”, заявіў у рамках пасяджэння Рэспубліканскага савета па гістарычнай палітыцы пры адміністрацыі Аляксандра Лукашэнкі 15 кастрычніка намеснік старшыні Пастаяннай камісіі па адукацыі, культуры і навуцы Палаты прадстаўнікоў, супрацоўнік Інстытута гісторыі НАН Вячаслаў Даніловіч.

“Да нас не павінна трапляць экстрэмісцкая літаратура”, — дадаў ён.

Даніловіч, якога цытуюць дзяржСМІ, таксама падкрэсліў, што ў фокусе ўвагі рады будуць “тэмы кандыдацкіх і доктарскіх дысертацый”.

Кіраўнік рады і Адміністрацыі прэзідэнта Дзмітрый Круты заявіў, што “пасля 2020 года спробы перапісаць гісторыю сталі яшчэ больш лютымі з боку і беглай апазіцыі, і заходніх палітыкаў”.

Адзначыўшы, што “барацьба за захаванне нашага гістарычнага мінулага, на жаль, з’яўляецца не менш важнай і не менш вострай, чым эканамічнае супрацьстаянне, інфармацыйная барацьба ці нават недзе ваенная”, Круты назваў задачай савета “аператыўнае рэагаванне на разнастайныя правакацыі, фейкі” , якія, паводле яго сцвярджэння, на Беларусь “льюцца штодня.”

Мастацкая і гістарычная літаратура ўвесь час папаўняе “Рэспубліканскі спіс экстрэмісцкіх матэрыялаў”, які вядзе Міністэрства інфармацыі.

15 кастрычніка стала вядома, што ў яго было ўключана навукова-папулярнае друкаванае выданне “Ластоускi В. Выбраныя творы: / Уклад., прадмова i каментар Я. Янушкевiча — Мн.: “Беларускi кнiгазбор”, 1997, 512 с.”. Рашэнне аб прызнанні кнігі экстрэмісцкімі матэрыяламі прыняў суд Баранавіцкага раёна і Баранавічаў напярэдадні.

Пры гэтым раней у спіс ужо ўнеслі выданне твораў гісторыка і дзеяча беларускага адраджэння, выпушчанае ў 1997 годзе. 30 красавіка 2024 года адпаведнае рашэнне прыняў суд Цэнтральнага раёна Мінска.

Гэтыя выданні адрозніваюцца толькі колькасцю старонак і некаторымі арфаграфічнымі нюансамі ў назве.

У канцы жніўня ў спіс уключаны тры кнігі гісторыка Ігара Мельнікава, прыгаворанага 13 верасня да чатырох гадоў пазбаўлення волі ў папраўчай калоніі ва ўмовах агульнага рэжыму за інтэрв’ю “Еўрарадыё”, якое на той момант не было прызнана “экстрэмісцкім фарміраваннем”.

У чэрвені ў спіс уключана прадмова літаратуразнаўца Іосіфа (Язэпа) Янушкевіча да двухтомніка “Драматычныя творы, вершаваныя аповесці і апавяданні / Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч”. Уваходныя ў зборнік творы напісаны меркавана ў 1861 годзе — незадоўга да паўстання Кастуся Каліноўскага (1863–1864 гг.). Яны прысвечаны барацьбе за вызваленне беларусаў ад расійскага імперскага ўплыву.

У 2022 годзе ўлады прызналі “экстрэмісцкімі матэрыяламі” кнігу Віктара Ляхора “Ваенная гісторыя Беларусі. Героі. Сімвалы. Колеры”, зборнік артыкулаў “Беларусь на ростанях” і кнігу “Кароткі курс гісторыі Беларусі IX — XXI стст” пад рэдакцыяй Анатоля Тараса”, кнігу Дзмітрыя Лукашука і Максіма Гарунова “Беларуская нацыянальная ідэя”.

1 лютага гэтага года пасол РФ у Мінску Барыс Грызлоў заявіў, што Расія і Беларусь дамовіліся аб стварэнні адзіных падручнікаў па гісторыі для школ і ВНУ.

У траўні памочнік прэзідэнта РФ Уладзімір Мядзінскі заклікаў “прыйсці да максімальнай збалансаванасці” пры выкладанні гісторыі Расіі і Беларусі.

На думку Мядзінскага, які таксама з’яўляецца сустаршынёй сумеснай расійска-беларускай камісіі па гісторыі, такі падыход неабходны “і ў школьнай, і ў прафесійна-тэхнічнай, і ў вышэйшай адукацыі”.

Крокам да рэалізацыі гэтай задачы ён лічыць новы падручнік па гісторыі 5-9 класаў, які ахоплівае перыяд ад станаўлення старажытных славян да 1912 года.

Мядзінскі адзначыў, што створаны пры згаданай камісіі (з беларускага боку яе ўзначальвае старшыня Палаты прадстаўнікоў Ігар Сяргеенка) расійска-беларускі савет сфарміраваны дзеля абароны “гістарычнай праўды” і фарміравання “адзінага ўяўлення пра дабро і зло”, дзеля “агульнай будучыні” Расіі і Беларусі .