Ціханоўская: Метад захавання ўлады ў рэжыму і ягоных памагатых — гвалт

12 лістапада, Позірк. “З-за помслівасці рэжыму цягам дзесяцігоддзяў у Беларусі бясследна знікалі людзі. У 90-я гады знішчаліся палітыкі, вайскоўцы, актывісты, журналісты — людзі, якія мелі мужнасць казаць праўду. Усе яны былі пазбаўленыя жыцця проста за тое, што кінулі выклік дыктатуры — і не пабаяліся супрацьстаяць Лукашэнку. На жаль, і сёння метад захавання ўлады ў рэжыма і ягоных памагатых той жа самы — гвалт”, — з такой заявай выступіла Святлана Ціханоўская ў чацвёртую гадавіну смерці Рамана Бандарэнкі 12 лістапада.

Як адзначыла дэмлідар, бесперапынныя рэпрэсіі “сталі страшнай часткай паўсядзённасці”. “І, як раней, забіраюць свабоду і жыццё тых, хто смее адстойваць сваё меркаванне”, — канстатавала палітык.

10 лістапада Ціханоўская прыняла ўдзел у акцыі, якая прайшла ў цэнтры Вільнюса, прымеркаванай да гадавіны смерці маладога мінчука ў перыяд поствыбарных пратэстаў. Звяртаючыся да ўдзельнікаў акцыі, яна адзначыла, што апошнімі словамі Бандарэнкі былі “Я выходжу”. “Ён выйшаў, каб абараніць нашы сімвалы, спыніць гвалт і беззаконне ў краіне, каб мы змаглі жыць у свабоднай Беларусі”, — сказала дэмлідар.

Увечары 11 лістапада 2020 года невядомыя зрэзалі белыя і чырвоныя стужкі, якія ўпрыгожвалі “плошчу Перамен” (двор на вул. Чарвякова ў Мінску). 31-гадовы Бандарэнка паспрабаваў умяшацца, яго збілі, даставілі ва УУС Цэнтральнага раёна, адкуль ён праз некалькі гадзін паступіў у бальніцу хуткай дапамогі ў стане комы. Мужчына памёр на наступны дзень, не прыходзячы ў прытомнасць.

Улады і дзяржаўныя СМІ паспрабавалі ачарніць Бандарэнку пасля смерці, заявіўшы, што ён быў п’яны. 13 лістапада гэтае сцвярджэнне дакументальна абвергла ў сваім артыкуле журналістка Кацярына Барысевіч. Праз тыдзень яе і ўрача Арцёма Сарокіна, які падаў адпаведнае медыцынскае зняволенне, затрымалі. Пасля за разгалошванне медычнай таямніцы Барысевіч прыгаварылі да 6 месяцаў пазбаўлення волі (вызвалілася 19 мая 2021 года), Сарокіна — да 2 гадоў, але з адтэрміноўкай на год.

15 лістапада 2020 года ў адной з кватэраў дома на “плошчы Перамен” затрымалі журналістку Кацярыну Андрэеву (Бахвалаву) і аператара Дар’ю Чульцову, якія вялі прамы эфір з месца разгону сілавікамі людзей, якія прыйшлі ўшанаваць памяць Бандарэнкі. Абедзве былі прыгавораны да 2 гадоў калоніі за “дзеянні, якія груба парушаюць грамадскі парадак” (у ліпені 2022-га Андрэеву прызналі вінаватай у “здрады дзяржаве” і прыгаварылі да 8 гадоў калоніі, Чульцова ў верасні таго ж года выйшла на волю).

18 лютага 2021 года Генпракуратура паведаміла аб узбуджэнні крымінальнай справы “па факце наўмыснага прычынення цяжкага цялеснага пашкоджання, якое пацягнула па неасцярожнасці смерць Бандарэнкі Рамана Ігаравіча” (ч. 3 арт. 147 КК). Пры гэтым было заяўлена, што “датычнасць супрацоўнікаў органаў унутраных спраў да прычынення Бандарэнкі Р. І. цялесных пашкоджанняў не ўстаноўлена”. Праз сем месяцаў гэтае ж ведамства прыпыніла расследаванне “з прычыны неўстанаўлення асобы, якая падлягае прыцягненню ў якасці абвінавачанага”.

У жніўні 2022 года “Кіберпартызаны” апублікавалі запіс тэлефонных размоў прэс-сакратара Аляксандра Лукашэнкі Наталлі Эйсмант, старшыні Федэрацыі хакея Дзмітрыя Баскава (цяпер член Савета Рэспублікі) і спартсмена Дзмітрыя Шакуты пра паездку на “плошчу Перамен” 11 лістапада 20 Бандарэнка, а пасля — аб абставінах смерці мужчыны. ДзяржСМІ не сталі адмаўляць сапраўднасць аўдыёзапісаў, але назвалі іх інсцэніроўкай, якая праводзілася пад кантролем беларускіх спецслужбаў.

Праваабаронцы перакананыя, што Бандарэнка загінуў “у выніку ўзгодненых дзеянняў прадстаўнікоў МУС і арганізаванага з ведама і пры адабрэнні ўладаў атрада карнікаў-добраахвотнікаў з ліку прыхільнікаў і набліжаных да Лукашэнкі”.