ЕС выдзеліў 170 млн еўра на ўмацаванне межаў з Беларуссю і РФ і падтрымаў абмежаванне права на прытулак

11 снежня, Позірк. Еўрапейская камісія (ЕК) прыняла рашэнне выдзеліць дадатковыя 170 млн еўра для ўмацавання пагранічнага кантролю на межах з Расіяй і Беларуссю. Аб гэтым паведамляецца на сайце ЕК.

52 млн еўра атрымае Польшча, 50 — Фінляндыя, 19,4 — Эстонія, 17 — Латвія, 16,4 — Нарвегія, 15,4 — Літва.

Адзначаецца, што сродкі будуць накіраваныя на “мадэрнізацыю абсталявання для электроннага назірання, паляпшэнне тэлекамунікацыйных сетак, разгортванне мабільных сродкаў выяўлення і супрацьдзеяння ўварванням беспілотнікаў з мэтай забеспячэння інфармаванасці пра сітуацыю ў рэальным часе і падвышэння мабільнасці памежных патрулёў”.

ЕК падкрэслівае, што Расія і Беларусь выкарыстоўваюць нелегальных мігрантаў “у сваіх інтарэсах, прымяняючы іх у варожых мэтах, не звяртаючы ўвагі на іх уразлівасць”.

“Яны выкарыстоўваюць гэтую гібрыдную вайну як палітычны інструмент для дэстабілізацыі нашых грамадстваў, падрыву адзінства ЕС і пагрозы бяспецы і цэласнасці Шэнгенскай зоны і бяспецы Еўрасаюза ў цэлым. У адпаведнасці з пазіцыяй Еўрапейскага савета, сённяшнім паведамленнем камісія падтрымлівае дзяржавы-члены, каб не дазволіць Расіі і Беларусі выкарыстоўваць еўрапейскія прынцыпы і каштоўнасці, уключаючы права на прытулак, супраць ЕС”, — гаворыцца ў заяве.

Паводле звестак ЕК, у 2024 годзе “колькасць нелегальных прыбыццяў на мяжу ЕС і Беларусі, асабліва на польска-беларускую мяжу, значна павялічылася — на 66% у параўнанні з 2023 годам”, пры гэтым “90% мігрантаў, нелегальна перасякаючых польска-беларускую мяжу, маюць расійскую студэнцкую або турыстычную візу”.

З 1 па 8 снежня 2024 года суседнія краіны Еўрапейскага саюза прадухілілі 325 спроб мігрантаў нелегальна перасекчы мяжу з боку Беларусі — на 29,2% менш, чым за аналагічны перыяд лістапада (459), сведчыць праведзены “Позіркам” аналіз статыстычных даных памежных службаў. Польшча прадухіліла 285 такіх спроб (278, -2,5%), Латвія — 39 (137, -71,5%), Літва — 1 (44, -97,7%).

У параўнанні з аналагічным снежаньскім перыядам 2023 года актыўнасць нелегалаў на мяжы Беларусі і ЕС у пачатку цяперашняга снежня вырасла на 62,5% (было 200). На польскім участку яна павялічылася ў 2,9 разу (98); на латвійскім знізілася на 41,8% (67), на літоўскім — на 97,1% (35).

З пачатку 2024 года згаданыя краіны ЕС прадухілілі 35.860 спроб незаконнага пранікнення мігрантаў з беларускай тэрыторыі — на 13,7% менш, чым за той самы перыяд 2023-га (41.552). Польшча спыніла 29.589 такіх спроб (25.198, +17,4%), Латвія — 5.313 (13.795, -61,5%), Літва — 958 (2.559, -62,6%).

Міграцыйны крызіс на мяжы Беларусі і краін ЕС працягваецца з вясны 2021 года. Улады суседніх еўрапейскіх дзяржаў лічаць яго “гібрыднай атакай”, арганізаванай рэжымамі ў Мінску і Маскве.

Аляксандр Лукашэнка неаднаразова заяўляў, што беларускія памежнікі не будуць спыняць нелегальных мігрантаў, якія ідуць у Еўрасаюз праз Беларусь, бо іх туды “пазвалі”.

“Мы да ўвядзення санкцый вельмі сур’ёзна супрацоўнічалі з Захадам, да такой ступені, што заключылі дамову аб рэадмісіі. Потым яны ад гэтага адмовіліся. Мы лавіць іх не будзем. Наша справа — забяспечыць бяспеку народа”, — сказаў ён, у прыватнасці, 2 ліпеня гэтага года.

“Галоўнае ў тым, што я не намерны аддаваць загад памежнікам, ваенным і іншым, каб яны абаранялі Еўрапейскі саюз на мяжы Беларусі і Польшчы. Вы накінулі удавку на нашу шыю і яшчэ прымушаеце нас, каб мы абаранялі вас ад гэтых небаракаў”, — заявіў Лукашэнка.

15 кастрычніка ўрад Польшчы прыняў комплексную міграцыйную стратэгію да 2030 года пад назвай “Вярніце сабе кантроль. Гарантаваць бяспеку”. Яна прадугледжвае часовае тэрытарыяльнае прыпыненне права на прытулак.

16 кастрычніка ў інтэрв’ю Gazeta Wyborcza прэм’ер-міністр Польшчы Дональд Туск выказаў меркаванне, што права на прытулак павінна прадастаўляцца толькі тым людзям, якія “сапраўды падвяргаюцца пераследу ў сваёй краіне і вяртанне туды пагражае іх жыццю”.

У той жа дзень, рэагуючы на крытыку з боку прэзідэнта Анджэя Дуды і яго асцярогі аб распаўсюджванні новых абмежаванняў на беларусаў, Туск падкрэсліў, што “не было ні аднаго выпадку, каб беларускі апазіцыянер спрабаваў нелегальна перайсці польска-беларускую мяжу ў складзе груп, арганізаваных Лукашэнкам”.

Рашэнні ўрада, паводле сцвярджэння прэм’ер-міністра, накіраваны не толькі на абарону мяжы з Беларуссю, але і на прадухіленне гібелі як мігрантаў, так і польскіх салдат і памежнікаў.