Гендакладчык ПАСЕ: Сітуацыя з палітвязнямі ў Беларусі і РФ застаецца вельмі трывожнай
8 красавіка, Позірк. Сітуацыя з палітычнымі зняволенымі ў Беларусі і Расіі “застаецца вельмі трывожнай”, канстатавала генеральны дакладчык Парламенцкай асамблеі Савета Еўропы (ПАСЕ) па палітвязнях у Еўропе Азадэ Райхан у інфармацыйнай запісцы, падрыхтаванай да вясенняй сесіі ПАСЕ (7–11 красавіка).
Дакладчык адзначыла, што ва ўмовах шырокага пераследу праваабаронцаў і палітычных апанентаў “абодва таталітарныя рэжымы пераследуюць таксама актывістаў, журналістаў, юрыстаў і арганізацыі грамадзянскай супольнасці праз адвольныя затрыманні, палітычна матываваныя абвінавачванні, гвалт і заканадаўчыя абмежаванні”.
Беларусь і РФ працягваюць выкарыстоўваць крымінальнае права, антыэкстрэмісцкія меры і контртэрарыстычныя рамкі “для падаўлення іншадумства і знішчэння таго, што засталося ад незалежнай грамадзянскай супольнасці”.
У Беларусі “ўлады ўзмацнілі рэпрэсіі напярэдадні “прэзідэнцкіх выбараў” 2025 года, выкарыстоўваючы прэвентыўныя арышты, катаванні і прымусовую працу, адначасова пашыраючы прызнанне актывістаў і СМІ “экстрэмістамі”, адзначаецца ў дакуменце.
“Пераслед асоб, якія падтрымліваюць Украіну, яшчэ раз падкрэслівае намаганні ўрада па крыміналізацыі палітычнай апазіцыі і падаўленні салідарнасці з дэмакратычнымі рухамі”, — падкрэсліла гендакладчык.
Сфабрыкаваныя абвінавачанні, якія выкарыстоўваюцца для пераследу крытыкаў рэжыму Лукашэнкі, адзначаецца ў запісцы, уключаюць “паклёп, распальванне варожасці супраць сацыяльнай групы супрацоўнікаў праваахоўных органаў, гвалтоўныя дзеянні або пагрозы гвалту ў дачыненні да супрацоўнікаў праваахоўных органаў, экстрэмізм, тэрарызм”.
Паводле інфармацыі гендакладчыка, беларускіх палітвязняў рэгулярна ўтрымліваюць пад вартай без сувязі са знешнім светам, яны зазнаюць катаванні, бесчалавечнае абыходжанне і ізаляцыю ў штрафных ізалятарах, а таксама іншыя формы жорсткага абыходжання, якія ўключаюць пагрозы забойствам, жорсткія збіванні пры арыштах і затрыманнях, а таксама “метады ўдушэння, такія як апрананне поліэтыленавых пакетаў на галовы затрыманых”. Палітвязні ў беларускіх папраўчых калоніях “падпадаюць пад прымусовую працу”.
Акрамя таго, затрыманых часта гвалтам “падстаўляюць пад уздзеянне экстрэмальнага холаду без належнага адзення або пасцельных прыналежнасцяў”, а таксама “доўгае ўтрыманне ў перапоўненых і антысанітарных умовах”. Зняволеныя зазнавалі псіхалагічны гвалт, уключаючы пагрозы, зневажэнні і запалохванні, што “садзейнічала крайняму псіхічнаму разладу”.
Са спасылкай на Amnesty International гендакладчык паведаміла пра гібель сама меней сямі чалавек падчас утрымання пад вартай з 2020 года, звязваючы гэтыя смерці з умовамі ўтрымання пад вартай і неналежнай медыцынскай дапамогай.
Як паведаміў напярэдадні намеснік кіраўніцы Аб’яднанага пераходнага кабінета (АПК), кіраўнік Народнага антыкрызіснага ўпраўлення (НАУ) Павел Латушка, на летняй сесіі Парламенцкай асамблеі Савета Еўропы пройдуць публічныя слуханні па сітуацыі з палітычнымі вязнямі ў Беларусі і РФ.
7 красавіка ў якасці члена дэлегацыі Каардынацыйнага рады (КР) палітык выступіў у Страсбургу на пасяджэнні камітэта па прававых пытаннях і правах чалавека ПАСЕ ў рамках вясновай сесіі арганізацыі.
Адзначаецца, што ў сваім выступе Латушка “падтрымаў генеральнага дакладчыка ПАСЕ па пытаннях палітычных зняволеных Азадэ Райхан са Швецыі”, а таксама “адзначыў важнасць прыцягнення ўвагі міжнароднай супольнасці да пытанняў палітзняволеных у Беларусі і масавага палітычна матываванага пераследу беларусаў з боку рэжыму Лукашэнкі”.
Палітык падкрэсліў “беспрэцэдэнтны за апошнія дзесяцігоддзі для Еўропы ўзровень рэпрэсій у Беларусі”.