Праз частыя паездкі на радзіму і працу ў “Белавія” беларуску прызналі пагрозай нацыянальнай бяспецы Літвы і пазбавілі ВНЖ

22 ліпеня, Позірк. Літоўскія ўлады адмовілі грамадзянцы Беларусі ў прадаўжэнні віду на жыхарства праз частыя паездкі на радзіму і ранейшую працу сцюардэсай у авіякампаніі “Белавія”, паведамляе LRT.

У пастанове Дэпартамента міграцыі пры МУС Літвы гаворыцца, што жанчына прызнаная пагрозай нацыянальнай бяспецы.

Паводое слоў беларускі, прозвішча якой не называецца, у Літву яна пераехала ў 2022 годзе неўзабаве пасля пачатку поўнамаштабнай вайны ва Украіне. За мінулы час яна здзейсніла 20 паездак у Беларусь. У 2014–2020 гадах працавала ў “Белавія”.

Пераезд у Літву быў выкліканы сямейнымі абставінамі, вынікае з каментара жанчыны. У гэтай краіне раней працаўладкаваўся і атрымаў ВНЖ яе муж.

“У мяне муж напалову ўкраінец, у яго хросная ў Кіеве. Калі пачалася вайна, нам адразу сталі тэлефанаваць сваякі з Украіны. Сказалі, што з тэрыторыі Беларусі едзе тэхніка, іх абстрэльваюць. Мы былі ў шоку, было вельмі цяжка прыняць, што мы сталі ўдзельнікамі жудасных злачынстваў. Было шчасцем, што мы апынуліся ў Літве”, — адзначыла беларуска.

Сям’я пражывала ў Літве з двума дзецьмі, аднак дарослым давялося разлучыцца. “У мужа ўсё пайшло не так — яму анулявалі від на жыхарства, таму што яго працадаўца не плаціў падаткі”, — паведаміла жанчына.

Мужчына, паводле яе слоў, пераехаў у Польшчу “па рабочай візе”, аднак у траўні 2025-га вярнуўся, зноў атрымаўшы ў Літве від на жыхарства.

У публікацыі гаворыцца, што беларуска таксама мае грамадзянства Грузіі, атрыманае ў 2012 годзе, калі яе ў гэтую краіну “запрашалі выступаць на спартыўных спаборніцтвах”.

Грамадзянка Беларусі збіраецца абскардзіць рашэнне Дэпартамента міграцыі ў судзе. У Беларусь, паводле слоў жанчыны, ёй вяртацца небяспечна з-за палітычных поглядаў і ўдзелу ў пратэстах 2020 года. Ранейшыя паездкі ў краіну былі выкліканыя неабходнасцю “наведаць бацьку і афармляць дакументы дзяцей і сабакі”, адзначаецца ў публікацыі.

LRT паведамляе, што ў распараджэнні рэдакцыі маецца рашэнне Дэпартамента міграцыі, у якім сярод іншага гаворыцца, што “праца ў беларускай авіякампаніі азначае, што асоба павінна была праяўляць лаяльнасць да Рэспублікі Беларусь і падтрымліваць беларускую ўладу”.

“Беларускія спецслужбы выкарыстоўваюць сваіх грамадзян, якія пражываюць у Літве і раней працавалі ў дзяржаўных структурах, для збору выведвальнай інфармацыі і ў мэтах контрвыведкі. Кантакты з такімі асобамі могуць аднаўляцца нават праз час пасля іх сыходу з дзяржслужбы або войска, асабліва калі яны жывуць за мяжой або рэгулярна туды ездзяць”, — гаворыцца ў дакуменце.

Паводле слоў дырэктара Дэпартамента міграцыі Эвяліны Гудзінскайтэ, рашэнне не працягваць беларусцы ВНЖ “не звязана выключна з яе мінулай працай у авіякампаніі “Белавія”.

“Асноўны аргумент быў <…>, што асоба ўяўляе пагрозу нацыянальнай бяспецы”, — удакладніла яна, дадаўшы, што адпаведныя заключэнні выносяцца Дэпартаментам дзяржаўнай бяспекі Літвы (ДДБ).

“Дэпартамент дзяржбяспекі мае свае крытэрыі. Гэта не толькі былыя месцы працы, але і бягучыя сувязі з Беларуссю і іншыя абставіны. Гэта комплекс фактараў. Канкрэтна, што менавіта ў гэтым выпадку ацэньваў ДГБ, я каментаваць не магу — гэта іх праца. Але мы адзначаем, што наяўнасць мінулых, бягучых або працяглых сувязяў і супрацоўніцтва, а таксама праца ў структурах, якія падтрымліваюць беларускі рэжым таксама мае значэнне”, — адзначыла Гудзінскайтэ.

Яна звярнула ўвагу, што заяўніца “пастаянна кантактавала з беларускімі дзяржструктурамі, перасякала мяжу, атрымлівала дакументы, трапляла ў поле зроку ўладаў, але заўсёды бесперашкодна вярталася”. Гэта, паводле слоў кіраўніцы дэпартамента, не пацвярджае боязі жанчыны за ўласную бяспеку.

Гудзінскайтэ паведаміла, што на чэрвень 2025 года праз пагрозу нацбяспецы грамадзянам Беларусі была выдадзена 121 адмова ў атрыманні віду на жыхарства, не былі падоўжаныя 303 дазволы, 97 ВНЖ анулявана.

У снежні 2023 года кіраўнік Дэпартамента дзяржбяспекі Літвы Дарус Яўнішкіс сцвярджаў, што беларусы, якія пражываюць у Літве, і ездзяць у Беларусь, уяўляюць цікавасць для беларускіх спецслужбаў.

“Вядома, у іх там (у Беларусі. — “Позірк”.) ёсць сваякі і пэўныя інтарэсы, тым больш у іх ёсць беларускія пашпарты. Але гэта, без сумневу, стварае беларускім спецслужбам пэўныя магчымасці для вярбоўкі, для аказання ўплыву, збору інфармацыі аб працэсах у Літве“, — сказаў Яўнішкіс.

У 2024 годзе літоўскі Сейм прапаноўваў пазбаўляць беларусаў віду на жыхарства за частыя паездкі на радзіму, але гэтыя папраўкі ў законапраект не былі падтрыманыя падчас некалькіх слуханняў.