Amnesty International заклікала Польшчу тэрмінова прыняць меры для абароны беларускай дыяспары

6 жніўня, Позірк. Тэрмінова прыняць комплексныя меры для абароны беларускай дыяспары заклікала ўрад Польшчы праваабарончая арганізацыя Amnesty International у аналітычным матэрыяле “Сталая часовасць: прававое становішча грамадзян Беларусі ў Польшчы і Еўрапейскім Саюзе ў святле рэпрэсіўнай палітыкі, накіраванай супраць грамадзянскай супольнасці і эмігрантаў”.

Беларуская дыяспара ў Польшчы знаходзіцца ў прававой нявызначанасці на фоне ўзмацнення жорсткасці рэпрэсій на радзіме, зазначаюць праваабаронцы.

Падкрэсліваецца, што Польшча як суседняя дзяржава і краіна, якая дала прытулак тысячам беларусаў, ужо зрабіла крокі па падтрымцы гэтых людзей, але гэтыя меры недастатковыя і не забяспечваюць устойлівага прававога становішча.

Асабліва востра стаіць пытанне аб становішчы дзяцей, народжаных у Польшчы ў беларускіх сем’ях, якія “застаюцца па-за сістэмай і фактычна маргіналізаваны”, гэта “падрывае права ўсёй сям’і на бяспечнае і годнае жыццё”.

Сярод іншага арганізацыя заклікае польскі ўрад падоўжыць тэрмін дзеяння польскага праязнога дакумента для замежнікаў як мінімум да трох гадоў, каб зменшыць адміністрацыйную нагрузку і ўмацаваць адчуванне стабільнасці (на сёння — адзін год. — “Позірк”.); увесці спецыяльны парадак атрымання дакументаў для дзяцей беларускіх грамадзян, якія нарадзіліся ў Польшчы, якія сведчаць асобу; прыняць пастаянныя прававыя рашэнні замест дзеючых часовых пастаноў, якія прадаўжаюцца кожныя шэсць месяцаў і не гарантуюць працяглай прававой абароны.

Таксама праваабаронцы заклікаюць скараціць бюракратыю і час чакання пры легалізацыі знаходжання, каб грамадзяне Беларусі не заставаліся без права на працу, медабслугоўванне ды іншыя базавыя паслугі.

На ўзроўні Еўрапейскага саюза прапануецца прыняцце ўзгодненых рашэнняў, якія датычацца гарманізацыі правілаў легалізацыі знаходжання беларусаў, пазбаўленых пашпартоў, выпрацоўкі агульнай стратэгіі прызнання новага беларускага пашпарта і іншых ідэнтыфікацыйных дакументаў.

Гэтыя крокі “вельмі важныя для абароны правоў людзей, якія ўцякалі ад аўтарытарнага рэжыму, і для таго, каб Еўропа заставалася прасторай свабоды і бяспекі для ўсіх”, падкрэслівае Amnesty International.

Адзначаецца, што ўказ Аляксандра Лукашэнкі ад 4 верасня 2023 года № 278 “Аб парадку выдачы дакументаў і здзяйснення дзеянняў”, які пазбавіў замежныя ўстановы Беларусі магчымасці падаўжаць тэрмін дзеяння пашпарта беларускага грамадзяніна і выдаваць новыя дакументы, стаў чарговым этапам ціску з боку беларускіх уладаў: “Дзесяткі тысяч людзей жывуць цяпер без дакументаў.

Міжнародная супольнасць, уключаючы ЕС, “павінна перашкодзіць дасягненню мэты беларускіх уладаў — стварыць невыносныя ўмовы за мяжой, каб прымусіць уцекачоў ад рэпрэсій вярнуцца ў Беларусь”, гаворыцца ў матэрыяле.