У Літве не выключаюць аднаўлення транзіту калія з Беларусі ў выпадку размяшчэння ў краіне новых войскаў ЗША

16 снежня, Позірк. Транзіт беларускага калію па тэрыторыі Літвы можа быць увязаны з размяшчэннем у краіне дадатковага вайсковага кантынгенту ЗША, такое меркаванне выказаў галоўны дарадца прэзідэнта балтыйскай дзяржавы па пытаннях нацыянальнай бяспекі Дэйвідас Матулёніс.

Паводле яго слоў, якія прыводзіць LRT, амерыканскі бок паводзіць сябе карэктна: “Яны сапраўды не чыняць на нас ціску з патрабаваннем рабіць дадатковыя крокі”.

“Аднак калі калійныя ўгнаенні з Беларусі пачнуць паступаць у Амерыку, тады паўстане пытанне, якім маршрутам іх транспартаваць. Вось тут і з’явіцца цікавы момант”, — адзначыў Матулёніс.

Такім чынам, на думку дарадцы прэзідэнта Літвы, калі нешта рабіць у гэтым напрамку, то пытанне транзіту “варта было б увязаць, магчыма, з дадатковымі магчымасцямі прысутнасці амерыканскіх сіл”.

“Калі гэтыя ўгнаенні па сутнасці стануць амерыканскімі, будуць прызначаныя для рынку ЗША, то <…> мы павінны апынуцца ў полі амерыканскіх інтарэсаў, але не ісці насуперак амерыканцам”, — сказаў ён.

Матулёніс заклікаў не ідэалагізаваць пытанне транзіту беларускіх угнаенняў: “Нацыянальны інтарэс — гэта спалучэнне каштоўнаснай і прагматычнай палітыкі”.

Літва забараніла транзіт беларускіх угнаенняў на пачатку 2022 года, абапіраючыся на санкцыі ЗША, паколькі ЕС увёў адпаведныя абмежаванні пазней.

13 снежня пасля перамоў у Мінску спецыяльнага пасланніка прэзідэнта ЗША па Беларусі Джона Коўла і Аляксандра Лукашэнкі было вызвалена і вывезена з краіны 123 палітвязні. Большасць з іх цяпер знаходзіцца ва Украіне. Амерыканскі дыпламат заявіў, што ЗША на ўказанне прэзідэнта Дональда Трампа здымаюць санкцыі з беларускіх калійных угнаенняў.

15 снежня Упраўленне па кантролі за фінансавымі актывамі Міністэрства фінансаў ЗША (OFAC) апублікавала агульную ліцэнзію, якая дазваляе правядзенне аперацый з ААТ “Беларуськалій” і ААТ “Беларуская калійная кампанія” (БКК).

Ліцэнзія тлумачыць правілы ў дачыненні да санкцый супраць Беларусі (Belarus Sanctions Regulations, BSR) і дае дазвол на правядзенне аперацый з удзелам БКК, яе ўкраінскага даччынага прадпрыемства ТАА “Агророзквит”, “Беларуськалія”, а таксама з любой арганізацыяй, у якой “адна або некалькі з вышэйпазначаных асоб валодаюць, наўпрост або ўскосна, індывідуальна або сумесна, доляй удзелу ў памеры 50% або больш”.

У той жа час ліцэнзія не дазваляе разблакаванне любой маёмасці, заблакаванай раней і “любыя здзелкі, забароненыя BSR, уключаючы здзелкі, звязаныя з маёмасцю або долямі ў маёмасці любой асобы, заблакаванай у адпаведнасці з BSR, акрамя заблакаваных юрыдычных асоб, апісаных у гэтай агульнай ліцэнзіі, калі гэта не дазволена асобна”.

Чакаецца, што ўвесну 2026 года Еўрасаюз прыме рашэнне пра падаўжэнне ўласных санкцый у дачыненні да беларускіх угнаенняў.