“Вясна”: За чатыры гады паводле палітычных матываў было затрымана каля 65 тыс. чалавек
9 жніўня, Позірк. За чатыры гады, якія прайшлі з выбараў прэзідэнта 9 жніўня 2020 года, у выніку палітычнага пераследу было затрымана каля 65 тыс. чалавек, паведамляе праваабарончы цэнтр “Вясна”.
Вядома як мінімум аб 6.971 фігуранце палітычна матываваных крымінальных спраў.
Колькасць палітвязняў за гэты час вырасла ў 55,5 разы: роўна чатыры гады таму іх было 25, а 9 жніўня 2024 года — 1.385. Больш за дзве тысячы чалавек маюць статус былых палітвязняў. 1.140 палітвязняў адбылі ў месцах няволі свае тэрміны цалкам.
Мінімум 268 палітвязняў знаходзяцца ў асаблівай рызыцы за кратамі. Сярод іх 19 чалавек з інваліднасцю, 103 — у цяжкім стане здароўя, 63 — старэйшыя за 60 гадоў (многія з іх маюць вялікія праблемы са здароўем), а таксама дзесяць з ментальнымі расстройствамі.
23 юнакі былі затрыманыя непаўналетнімі пры затрыманні, сярод палітвязняў — 39 шматдзетных маці і бацькоў. Вядома мінімум аб пяці сем’ях, дзе абодва бацькі знаходзяцца за кратамі.
Шасцёра палітвязняў памерлі ў месцах пазбаўлення волі: Аляксандр Кулініч, Ігар Леднік, Вадзім Храсько, Алесь Пушкін, Мікалай Клімовіч, Вітольд Ашурак.
Пяцёра палітвязняў грамадзян Украіны былі вызваленыя па абмене ваеннапалоннымі паміж Кіевам і Масквой у ліпені 2024 года. Так на волі аказаліся фігурант “справы дыверсіі ў Мачулішчах” Мікалай Швец, а таксама Наталля Захаранка, Павел Купрыенка, Людміла Ганчарэнка і Кацярына Бруханава.
51 чалавек вызвалены па амністыі і памілаванні.
Мінімум 2.671 чалавек асуджаны за ўдзел у акцыях пратэсту (паводле ч. 2 арт. 293 (масавыя беспарадкі) і арт. 342 Крымінальнага кодэкса (арганізацыя і падрыхтоўка дзеянняў, якія груба парушаюць грамадскі парадак, або актыўны ўдзел у іх).
Не менш за пяць чалавек загінула падчас пратэстаў і затрыманняў з прычыны дзеянняў. Гэта Аляксандр Тарайкоўскі, Генадзь Шутаў, Аляксандр Віхор, Раман Бандарэнка і Андрэй Зельцэр.
Па фактах катаванняў і смерцяў пратэстоўцаў і палітвязняў не была ўзбуджаная ніводная крымінальная справа, адзначаюць праваабаронцы.
Не менш за 1.325 жанчын асудзілі па крымінальных справах. 179 з іх зараз утрымліваюцца ў месцах няволі. 435 маюць статус былых палітвязняў пасля СІЗА і калоній.
У адносінах да жыхароў Беларусі ўзбуджана 114 завочных крымінальных спраў.
“За чатыры гады з пачатку выбарчай кампаніі 2020 года ў Беларусі не спыніліся рэпрэсіі, наадварот — сітуацыя крытычна пагоршылася. Кожны дзень па ўсёй краіне працягваюцца адвольныя затрыманні. Ператрусы, праверкі тэлефонаў, жорсткае абыходжанне пасля затрымання, жудасныя ўмовы ўтрымання ў месцах зняволення, збіцця і катаванні сталі штодзённай рэчаіснасцю беларусаў”, — адзначае “Вясна”.