АПК: У пракуратуры Польшчы знаходзіцца 70 тамоў матэрыялаў пра злачынствы рэжыму Лукашэнкі
22 кастрычніка, Позірк. У аддзеле барацьбы з арганізаванай злачыннасцю і карупцыяй Нацыянальнай пракуратуры Польшчы ў Любліне “назапашана 70 тамоў матэрыялаў” аб злачынствах рэжыму Аляксандра Лукашэнкі ў дачыненні да беларускіх грамадзян, паведаміла прэс-служба Аб’яднанага пераходнага кабінета, каментуючы 22 кастрычніка сустрэчу Паўла Латушкі з адным з кіраўнікоў адвакацкага бюро “Kopeć & Zaborowski” Мацэем Забароўскім.
Адзначаецца, што дзякуючы сумеснай працы ўзначаленага Латушкі Народнага антыкрызіснага ўпраўлення (НАУ) і адвакатаў “Kopeć & Zaborowski” атрымалася дамагчыся рашэння Акруговага суда Варшавы, якое “фактычна адкрывае магчымасць дасягнення правасуддзя ў справах, ініцыяваных грамадзянамі Беларусі, пацярпелымі ад катаванняў”.
Акруговы Варшаўскі суд лічыць, што Польшча мае права ўзяць пад сваю юрысдыкцыю такія справы, гаворыцца ў паведамленні АПК. Удакладняецца, што правасуддзе па гэтых справах “можа ажыццяўляцца па дзвюх падставах: арт.110 п. 1 (злачынства тэрарыстычнага характару) і арт. 113 (пераслед за злачынствы на падставе міжнародных дагавораў, выкарыстанне універсальнай юрысдыкцыі) Крымінальнага кодэкса Польшчы”.
“Гэтыя дзве акалічнасці ствараюць магчымасць настойваць у пракуратурах Польшчы на расследаванні крымінальных спраў, звязаных са злачынствамі катаванняў у дачыненні да грамадзян Беларусі”, — падкрэслівае АПК.
3 кастрычніка ў МЗС Польшчы заявілі аб падтрымцы звароту Літвы ў Міжнародны крымінальны суд (МКС) у Гаазе з нагоды меркаваных злачынстваў супраць чалавечнасці, учыненых рэжымам Лукашэнкі.
Польскі МЗС згодны з тым, што “існуюць разумныя падставы меркаваць”, што рэжым Лукашэнкі “мог учыніць злачынствы, вызначаныя ў Статуце МУС”.
Расследаванні злачынстваў супраць чалавечнасці могуць стаць важным крокам на шляху да прыцягнення да адказнасці рэжыму Лукашэнкі за дзеянні, учыненыя з траўня 2020 года, адзначыў прадстаўнік міністэрства. МЗС Польшчы ў супрацоўніцтве з іншымі зацікаўленым бакамі працягвае вывучаць гэтае пытанне, адзначыў прэс-сакратар ведамства Павел Вроньскі.
30 верасня ўрад Літвы перадаў у офіс пракурора МКС матэрыялы аб “трансгранічных злачынствах супраць чалавечнасці, здзейсненых Лукашэнкам і яго саўдзельнікамі ў дачыненні да беларусаў”. Вільнюс патлумачыў сваё рашэнне тым, што больш не можа бяздзейнічаць.
У звароце ў МКС урад Літвы адзначыў, што “маюцца дастатковыя падставы меркаваць, што з 1 траўня 2020 года і дагэтуль супраць грамадзянскага насельніцтва Беларусі на загад высокапастаўленых беларускіх палітычных, праваахоўных і вайсковых чыноўнікаў здзяйсняюцца злачынствы супраць чалавечнасці”. Пад імі маюцца на ўвазе дэпартацыя, пераследы і “іншыя бесчалавечныя акты”.
Беларускія дэмакратычныя сілы заклікалі краіны, якія ратыфікавалі Рымскі статут, падтрымаць намаганні Літвы па прыцягненні Лукашэнкі да адказнасці ў МКС.
У каментарыі пракурора МКС Карыма Хана, апублікаваным 30 верасня на сайце суда, гаворыцца, што перадача дзяржавай — удзельніцай Рымскага статута заявы ў Міжнародны крымінальны суд не прыводзіць аўтаматычна да пачатку расследавання.
“Я магу пацвердзіць, што мой офіс правядзе папярэдняе расследаванне для вывучэння запыту ў рамках юрысдыкцыі МКС і вызначыць на аснове вызначаных законам патрабаванняў, ці маюцца разумныя падставы для пачатку расследавання”, — гаворыцца ў каментарыі.
3 кастрычніка стала вядома, што перададзеныя Літвой матэрыялы былі накіраваныя ў Палату папярэдняй вытворчасці МУС. Паводле інфармацыі, размешчанай на сайце суда, па справе прызначаныя тры суддзі: Юлія Мотак (Румынія), Рэйн Алапінін-Гансу (Бенін) і Сакора Флорэс Ліера (Мексіка).