Латушка падзякаваў праваабарончым арганізацыям за падтрымку прыцягнення Лукашэнкі да адказнасці ў Гаазе
6 лістапада, Позірк. Народнае антыкрызіснае ўпраўленне (НАУ) працягне “сістэмныя, мэтанакіраваныя” дзеянні, дамагаючыся правасуддзя над Аляксандрам Лукашэнкам і “яго саўдзельнікамі” за ўчыненыя ў Беларусі злачынствы.
З такой заявай выступіў 6 лістапада кіраўнік НАУ Павел Латушка, каментуючы адкрыты зварот шэрагу буйных праваабарончых арганізацый да дзяржаў, якія ратыфікавалі Рымскі статут Міжнароднага крымінальнага суда (МКС) у Гаазе.
Палітык падзякаваў праваабаронцам за публічны заклік да краін далучыцца да звароту Літвы ў МКС з нагоды злачынстваў рэжыму Лукашэнкі.
“Мы высока цэнім факт падтрымкі з боку вядучых міжнародных праваабарончых арганізацый у пытанні дасягнення адказнасці вінаватых за злачынствы супраць беларускага народа”, — сказаў Латушка.
Паводле яго слоў, НАУ “не адступіць ад сваёй галоўнай мэты: адказнасць за злачынствы супраць беларускага народа павінна наступіць”. “І яна наступіць”, — выказаў упэўненасць палітык.
Згаданы адкрыты ліст аб падтрымцы звароту Літвы ў МКС быў апублікаваны 4 лістапада, яго падпісалі: Дацкі інстытут супраць катаванняў (DIGNITY), Еўрапейскі цэнтр па канстытуцыйных і правах чалавека (ECCHR), Міжнародная федэрацыя за правы чалавека (FIDH), Human Constanta, Міжнародная платформа па прыцягненні вінаватых да адказнасці па Беларусі (IAPB), Інстытут правоў чалавека Міжнароднай асацыяцыі юрыстаў (IBAHRI), Міжнародны камітэт па расследаванні катаванняў у Беларусі, Міжнароднае партнёрства за правы чалавека (IPHR), Міжнародны савет па рэабілітацыі ахвяр катаванняў (IRCT), Нарвежскі Хельсінкскі камітэт, Сусветная арганізацыя супраць катаванняў (OMCT), REDRESS, праваабарончы цэнтр “Вясна”.
Праваабаронцы заклікаюць дзяржавы — ўдзельніцы МКС разгледзець “усе даступныя меры для прыцягнення да адказнасці за злачынствы, учыненыя Лукашэнкам і яго саўдзельнікамі” і правесці “нацыянальныя расследаванні і пераследы паводле прынцыпу ўніверсальнай юрысдыкцыі, каб прыцягнуць да адказнасці ўсіх вінаватых”.
Пацярпелыя ад рэпрэсій грамадзяне Беларусі цяпер пражываюць больш чым у 25 дзяржавах, якія ратыфікавалі Рымскі статут, і не менш чым у 10 краінах, якія не зрабілі гэта, адзначаецца ў звароце. Далучэнне такіх дзяржаў да звароту Літвы стала б “моцным і адзіным сігналам” аб тым, што “міжнародная супольнасць не пацерпіць беспакаранасці за падобныя злачынствы і што беларускія ўлады павінны неадкладна спыніць парушэнні міжнароднага права”, падкрэсліваюць праваабаронцы.
30 верасня ўрад Літвы перадаў у офіс пракурора МКС матэрыялы аб “трансгранічных злачынствах супраць чалавечнасці, здзейсненых Лукашэнкам і яго саўдзельнікамі ў дачыненні да беларусаў”. Вільнюс патлумачыў сваё рашэнне тым, што больш не можа бяздзейнічаць.
У звароце ў МКС урад Літвы адзначыў, што “маюцца дастатковыя падставы меркаваць, што з 1 траўня 2020 года і дагэтуль супраць грамадзянскага насельніцтва Беларусі на загад высокапастаўленых беларускіх палітычных, праваахоўных і вайсковых чыноўнікаў здзяйсняюцца злачынствы супраць чалавечнасці”. Пад імі маюцца на ўвазе дэпартацыя, пераследы і “іншыя бесчалавечныя акты”.
Беларускія дэмакратычныя сілы заклікалі краіны, якія ратыфікавалі Рымскі статут, падтрымаць намаганні Літвы па прыцягненні Лукашэнкі да адказнасці ў МКС.
У каментарыі пракурора МКС Карыма Хана, апублікаваным 30 верасня на сайце суда, гаворыцца, што перадача дзяржавай — удзельніцай Рымскага статута заявы ў Міжнародны крымінальны суд не прыводзіць аўтаматычна да пачатку расследавання.
“Я магу пацвердзіць, што мой офіс правядзе папярэдняе расследаванне для вывучэння запыту ў рамках юрысдыкцыі МКС і вызначыць на аснове вызначаных законам патрабаванняў, ці маюцца разумныя падставы для пачатку расследавання”, — гаворыцца ў каментарыі.
3 кастрычніка Латушка паведаміў, што перададзеныя Літвой матэрыялы былі накіраваныя ў Палату папярэдняй вытворчасці МУС, па справе “прызначаны суддзі” і “сфарміравана група асоб, якія будуць займацца расследаваннем”.