Са Швецыі дэпартуюць чарговых беларусаў — СМІ

25 ліпеня, Позірк. Беларуску Міру (прозвішча не называецца), якая пражывае ў шведскім Сундсвале, а таксама яе сям’ю дэпартуюць з краіны ў сувязі з тым, што яны “позна падалі заявы на атрыманне віду на жыхарства для дзяцей”, паведаміла 25 ліпеня шведскае Sveriges Radio.

Адзначаецца, што бацькам быў выдадзены від на жыхарства па так званай “праграме змены месца жыхарства” — магчымасці застацца, калі ў заяўніка ёсць праца. Аднак, паводле сцвярджэння сям’і, ім памылкова паведамілі, што новыя заявы для дзяцей не патрабуюцца.

Беларусь у публікацыі апісваецца як краіна з адвольнымі арыштамі, аднак міграцыйная служба Швецыі праводзіць індывідуальныя ацэнкі і прыходзіць да высновы, што краіна не ўяўляе рызыкі для ўсіх жыхароў, адзначаецца ў рэпартажы.

Беларускі дэмакратычны лідар Святлана Ціханоўская 16 чэрвеня ў Стакгольме на сустрэчы з членамі групы “За дэмакратычную Беларусь” у шведскім парламенце заклікала дэпутатаў да пашырэння падтрымкі беларусаў, якія пражываюць у Швецыі: “Мы па-ранейшаму сутыкаемся з мноствам праблем з дакументамі. Ваша дапамога будзе мець вырашальнае значэнне, і калі мы вырашым гэтую праблему тут, гэта будзе мець вялікае значэнне для іншых краін”.

Пытанні легалізацыі беларусаў у Швецыі былі закрануты на сустрэчы дэмлідара з прэм’ер-міністрам Ульфам Крыстэрсанам і міністрам па справах ЕС офіса прэм’ера Есікай Русенкранц 17 чэрвеня.

13 лістапада мінулага года народная амбасада Беларусі ў Швецыі (прадстаўніцтва дэмакратычных сілаў) паведаміла пра першы вядомы выпадак выдачы беларускаму грамадзяніну пашпарта іншаземца ў Швецыі.

У паведамленні гаварылася, што “ў сакавіку 2024 года міграцыйнае ведамства Швецыі абвясціла, што беларусам і беларускам, якія афіцыйна пражываюць у Швецыі і баяцца за сваю бяспеку на радзіме, не варта вяртацца ў Беларусь для падаўжэння дакументаў”.

“Замест гэтага Швецыя гатовая выдаваць так званыя пашпарты іншаземцаў тым, хто мае права на пражыванне ў краіне. Хаця прававая пазіцыя пачала дзейнічаць яшчэ вясной гэтага года, пра рэальныя выпадкі выдачы пашпартоў іншаземцаў нічога не было вядома. І вось учора (12 лістапада. — “Позірк”.) стала вядома, што аднаму з грамадзян Беларусі ў Швецыі быў выданы пашпарт іншаземца”.

1 верасня мінулага года паведамлялася, што народная амбасада Беларусі ў Швецыі падрыхтавала збор найбольш тыповых аргументаў, якія выкарыстоўваюцца “для адмовы беларусам ⟨…⟩ у прытулку”.

Ён уключае спасылкі на справаздачы міжнародных арганізацый і дакументы Шведскага міграцыйнага агенцтва. У сцвярджэннях гаварылася, што на той момант міграцыйнае ведамства часта выкарыстоўвала “чатыры асноўныя аргументы для адмовы ў прытулку”: “Што калі чалавек змог легальна пакінуць Беларусь, гэта значыць, што ён не знаходзіцца ў небяспецы; пра “абмежаваны распаўсюд” крытычных запісаў у сацсетках, што нібыта зніжае рызыку рэпрэсій; што чалавек не меў значнай ролі ў апазіцыі і таму не павінен быць у зоне рызыкі; што заява на прытулак не падавалася адразу пасля падзей 2020 года, што нібыта сведчыць пра адсутнасць тэрміновай патрэбы ў абароне”.

28 жніўня 2024 года шведскае Sveriges Radio паведаміла, што грамадзянін Беларусі, якому міграцыйная служба Швецыі адмовіла ў наданні прытулку, быў затрыманы паводле палітычных матываў пасля вяртання на радзіму.

Адзначалася, што ён прыбыў у краіну з маці два гады таму. Прытулку прасілі, паколькі “абодва ўдзельнічалі ў шырокамаштабных акцыях пратэсту пасля прэзідэнцкіх выбараў 2020 года”.

Паводле інфармацыі СМІ, у заявах на атрыманне міграцыйнага статусу гаварылася, што ў Беларусі супраць маці і сына распачатая крымінальная справа і “яны баяцца, што іх пасадзяць у турму”. Іх просьбы былі адхіленыя.

Гэта адбылося яшчэ ў 2023 годзе, а ў жніўні 2024 года, як сцвярджалася, мужчыну і яго маці дэпартавалі з Швецыі ў Беларусь праз тэрыторыю Літвы. Адзначалася, што беларуса “арыштавалі проста на мяжы”. Пра лёс жанчыны не паведамлялася.

Пазней у той жа дзень стала вядома, што восенню шведскае міграцыйнае агенцтва нібыта мае намер перагледзець справы аб наданні прытулку грамадзянам Беларусі. Адзначалася, што ведамства атрымала крытыку за выкарыстанне састарэлай інфармацыі, якая не адлюстроўвае шырокамаштабных рэпрэсій у краіне, праз што грамадзянам адмаўлялі ў прытулку.