Пракуратура Польшчы пачала разбірацца з парушэннямі, звязанымі з праграмай Poland Business Harbour
1 жніўня, Позірк. Акруговая пракуратура ў Зялёна-Гуры пачала падрыхтоўчую вытворчасць па факце парушэнняў, звязаных з рэалізацыяй праграмы Poland Business Harbour (РВН), паведаміла пракуратура Польшчы.
Падчас разбіральніцтва плануецца высветліць, ці было ў 2020–2023 гадах злоўжыванне паўнамоцтвамі і невыкананне абавязкаў з боку дзяржаўных службовых асоб, у тым ліку прадстаўнікоў МЗС, у сувязі з візавымі працэдурамі ў рамках PBH.
Справа распачатая на падставе заяў, якія падалі следчая камісія, створаная Сеймам 10-га (папярэдняга) склікання, і старшыня Вышэйшай кантрольнай палаты (ВКП).
“Пазначаныя ў заявах дзеянні заключаліся, у прыватнасці, у накіраванні ў польскія консульствы лістоў з распараджэннямі пра прыярытэтную апрацоўку візавых заяў у рамках праграмы PBH, нягледзячы на тое, што гэтая праграма не была афіцыйна зацверджаная Саветам міністраў і не былі ўнесеныя адпаведныя змены ў дзейнае заканадаўства”, — гаворыцца ў паведамленні.
Адзначаецца, што консулам даваліся пісьмовыя ўказанні ў прыярытэтным парадку разглядаць візавыя заявы ад грамадзян Беларусі — прадстаўнікоў сферы інфармацыйна-камунікацыйных тэхналогій, якія прайшлі адбор на праграму PBH, і выдаваць ім і членам іх сем’яў візы з пазнакай Poland Business Harbour.
Акрамя таго, паводле інфармацыі пракуратуры, консулам даручалася прымаць заявы ад грамадзян іншых краін, калі яны працавалі ў кампаніях, што рэлакуюцца ў Польшчу, — “на падставе хадайніцтва працадаўцы, які атрымаў адпаведныя рэкамендацыі”; пашыраць праграму на іншыя дзяржавы (у тым ліку Украіну, Расію, Арменію, Грузію, Малдову), а таксама на ІТ-кампаніі і спецыялістаў.
Вынікам гэтых дзеянняў магла стаць выдача 95.115 віз з пазнакай PBH у парадку, не прадугледжаным законам аб замежніках, адзначыла пракуратура.
Паведамляецца, што “расследаванне знаходзіцца на ранняй стадыі”.
Летась 10 кастрычніка міністр замежных спраў Польшчы Радослаў Сікорскі заявіў, што ВКП падчас праверкі ў МЗС выявіла амаль 50 парушэнняў, якія тычацца механізму выдачы віз падчас знаходжання ва ўладзе ў краіне кааліцыі правых сіл (2018–2023 гады). Дыпламат адзначыў, што “шакваны маштабам парушаных працэдур”.
У ліку іншага ВКП адзначыла ў сваёй справаздачы 10 кастрычніка “адсутнасць прававой базы” для рэалізацыі праграмы РВН.
Праграма была створаная ў верасні 2020 года, каб прыцягнуць у Польшчу ІТ-спецыялістаў і кампаніі з Беларусі, а затым была пашыраная на Грузію, Расію, Украіну, Малдову і Арменію.
Намеснік дырэктара Усходняга дэпартамента МЗС Польшчы Ганна Костшава-Мішталь 20 верасня 2023 года на III Беларускім бізнес-форуме ў Варшаве паведаміла, што за тры гады ў рамках PBH было выдадзена амаль 90 тыс. віз.
Летась у студзені стала вядома, што Сікорскі прыняў рашэнне прыпыніць удзел МЗС у праграме РВН да тае пары, пакуль не будуць прынятыя рашэнні, якія гарантуюць “належную праверку кампаній і замежнікаў, якія з’яўляюцца яе ўдзельнікамі”.
Паводле ацэнкі міністэрства, праграма “не апраўдала ўскладзеных на яе спадзеваў”. “Сярод іншага, у грамадскай прасторы выказваліся сумненні наконт выкарыстання віз, выдадзеных у рамках праграмы, у мэтах, якія не адпавядаюць яе прынцыпам”, — адзначылі ў МЗС.
У справаздачы ВКП адзначаецца, што мэтай выяўленых палатай злоўжыванняў было павелічэнне колькасці выдаваных віз “у тым ліку тым, хто наогул не павінен быў іх атрымаць”. Гаворка ішла ў тым ліку пра грамадзян Расійскай Федэрацыі.
Так званы “візавы скандал” разгарэўся ў Польшчы ў 2023 годзе, калі высветлілася, што польскія ўстановы выдавалі многія візы (у асноўным у Азіі і Афрыцы) без належных працэдур і праверак, у тым ліку за хабар.
