Зніжаецца колькасць зваротаў з-за адмовы банкаў прымаць старыя купюры — Галоўчанка

18 верасня, Позірк. За апошнія “тры-чатыры месяцы” ў некалькі разоў знізілася колькасць зваротаў па пытаннях адмовы банкаў прымаць купюры ў замежнай валюце, паведаміў старшыня праўлення Нацыянальнага банка Раман Галоўчанка ў інтэрв’ю тэлеканалу “Беларусь 1” (апублікавана 18 верасня).

Паводле яго, ніякіх абмежаванняў па прыняцці банкамі долараў старога ці новага ўзору не існуе.

“Банкі абавязаны прымаць усе плацежаздольныя даляравыя купюры па-за залежнасці ад года выпуску, — сказаў Галоўчанка. — Не магу выключыць нейкіх эксцэсаў выканаўцы. Такое можа быць, але з кожным такім выпадкам мы разбіраемся, калі паступае зварот ад людзей. І часцей за ўсё гэта звязана не з узорам даляра, а з прэтэнзіямі да яго захаванасці, таму што вельмі часта гэта бываюць старыя, патрапаныя, надарваныя купюры, гэта значыць тыя, якія не адпавядаюць агульнапрынятым прыкметах плацежаздольнасці“.

Аднак і для такіх купюр ёсць механізм абмену на непашкоджаныя (“інкаса”), удакладніў кіраўнік Нацбанка: “Гэтая паслуга платная, і ёсць пэўная камісія”.

Галоўчанка згадаў такую праблему, якая ўзнікае падчас здачы валюты, як “выяўленне ў ўльтрафіялетавым спектры нейкіх утварэнняў”: “Я неяк вырашыў узяцца за гэтае пытанне, давесці яго да канца. Замовілі навуковае даследаванне ў Акадэміі навук. Што ж там усё ж такі свеціцца? У цяперашні час мы атрымалі справаздачу, прааналізавалі ўплыў мікраэлементаў або біялагічных структур на захаванасць непасрэдна саміх грашовых знакаў“.

Папярэдняя выснова, паводле яго, такая: “Наяўнасць элементаў, якія бачныя толькі ва ўльтрафіялетавым спектры, не будзе з’яўляцца абмежаваннем для прыёму такіх купюр. Але трэба да канца яшчэ ў бліжэйшы час выверыць гэта рашэнне. І, адпаведна, мы тады яго давядзём да банкаў, каб яны кіраваліся ім у рабоце”.

Галоўчанка ў сакавіку ўжо адзначаў, што банкі абавязаны прымаць усе плацежаздольныя даляравыя купюры незалежна ад года выпуску.

У 2023 годзе, нагадаў тады ён, банкі, якія працуюць у краіне, пагадзіліся выкарыстоўваць адзіны пералік прыкмет плацежнасці банкнот у замежнай валюце: “Гэта пагадненне было накіравана на тое, каб не толькі уніфікаваць патрабаванні, але і зрабіць іх больш “лайтавымі” (аблегчанымі. — “Позірк”.). Каб яны не былі залішнімі”.

Сітуацыя з пашкоджанымі купюрамі змянілася пасля ўвядзення санкцый у дачыненні да банкаўскай сістэмы. Такую выснову можна зрабіць са сцвярджэння Галоўчанкі аб тым, што “раней гэтай праблемы наогул не было ў сувязі з тым, што банкі маглі праводзіць абмен такой валюты за мяжой на новыя купюры”: “Цяпер гэта па вядомых прычынах ускладнена”.

У адпаведнасці са згаданым чыноўнікам пагадненнем банкі маюць права адмовіць у абмене, калі на доларах, якія здае кліент, ёсць малюнкі і пэўныя надпісы, у тым ліку нецэнзурныя; купюры вільготныя, ліпкія, разарваныя, а пасля злепленыя, змянілі афарбоўку, пашкоджаны агнём, маюць сляды сцірання малюнкаў або вытворчы шлюб.

Стан купюры ацэньвае супрацоўнік касы. Ён жа на падставе зацверджанага пераліку вырашае прыняць купюру або вярнуць яе кліенту.

Раней “Позірк” паведамляў, што “Беларусбанк” пашырыў пералік валют, якія прымаюцца па аперацыі “інкаса”. Падраздзяленні банка прымаюць пашкоджаныя банкноты долараў, еўра і расійскіх рублёў на “інкаса” з камісіяй у памеры 5% сумы валюты ў эквіваленце (мінімум 25 рублёў). Дадаткова кліент кампенсуе суму расходаў, панесеных банкам у рамках дагаворных адносін з банкамі-кантрагентамі.