Мандат спецдакладчыка ААН аб становішчы з правамі чалавека ў Беларусі працягнуты яшчэ на год

13 ліпеня, BPN. Пастанова аб падаўжэнні на год мандата спецдакладчыка па пытанні аб становішчы ў галіне правоў чалавека ў Беларусі Анаіс Марэн, а таксама просьбу да яе “і надалей сачыць за развіццём падзей і выносіць рэкамендацыі” змяшчае рэзалюцыя, за якую 13 ліпеня прагаласаваў Савет ААН па правах чалавека (СПЧ).

Марэн, згодна з дакументам, павінна будзе прадставіць “даклад аб становішчы ў галіне правоў чалавека ў Беларусі Савету па правах чалавека на яго пяцьдзесят шостай сесіі і Генеральнай Асамблеі на яе семдзесят дзявятай сесіі”.

Рэзалюцыя змяшчае таксама шэраг заклікаў да беларускіх уладаў аб узаемадзеянні з міжнароднай супольнасцю, адмене дыскрымінацыйнага заканадаўства, вызваленні “без усялякіх умоў усіх асоб, адвольна або незаконна затрыманых у Беларусі”.

СПЧ “выказвае глыбокую занепакоенасць з нагоды працягу сістэматычных парушэнняў правоў чалавека і асноўных свабод у Беларусі”, а таксама “рашуча асуджае шырока распаўсюджаныя і сістэматычныя парушэнні міжнароднага права ў галіне правоў чалавека (…), уключаючы адвольнае пазбаўленне права на жыццё і свабоду, сістэматычныя і шырока распаўсюджаныя катаванні і іншыя жорсткія, бесчалавечныя ці зневажальныя для годнасці віды абыходжання і пакарання”.

Савет “самым настойлівым чынам” заклікае беларускія ўлады “ў поўнай ступені паважаць, абараняць і выконваць усе правы чалавека ў адпаведнасці са сваімі абавязацельствамі згодна з міжнародным правам у галіне правоў чалавека”.

СПЧ выказвае шкадаванне ў сувязі з адсутнасцю супрацоўніцтва і “неадэкватнай рэакцыяй беларускіх уладаў на просьбы Савета па правах чалавека” па раней прынятых рэзалюцыях і рэкамендацыях спецыяльнага дакладчыка аб становішчы ў галіне правоў чалавека ў Беларусі і іншых мандатараў спецыяльных працэдур.

У дакуменце змяшчаецца “настойлівы заклік” да беларускіх уладаў “у поўнай ступені супрацоўнічаць са спецыяльным дакладчыкам, у тым ліку шляхам надання ёй магчымасці наведаць краіну і свабодна сустрэцца з адпаведнымі зацікаўленымі бакамі, уключаючы грамадзянскую супольнасць”.

Рэзалюцыя прынята 20 галасамі “за”. 21 краіна пры галасаванні ўстрымалася, 6 краін (Балівія, КНР, Куба, Эрытрэя, Казахстан, В’етнам) прагаласавалі супраць.

5 ліпеня Анаіс Марэн падчас прэзентацыі свайго краінавага дакладу выказалася за прымяненне механізмаў універсальнай юрысдыкцыі па злачынствах уладаў.

Мандат спецыяльнага дакладчыка па пытанні аб становішчы ў галіне правоў чалавека ў Беларусі быў зацверджаны 28 чэрвеня 2012 года Саветам па правах чалавека ААН. Мандат штогод падаўжаецца. Анаіс Марэн займае пасаду спецдакладчыка з 1 лістапада 2018 года.

У адпаведнасці з рэзалюцыяй Савета па правах чалавека спецдакладчык праводзіць маніторынг сітуацыі ў галіне правоў чалавека ў Беларусі і дае рэкамендацыі па яе паляпшэнні. Спецдакладчык штогод рыхтуе даклады для Рады па правах чалавека і Генеральнай Асамблеі ААН.

Беларускія ўлады адмаўляюць Марэн ва ўездзе ў краіну.