Беларусь на першым месцы ў свеце паводле смяротнасці ад алкаголю — даследаванне

5 верасня, Позірк. Беларусь знаходзіцца на першым месцы ў свеце паводле ўзроўню смяротнасці, звязанай з ужываннем алкаголю, паведамляе тэлеграм-канал “Белыя Халаты” (медыяпраект фонду медыцынскай салідарнасці BYMEDSOL) са спасылкай на даследаванне, апублікаванае ў аўтарытэтным часопісе The Lancet Public Health у верасні 2025 года.

Група навукоўцаў з Германіі, Канады і ЗША прааналізавала стандартызаваныя паводле ўзросту паказчыкі смяротнасці і DALY (гады жыцця, скарэктаваныя на падставе непрацаздольнасці) — страчаныя “як праз заўчасную смерць, так і праз хваробы, выкліканыя алкаголем”.

Падкрэсліваецца, што даследаванне заснаванае “не толькі на прамых справаздачах якіх-небудзь краін, але і на ўскосных паказчыках”, сярод якіх “дададзеная смяротнасць, колькасць тых, хто паліць або п’е, колькасць прададзенага алкаголю” ды інш. Далей інфармацыя апрацоўваецца пры дапамозе матэматычных мадэляў, каб выявіць схаваныя лічбы, справаздачы пра якія краіны не падаюць або хацелі б схаваць.

“Паводле ўзроўню смяротнасці, выкліканай алкаголем, Беларусь заняла першае месца сярод усіх краін, ахопленых даследаваннем, — звярнуў увагу канал “Белыя Халаты”. — Узрост-стандартызаваны паказчык склаў 164,3 смерці на 100 тыс. чалавек (дыяпазон нявызначанасці: 147,5–179,4). Для параўнання: у Малдове гэты паказчык — 162,3, а ва Украіне — 156,9. Такім чынам, рызыка памерці ад прычын, звязаных з алкаголем, у Беларусі вышэйшая, чым у бліжэйшых суседзяў і вышэйшая, чым дзе б там ні было яшчэ”.

Калі глядзець на сумарныя страты DALY, Беларусь знаходзіцца на трэцім месцы ў свеце. Адзначаецца, што на кожныя 100 тыс. насельніцтва прыпадае 5.596,2 страчаных гадоў жыцця і здароўя. Гэта супастаўна з паказчыкам Украіны (5.667,9) і толькі крыху менш, чым у Расіі (5.772,4).

Паводле слоў псіхіятра Уладзіміра Пікірэні, прыблізна такая ж алкагольная смяротнасць у Беларусі была “і 20, і 30 гадоў таму”.

“Ва ўсім свеце яна знізілася, а ў Беларусі — засталася такой жа, — адзначыў спецыяліст у каментарыі медыяпраекту. — Справа ў тым, што большасць краін свету праводзяць свядомую палітыку на змяншэнне ўжывання моцнага алкаголю. Беларусь пры гэтым працягвае заставацца краінай, дзе значная частка насельніцтва ўжывае моцны алкаголь, прычым вельмі брутальна”.

Акрамя таго, адзначыў ён, у Беларусі існуюць істотныя праблемы са зваротам па дапамогу ў сувязі з ужываннем алкаголю.

“Людзі, якія прыходзяць у дзяржаўныя медустановы па дапамогу пры залежнасці ад алкаголю, аўтаматычна ставяцца на ўлік і пасля маюць шмат праблем. То бок любое лячэнне алкагалізму ў дзяржструктурах дыскрымінуе чалавека, абмяжоўваючы яго магчымасці. Не дзіўна, што ў такіх умовах людзі да апошняга моманту пазбягаюць лячэння”, — лічыць псіхіятр.

Паводле яго слоў, у Беларусі не зарэгістраваныя лекі з даказанай эфектыўнасцю, якія прымяняюцца для лячэння залежнасці ад алкаголю (налтрэксан і акампросат).

“У выніку мы бачым, што існуюць краіны, дзе алкаголь ужываюць значна больш, але пры гэтым смяротнасць адчувальна ніжэйшая, бо там даступная больш эфектыўная дапамога. Па сутнасці гэта — рэальны паказчык нізкай эфектыўнасці беларускай мадэлі аховы здароўя, у частцы дапамогі людзям з алкагольнымі праблемамі”, — канстатаваў спецыяліст.

Паводле інфармацыі Нацыянальнага статыстычнага камітэта, у Беларусі захворванне насельніцтва на алкагалізм і алкагольныя псіхозы за год знізілася на 2,2% (з 14.201 чалавек у 2023-м да 13.885 у 2024-м).

Згодна з праведзеным “Позіркам” аналізам даных Белстата, у Брэсцкай вобласці гэты паказчык зменшыўся на 3,4% (з 2.254 да 2.178), Віцебскай — на 4,3% (з 2.215 да 2.120), Гродзенскай — на 1,4% (з 1.593 да 1.571), Мінскай — на 0,3% (з 2.135 да 2.129), Магілёўскай — на 6,3% (з 1.876 да 1.757), у Мінску — на 9,6% (з 1.81) у Гомельскай вобласці — павялічыўся на 7,7% (з 2.309 да 2.486).

У адпаведнасці з афіцыйнымі данымі паказчык захваральнасці на наркаманію і таксікаманію таксама знізіўся — на 3,9% (з 617 да 593). У Брэсцкай вобласці — на 25,5% (з 51 да 38), Віцебскай — на 13,2% (з 68 да 59), Гомельскай — на 18,6% (са 113 да 92), Магілёўскай — на 10% (з 40 да 36), Мінску — на 9,5%. У Гродзенскай вобласці ён павялічыўся на 22% (з 41 да 50), Мінскай — на 24,8% (са 125 да 156).

У кастрычніку 2024 года дацэнт кафедры псіхіятрыі, наркалогіі, псіхатэрапіі і медыцынскай псіхалогіі Беларускага дзяржаўнага медуніверсітэта (БДМУ), кандыдат медыцынскіх навук Сяргей Давідоўскі заяўляў, што на распаўсюджаныя псіхічныя парушэнні, такія як трывога, дэпрэсія, разлады адаптацыі, пакутуе каля 25% насельніцтва Беларусі.

Ад дэпрэсіі, паводле яго слоў, пакутуе каля 5% насельніцтва (больш за 450 тыс. чалавек). Уплыў псіхічных парушэнняў з’яўляецца адным з фактараў рызыкі развіцця розных саматычных парушэнняў — ад сардэчна-сасудзістых да анкалагічных, адзначыў дацэнт БДМУ.

Грамадства

Грамадства

НАК, які ўзначальвае Віктар Лукашэнка, з'яўляецца сузаснавальнікам кампаніі па гандлі алкаголем — расследаванне

22 жніўня, Позірк. На адкрыццё ў ліпені гэтага года ў Пружанах (Брэсцкая вобласць) крамы алкагольнай прадукцыі "Дуб зялёны" звярнуў увагу расследвальніцкі медыяпраект "Бюро". Адзначыўшы, што "мясцовая раённая газета анансуе запуск цэлай сеткі алкамаркетаў" пад брэндам "Дуб зялёны", расследвальнікі ўстанавілі, што …

Чытаць