Генеральны сакратар ААН запрасіў Лукашэнку на канферэнцыю ў Батсвану, але Беларусь там будзе прадстаўлена “на ўзроўні кіраўніцтва МЗС”
20 жніўня, Позірк. Генеральны сакратар ААН Антоніу Гутэрыш запрасіў Аляксандра Лукашэнку на канферэнцыю для краін, якія развіваюцца, што не маюць выхаду да мора, паведамляе прэс-служба Міністэрства замежных спраў.
Канферэнцыя пройдзе ў снежні ў Батсване.
Прэс-сакратар МЗС Анатоль Глаз паведаміў, Беларусь плануе “прыняць непасрэдны ўдзел у гэтай канферэнцыі на ўзроўні кіраўніцтва МЗС”.
На форуме, паводле яго слоў, Беларусь мае намер “жорстка паставіць пытанне аб прымусе шэрагу дзяржаў да выканання імі сваіх міжнародных абавязацельстваў у рамках дзеючых прававых дакументаў”.
Глаз спыніўся на некалькіх праблемах, з якімі сутыкаецца Мінск “у рэалізацыі сваіх законных правоў”. Ён сцвярджае, што краіны Балтыі “наўмысна абмяжоўваюць” доступ Беларусі да мора, да “ажыццяўлення гандлёвых, эканамічных, гуманітарных кантактаў са знешнім светам” і такім чынам “з прававога пункту гледжання адкрыта злоўжываюць сваім геаграфічным становішчам”.
Ён заявіў, што “Літвой, Латвіяй і Эстоніяй уведзеная забарона на экспарт беларускіх калійных угнаенняў”, “хоць ёсць і магчымасці, і парты, дзе ёсць тэрміналы, якімі валодае і беларускі бок”. “Напрыклад, “Белкалій” валодае 30% тэрмінала ў порце Клайпеда. У выніку з-за росту коштаў і абмежаванасці прапановы ўгнаенняў на міжнародных рынках пакутуюць трэція краіны, якія і так маючь праблемы з пастаўкамі харчавання”, — дадаў прадстаўнік ведамства.
Глаз адзначыў, што ў цэлым звужаецца транзіт тавараў праз тэрыторыі прыбалтыйскіх краін і Польшчы, якія “нясуць каласальныя страты ад адсутнасці неабходных тавараў”. Паводле яго сцвярджэння, штогадовыя прамыя страты літоўскай эканомікі ад разрыву сувязяў з Беларуссю ацэньваюцца ў суму каля 1 млрд. долараў. “Сярод найбольш значных наступстваў: катастрафічны ўдар па транзітнай галіне Літвы, працы клайпедскага порта і Літоўскай чыгункі, страты якіх ацэньваюцца ў 100 млн. долараў у год”, — удакладніў прэс-сакратар МЗС.
Суседзі Беларусі, сказаў ён, закрываюць пункты пропуску, уводзячы ўсё больш абмежаванняў: “Дастаткова ўспомніць, што з чэрвеня 2024 года літоўскія мытнікі канфіскоўваюць у грамадзян Беларусі, Літвы і трэціх краін, уключаючы дзяцей, прадукты харчавання, лекі і іншыя тавары для асабістага карыстання пры ўездзе ў Літву або транзіце праз літоўскую тэрыторыю. Да правозу дазволеныя толькі 0,5 літра пітной вады і толькі ў адкрытай ўпакоўцы! Здзекі над грамадзянамі на мяжы працягваюцца і па гэты дзень”.
Па ініцыятыве суседніх краін “зачыненыя амаль усе памежныя пераходы на мяжы з Беларуссю”, што “змушае людзей прастойваць у доўгіх чэргах”, адзначыў Глаз.
“Грузаперавозкі практычна спыненыя. Сотні велікагрузаў, якія дастаўляюць гуманітарны груз, не могуць даставіць яго ў тэрмін. Скарачаюцца рэйсавыя маршруты для перавозкі людзей. Напрыклад, на канец 2023 года з Літвой было 45 маршрутаў, перавезена каля 450 тыс. чалавек, на жнівень 2024 года засталося 40 маршрутаў, з якіх да канца года Літва плануе пакінуць толькі 29. Гэта значыць, да канца 2024 года скароціцца колькасць маршрутаў на 35%, пацерпіць каля 150 тыс. чалавек”, — заявіў Глаз.
На яго думку, апісаныя дзеянні “супярэчаць Статуту ААН, прама парушаюць палажэнні Канвенцыі ААН па марскім праве, Міжнароднага пакта аб грамадзянскіх і палітычных правах, Міжнароднай канвенцыі аб ліквідацыі ўсіх формаў расавай дыскрымінацыі і іншых праваабарончых дакументаў”.
На афіцыйным сайце ААН 4 ліпеня паведамлялася, што падчас праведзенай у той жа дзень сустрэчы з Лукашэнкам Гутэрыш выказаў занепакоенасць сітуацыяй з правамі чалавека ў Беларусі. Ён выказаў пажаданне, каб амністыя, у выніку якой на той момант было вызвалена некалькі палітвязняў, стала “крокам да поўнай павагі правоў чалавека і асноўных свабод у Беларусі”. Генеральны сакратар падкрэсліў важнасць спынення вайны ва Украіне на аснове Статута ААН, міжнароднага права і павагі тэрытарыяльнай цэласнасці дзяржаў.
Прэс-служба Лукашэнкі падрабязнасці сустрэчы не прыводзіла, але 18 ліпеня Лукашэнка заявіў, што генеральны сакратар ААН не прад’яўляў яму прэтэнзій на сустрэчы ў Астане.
Абмежаванні на экспарт і транспарціроўку беларускага хлоркалію ўведзеныя ў 2022 годзе.
ААТ “Беларуськалій”, вытворца калійных угнаенняў, знаходзіцца пад санкцыямі ЕС з 2022 года. Праз іх уплыў нарвежскі пастаўшчык калію Yara — адзін з найбуйнейшых у Еўропе пакупнікоў беларускіх угнаенняў — абвясціў аб спыненні супрацоўніцтва з “Беларуськаліем”.
Закрыццё сумежных пунктаў пропуску з беларускім бокам звязана з міграцыйным крызісам на мяжы Беларусі і краін ЕС, які працягваецца з вясны 2021 года. Улады суседніх еўрапейскіх дзяржаў лічаць яго “гібрыднай атакай”, арганізаванай рэжымамі ў Мінску і Маскве.
Пасля вынясення палітычна матываванага прысуду журналісту Анджэю Пачобуту 10 лютага 2023 года Польшча на нявызначаны тэрмін закрыла адзін з двух даступных для падарожнікаў пунктаў пропуску — Баброўнікі (з беларускага боку Бераставіца). Улады Польшчы прама заяўлялі, што менавіта з вызваленнем палітвязня можа быць звязана адкрыццё пунктаў пропуску.
Пры гэтым пытанне поўнага закрыцця мяжы з Беларуссю “датычыцца двухбаковых адносін паміж краінамі”, польскі бок чакае ад Мінска супрацоўніцтва па раней агучаных патрабаваннях: спыненне міграцыйнага крызісу, вызваленне Пачобута і выдача забойцы сяржанта Матэвуша Сітэка. Пра гэта ў эфіры “Radio ZET” заявіў міністр унутраных спраў і адміністрацыі Польшчы Томаш Семоняк.
Чаканне ў чарзе на мяжы Беларусі з Літвой і Польшчай доўжыцца ад пяці гадзін да больш за два дні ў залежнасці ад памежнага пераходу і віду транспарту.
Лукашэнка на ініцыяваным Індыяй саміце паскардзіўся на санкцыі супраць калія
17 жніўня, Позірк. Абмежаванні адносна экспарту беларускіх мінеральных угнаенняў "абвастрылі праблемы недахопу харчавання і голаду ў самых бедных краінах", заявіў Аляксандр Лукашэнка на ініцыіраваным Індыяй трэцім "Форуме Глабальнага Поўдня". Мерапрыемства праходзіць анлайн 17 жніўня. "Захад па-ранейшаму правакуе канфлікты, якія спараджаюць …