Эксперты ААН запатрабавалі ад беларускіх уладаў паведаміць пра лёс і месцазнаходжанне Сяргея Ціханоўскага
Сяргей Ціханоўскі
8 сакавіка, Позірк. У другую гадавіну адсутнасці якой-небудзь інфармацыі пра Сяргея Ціханоўскага эксперты ААН запатрабавалі ад беларускіх уладаў паведаміць пра яго лёс і месцазнаходжанне. Адсутнасць інфармацыі пра яго (рэжым інкамунікада) эксперты лічаць гвалтоўным знікненнем.
Яны нагадалі, што некалькі іншых сябраў прадэмакратычных сіл таксама зазналі гвалтоўнае знікненне або ўтрымліваліся пад вартай без сувязі са знешнім светам цягам доўгага часу, уключаючы Віктара Бабарыку, Мікалая Статкевіча, Марыю Калеснікаву і Максіма Знака, адзначаецца ў паведамленні ААН.
“Беларусь павінна спыніць выкарыстанне гвалтоўных знікненняў у дачыненні да палітычных апанентаў і грамадзянскіх актывістаў. Мы глыбока занепакоеныя працягам утрымання пад вартай без сувязі са знешнім светам і жорсткім абыходжаннем з жанчынамі і мужчынамі — палітычнымі зняволенымі“, — пішуць эксперты.
Са спасылкай на інфармацыю, якая надыходзіць, яны адзначаюць, што тыя, хто знаходзіцца без сувязі са знешнім светам, утрымліваюцца ў працяглым адзіночным зняволенні, пазбаўленыя зносін з сем’ямі і юрыдычнага прадстаўніцтва, неабходнай медыцынскай дапамогі.
“Гвалтоўнае знікненне Ціханоўскага і іншых з’яўляецца абуральным парушэннем міжнароднага права. Гэтыя дзеянні накіраваныя на тое, каб прымусіць палітычную апазіцыю замаўчаць і усяліць страх“, — заявілі эксперты.
Беларускія ўлады, падкрэслілі аўтары, павінны “неадкладна раскрыць іх лёс і месцазнаходжанне і агулам забяспечыць палітычным апанентам і грамадзянскім актывістам, якія ўтрымліваюцца ў ізаляцыі і ў працяглым адзіночным зняволенні, сувязь са знешнім светам”.
У прэс-рэлізе ААН адзначаецца, што эксперты арганізацыі прывялі “дакладныя паведамленні аб тым, што затрыманыя, уключаючы пажылых зняволеных і асоб з хранічнымі захворваннямі, утрымліваюцца ў бесчалавечных умовах, раўнавартасных катаванням“. Многія з іх “пакутуюць ад сур’ёзных праблем са здароўем і ім адмаўляюць у адэкватнай медыцынскай дапамогі”.
“Адмова ў медыцынскай дапамозе і доўгае ўтрыманне зняволеных у ізаляцыі парушае міжнародныя абавязацельствы Беларусі і раўнавартасная катаванням“, — заявілі эксперты ААН.
Абыходжанне з вядомымі палітвязнямі яны назвалі “крытычным выпрабаваннем для пенітэнцыярнай сістэмы Беларусі”. “Калі нават вядомыя зняволеныя пазбаўленыя медыцынскай дапамогі, змешчаныя ў карную ізаляцыю, утрымліваюцца ў ізаляцыі або падвяргаюцца гвалтоўнаму знікненню, умовы для менш вядомых зняволеных, верагодна, яшчэ горш“, — выказалі здагадку аўтары звароту.
Яны нагадалі, што ў сваіх шматлікіх заключэннях Рабочая група ААН па гвалтоўных або адвольных затрыманнях (напрыклад, заключэнне № 24/2022 у дачыненні да Максіма Знака) прызнала затрыманне лідараў апазіцыі і актывістаў у Беларусі адвольным і запатрабавала іх неадкладнага вызвалення.
Эксперты адзначылі вызваленне шэрагу палітвязняў у апошнія месяцы, але падкрэслілі, што гэта “часта залежала ад абяцанняў наступнага супрацоўніцтва са службамі бяспекі і ўдзелу ў прапагандысцкіх відэароліках“.
“Гэты працэс не павінен быць выбіральным або суправаджацца цяжкімі ўмовамі. Усе палітвязні павінны быць неадкладна вызваленыя, а вінаватыя ў злоўжываннях — паўстаць перад судом“, — запатрабавалі эксперты.
Яны заклікалі вызваліць усіх адвольна затрыманых, дазволіць незалежны маніторынг умоў утрымання пад вартай, змястоўна ўзаемадзейнічаць з міжнароднымі механізмамі па правах чалавека, прывесці сваю прававую базу па барацьбе з тэрарызмам і экстрэмізмам у адпаведнасць з міжнароднымі прававымі стандартамі.
“Мы заклікаем міжнародную супольнасць працягваць ціск, дамагаючыся адказнасці і правасуддзя“, — заявілі эксперты.
Пад заявай падпісалася 16 чалавек, у тым ліку кіраўнікі і члены рабочай групы ААН па гвалтоўных або адвольных затрыманнях, спецыяльны дакладчык па сітуацыі з правамі чалавека ў Беларусі (ад Савета ААН па правах чалавека) Нільс Муйжніекс, спецыяльны дакладчык ААН па абароне права на свабоду меркаванняў і іх свабоднае выказванне Ірэн Хан, спецыяльны дакладчык па прасоўванні і абароне правоў чалавека і асноўных свабод ва ўмовах барацьбы з тэрарызмам Бэн Сол.
Муж дэмакратычнага лідара Святланы Ціханоўскай знаходзіцца ў поўнай інфармацыйнай блакадзе з 9 сакавіка 2023 года. Таксама, паводле звестак праваабаронцаў, у рэжыме інкамунікада ўтрымліваюцца палітвязні Максім Знак (з 8 лютага 2023 года), Мікалай Статкевіч (з 10 лютага 2023 года), Уладзімір Кніга (з 5 верасня 2023 года), Мікалай Банькоў (са снежня 2023 года), Андрэй Навіцкі (з красавіка 2024 года), Аляксандр Арановіч (з 6 чэрвеня 2024 года), Аляксандр Францкевіч (з кастрычніка 2024 года). Інфармацыйная блакада Марыі Калеснікавай працягвалася паўтара года да лістапада 2024-га, Віктара Бабарыкі — больш за паўтара года да студзеня 2025 года.
Больш падрабязна пра Сяргея Ціханоўскага: