Журналіст Ігар Ільяш пераведзены ў СІЗА

30 кастрычніка, Позірк. Журналіст Ігар Ільяш пераведзены ў Следчы ізалятар № 1 (Калядзічы, Мінскі раён), паведамляе Беларуская асацыяцыя журналістаў.

З гэтага вынікае, што яму прад’яўлены крымінальныя абвінавачанні. Падрабязнасці невядомыя.

Пра затрыманне Ільяша — мужа журналісткі-палітвязні Кацярыны Андрэевай (Бахвалавай) — паведамілі праўладныя рэсурсы 22 кастрычніка.

З паведамленняў вынікала, што ён затрыманы за інтэрв’ю незалежным СМІ. Заяўлялася, што тым самым ён займаўся “садзейнічаннем экстрэмісцкім фарміраванням”.

Таксама сцвярджалася, што журналіст ажыццяўляў “збор даных для замежных разведак — даваў каментары украінскім выданням”.

На відэа сілавікоў Ільяш паведаміў, што да ліпеня 2021 года з’яўляўся кадравым супрацоўнікам тэлеканала “Белсат”, пасля гэтага стаў журналістам-фрылансерам.

“На працягу гэтых гадоў я неаднаразова даваў інтэрв’ю розным медыя, у ліку якіх былі і рэсурсы, якія былі прызнаны на тэрыторыі Беларусі “экстрэмісцкімі фарміраваннямі” ў той ці іншы час”, — сказаў ён.

Журналіст асобна згадвае, што сярод замежных СМІ, якія да яго звярталіся па інтэрв’ю, былі ўкраінскія. У прыватнасці, на кантакт выходзіў “украінскі журналіст, які праводзіў расследаванне наконт магчымага ўдзелу беларускіх войскаў ва ўварванні ва Украіну”.

Іліяша затрымлівалі на 10 дзён у ліпені 2021 года, яму вылучаліся падазрэнні паводле ч. 1 арт. 342 КК (арганізацыя і падрыхтоўка дзеянняў, якія груба парушаюць грамадскі парадак, або актыўны ўдзел у іх), аднак далейшага ходу крымінальная справа не атрымала.

Андрэева ​​была затрымана разам са сваім аператарам Дар’яй Чульцовай 15 лістапада 2020 года. Яна вяла прамы эфір з месца разгону сілавікамі людзей, якія прыйшлі ўшанаваць памяць забітага актывіста Рамана Бандарэнкі (“плошча Перамен” — двор на вул. Чарвякова ў Мінску).

У лютым 2021 года суд Фрунзенскага раёна Мінска прызнаў журналістак вінаватымі ў “арганізацыі дзеянняў, якія груба парушаюць грамадскі парадак” (арт. 342 КК), і прыгаварыў да двух гадоў калоніі.

Беларускія праваабаронцы прызналі іх палітвязнямі.

13 ліпеня 2022 года Гомельскі абласны суд прыгаварыў Андрэеву да васьмі гадоў пазбаўлення волі паводле ч. 1 арт. 356 КК (здрада дзяржаве). Паколькі раней яна ўжо была прыгаворана да зняволення, шляхам частковага складання канчатковым пакараннем ёй прызначылі пазбаўленне волі на тэрмін восем гадоў і тры месяцы. Адлік вядзецца з моманту затрымання восенню 2020 года.

20 верасня Вярхоўны суд не задаволіў скаргу Андрэевай на рашэнне Гомельскага абласнога суда і пакінуў гэты прысуд у сіле. Разам з тым ВС адкарэктаваў фармулёўку абвінавачання — “выдача дзяржаўных сакрэтаў замежнай арганізацыі, замежнай дзяржаве” заменена на “шпіянаж”.

3 верасня таго ж года Чульцова выйшла на волю. Цяпер пражывае ў Польшчы.

За інтэрв’ю незалежным СМІ, прызнаным “экстрэмісцкімі”, у Беларусі пераследуюць у крымінальным парадку.

Гісторык Ігар Мельнікаў у верасні прыгавораны да чатырох гадоў пазбаўлення волі ў папраўчай калоніі ва ўмовах агульнага рэжыму. Мінскі гарадскі суд прызнаў яго вінаватым паводле ч. 1 арт. 361⁴ Крымінальнага кодэкса (садзейнічанне экстрэмісцкай дзейнасці) — за інтэрв’ю “Еўрарадыё” 26 студзеня 2022 года. На той момант медыя не было прызнана “экстрэмісцкім фармаваннем”. Рашэнне аб гэтым прынята МУС 20 ліпеня 2022 года.

У сакавіку 2023 года да 3,5 года пазбаўлення волі была прыгаворана былая дацэнт Мінскага дзяржаўнага лінгвістычнага ўніверсітэта Наталля Дуліна. Яе прызналі вінаватай паводле ч. 1 арт. 361⁴ (садзейнічанне экстрэмісцкай дзейнасці) і ч. 1 арт. 342 (арганізацыя і падрыхтоўка дзеянняў, якія груба парушаюць грамадскі парадак, або актыўны ўдзел у іх) Крымінальнага кодэкса. Працэс быў зачыненым. Паведамлялася, што выкладчыка затрымалі за інтэрв’ю “Еўрарадыё”, удзел у несанкцыянаваных мерапрыемствах і за тое, што “адкрывала план “Перамога”.

У студзені 2023 года да двух гадоў пазбаўлення волі была прысуджаная Дар’я Лосік — жонка палітвязня, блогера Ігара Лосіка. Прызнана вінаватай паводле ч. 1 арт. 361⁴ КК за інтэрв’ю тэлеканалу “Белсат”. Выйшла на волю па памілаванні 3 ліпеня 2024 года незадоўга да заканчэння тэрміну пакарання.

У снежні 2022-га да пяці гадоў зняволення прыгаварылі ваеннага эксперта Ягора Лябедку. Яму інкрымінавалі арт. 361⁴ — ч. 1 (вярбоўка, іншае ўцягненне асобы ў экстрэмісцкую дзейнасць, навучанне, а таксама іншае садзейнічанне экстрэмісцкай дзейнасці) і ч. 2 (тыя ж дзеянні, учыненыя паўторна, або групай асоб па папярэдняй змове, або службовай асобай з выкарыстаннем сваіх службовых паўнамоцтваў). Крымінальная справа на яго была заведзеная за два інтэрв’ю “Еўрарадыё”.