У Ватыкане памёр папа Францішак

21 красавіка, Позірк. Папа рымскі Францішак (аргентынец Хорхе Марыё Бергольё) памёр раніцай 21 красавіка, у другі дзень Вялікадня.

На сайце Ватыкана размешчана наступнае паведамленне кардынала Кевіна Фарэла, камергера Апостальскай палаты: “Дарагія браты і сёстры, з глыбокім смуткам я павінен абвясціць аб смерці нашага Святога Айца Францішка.Сёння ў 7:35 раніцы біскуп Рыма Францішак вярнуўся ў дом Айца і ўсё яго жыццё. жыць каштоўнасцямі Евангелля з вернасцю, мужнасцю і ўсеагульнай любоўю, асабліва ў адносінах да самых бедных і маргінальных слаёў насельніцтва. С огромной благодарностью за его пример истинного ученика Господа Иисуса мы предаем душу Папы Франциска безграничной милосердной любви Единого и Триединого Бога!”

Напярэдадні ў штогадовым велікодным пасланні 88-гадовы пантыфік сярод іншага заклікаў да вызвалення ваеннапалонных і палітычных вязняў.

Абраны папам рымскім 13 сакавіка 2013 года.

25 сакавіка папа Францішак прызначыў Апостальскім нунцыем у Беларусі Ігнацыа Чафалія, прысвоіўшы яму сан арцыбіскупа. Праз два дні пасля гэтага Аляксандр Лукашэнка прызначыў Юрыя Амбразевіча амбасадрам Беларусі пры Апостальскай Сталіцы.

Незадоўга да гэтага, 13 сакавіка, Лукашэнка, віншуючы Францыска з 12-й гадавінай пантыфікату, заявіў, што супрацоўніцтва Мінска і Ватыкана паспяхова развіваецца. Ён выказаў меркаванне, што з адкрыццём у 2025 годзе пасольства Беларусі пры Апостальскай Сталіцы гэтыя адносіны дасягнуць “якасна новага ўзроўню”.

У снежні 2024 года Савет міністраў пастанавіў адкрыць амбасаду Беларусі пры Апостальскай Сталіцы да 1 верасня 2025-га.

Дыпламатычныя адносіны паміж беларускай дзяржавай і суверэнным каталіцкім суб’ектам устаноўлены 11 лістапада 1992 года. З таго ж года ў Беларусі дзейнічае дыпламатычнае прадстаўніцтва Апостальскай Сталіцы — апостальская нунцыятура.

Інтарэсы Мінска ў Ватыкане да гэтага часу прадстаўлялі па сумяшчальніцтве дыпламаты, акрэдытаваныя ў іншых еўрапейскіх краінах або міждзяржаўных структурах. Доўгі час паслом пры Апостальскай Сталіцы быў Сяргей Алейнік, які сумяшчаў гэтую функцыю ў тым ліку з пазіцыяй намесніка міністра замежных спраў (захоўваў статус пасла як мінімум да прызначэння кіраўніком МЗС у снежні 2022 года; цяпер з’яўляецца членам Савета Рэспублікі).

Пасля прэзідэнцкіх выбараў 2020 года адносіны дзяржавы і касцёла ў Беларусі ўскладніліся ў сувязі з тым, што многія каталіцкія іерархі і вернікі адкрыта выступілі супраць хвалі гвалту і рэпрэсій, якія рушылі ўслед за масавымі пратэстамі супраць фальсіфікацыі вынікаў галасавання на карысць Лукашэнкі.

З пачатку восені 2020 года да 25 сакавіка 2025-га, паводле звестак ініцыятывы “Хрысціянская візія” (“Хрысціянскае бачанне”), з рэпрэсіямі ў той ці іншай форме сутыкнуліся 32 прадстаўнікі Рымска-каталіцкага касцёла ў Беларусі, пяць — Грэка-каталіцкай (уніяцкай) царквы.

Разам з тым, рэжым Лукашэнкі ўсяляк спрабуе прадэманстраваць нармалізацыю адносін як з касцёлам у Беларусі, так і з сусветным каталіцызмам у цэлым. Беларускія ўлады неаднаразова заяўлялі аб блізкасці пазіцый Мінска і Ватыкана. Шэраг экспертаў мяркуе, што рэжым выкарыстоўвае кантакты са Апостальскай Сталіцай для наладжвання дыялогу з Захадам у цэлым.

Пытанні “двухбаковага супрацоўніцтва, якія ўяўляюць узаемную цікавасць” 26 лютага гэтага года абмеркавалі ў Жэневе (Швейцарыя) кіраўнік МЗС Беларусі Максім Рыжанкоў і сакратар па адносінах Апостальскай Сталіцы з дзяржавамі арцыбіскуп Пол Рычард Галахер.

На сустрэчы з беларускімі рэлігійнымі лідэрамі 10 лютага Лукашэнка заявіў аб павазе да папы Францішка, папрасіў перадаць пантыфіку “самыя добрыя пажаданні” і выказаў надзею на сустрэчу з ім.

Лукашэнка двойчы наведваў Ватыкан. У красавіку 2009 года ён сустракаўся з папам рымскім Бенедыктам XVI, у маі 2016-га — з Францыскам.

17 снежня 2024 года Лукашэнка, віншуючы Францыска з 88-годдзем, чарговы раз запрасіў яго наведаць Беларусь. Фактычна кіраўнік Апостальскай Сталіцы не можа прыехаць з-за негалоснага правіла: тата не наведвае краіны, дзе дамінуе іншая канфесія ці рэлігія, без згоды адпаведнага рэлігійнага лідэра. У выпадку Беларусі, якая лічыцца краінай з праваслаўнай большасцю, размова аб патрыярху Маскоўскім і ўсяе Русі Кірыле (Гундзяеве). Прадстаяцель Рускай праваслаўнай царквы згоду на візіт не даваў.

Дапаможны біскуп Мінска-Магілёўскай архідыяцэзіі Аляксандр Яшэўскі, наведваючы Ватыкан па лініі ўдзелу ў розных мерапрыемствах па лініі Рымска-каталіцкай царквы, некалькі разоў сустракаўся з папам Францішкам. Паводле інфармацыі біскупа, на апошняй з такіх сустрэч, у кастрычніку 2024 года, пантыфік “праявіў вялікую зацікаўленасць” у тым, як можна падтрымаць вернікаў у Беларусі ў актуальных умовах”.

19 верасня мінулага года ў агульнай сустрэчы новапрызначаных біскупаў з пантыфікам браў удзел дапаможны біскуп Пінскай дыяцэзіі Андрэй Зноска. На той сустрэчы беларускі іерарх спытаўся, што трэба зрабіць, каб спыніць вайну паміж Расіяй і Ўкраінай. На гэта, паводле яго слоў, тата Францішак адказаў: “Вы ў Беларусі добра ведаеце, што ніколі нельга зачыняць дзверы для перагавораў, што трэба трымаць іх адкрытымі”. Пантыфік, паводле слоў Зноскі, таксама заявіў, што “ведае Беларусь”, прасіў “перадаць прывітанне прэзідэнту Лукашэнку” і заклікаў “ніколі не губляць надзею і верыць у пераможную сілу малітвы”, паколькі “толькі такі шлях да міру” ён бачыць для вернікаў.

Рымска-каталіцкі касцёл з’яўляецца ў Беларусі другой па распаўсюджанасці хрысціянскай канфесіяй пасля праваслаўя.