Урад Літвы 9 снежня вырашыць, ці мэтазгодна абвяшчаць рэжым экстрэмальнай сітуацыі

8 снежня, Позірк. Урад Літвы на пасяджэнні 9 снежня вырашыць, ці абвяшчаць у краіне рэжым экстрэмальнай сітуацыі (ЭС) праз кантрабандныя паветраныя шары, якія запускаюцца з Беларусі, паведаміў інфармагенцтву BNS дарадца прэм’ер-міністра Ігнас Дабравольскас.

Партал LRT, які перадрукаваў гэтую інфармацыю, адзначыў, што Міністэрства ўнутраных спраў Літвы 5 снежня зарэгістравала адпаведны праект пастановы ўрада. Ведамства абгрунтоўвае тэрміновасць прыняцця тым, што “гібрыдныя атакі адбываюцца ўсё часцей і больш інтэнсіўна”, таму неабходна “як мага хутчэй падключыць дзяржаўныя інстытуты да ліквідацыі наступстваў надзвычайнай сітуацыі”.

МУС лічыць, што адмова ад абвяшчэння ЭС “можа мець негатыўныя наступствы для бяспекі дзяржавы і грамадства, а таксама падарваць давер да дзяржаўных інстытутаў”.

Паведамляецца, што калі рашэнне ўрада будзе станоўчым, то “кіраўніком аперацый ад дзяржавы” будзе прызначаны міністр унутраных спраў Уладзіслаў Кандратовіч.

Пра тое, што ўрад Літвы рыхтуецца абвясціць рэжым ЭС праз “пагрозу грамадзянскай бяспецы”, Дабравольскас заяўляў агенцтву Elta 5 снежня. У той жа дзень прэм’ер-міністр Літвы Інга Ругінене паведаміла, што “на наступным тыдні” праз сітуацыю з паветранымі шарамі ў краіне будзе абвешчаны рэжым ЭС.

Паводле літоўскага заканадаўства, экстрэмальная сітуацыя (ЭС, літ. ekstremalioji situacija) — гэта сітуацыя, што ўзнікла з прычыны здарэння, якое можа стварыць раптоўную сур’ёзную пагрозу жыццю або здароўю насельніцтва, маёмасці, навакольнаму асяроддзю, а таксама прывесці да гібелі, траўмаў людзей ці іншай шкоды.

Гледзячы па ўсім, у краіне плануецца абвясціць ЭС дзяржаўнага, а не муніцыпальнага ўзроўню. Менавіта такі ўзровень уводзіцца, калі “наступствы здарэння адпавядаюць вызначаным урадам крытэрыям на тэрыторыях двух або больш муніцыпалітэтаў; альбо калі экстрэмальная сітуацыя муніцыпальнага ўзроўню цягнецца больш за адзін год; альбо калі для ліквідацыі яе наступстваў патрабуюцца матэрыяльныя рэсурсы, якія прадстаўляюцца іншымі муніцыпалітэтамі, або прыцягваюцца сілы грамадзянскай бяспекі, якія знаходзяцца на тэрыторыі іншых муніцыпалітэтаў”.

Апошні раз паветраная прастора над аэрапортам Вільнюса праз метэазонды з Беларусі закрывалася ўвечары 6 снежня.

2 снежня Кандратовіч у звароце на імя камісара ЕС па ўнутраных справах і пытаннях міграцыі Магнуса Брунера паведаміў, што ад пачатку 2025 года зафіксавана парушэнне паветранай прасторы Літвы 599 шарамі для транспартавання кантрабанды і 197 дронамі.

Напрыканцы кастрычніка Вільнюс закрыў пункты пропуску Мядзінінкай (з беларускага боку — Каменны Лог) і Шальчынінкай (Беняконі), дамагаючыся такім чынам рэакцыі Мінска на масавы прылёт з Беларусі паветраных шароў з кантрабандай, якія перашкаджалі ў тым ліку грамадзянскай авіяцыі Літвы.

Пагранпераходы аднавілі працу 20 лістапада. За тры тыдні, пакуль яны былі закрытыя, рэжым Лукашэнкі паспеў пастрожыць правілы знаходжання ў краіне літоўскага грузавога транспарту, увязаўшы іх з працай пунктаў пропуску. У Беларусі захрасла каля 1,3 тыс. зарэгістраваных у Літве грузавікоў, якія не могуць выехаць з краіны нават пры адкрытай мяжы.

Пры гэтым Мінск настойвае, што далейшыя перамовы з Вільнюсам па гэтым пытанні павінны весціся на палітычным узроўні, Літва (прынамсі публічна) спрабуе пазбегнуць гэтага. Такія кантакты, на думку ўладаў балтыйскай дзяржавы, будуць азначаць легітымацыю беларускага рэжыму.