Адамовіч пра рашэнне Статкевіча не выязджаць: Гэта яго перакананне і каштоўнасці, ад якіх ён не гатовы адмаўляцца
19 верасня, Позірк. Рашэнне Мікалая Статкевіча не выязджаць з Беларусі — гэта “яго ўнутраная годнасць, яго ўнутранае перакананне і яго каштоўнасці, ад якіх ён не гатовы адмаўляцца”, заявіла жонка палітыка Марына Адамовіч у інтэрв’ю LRT (Літва).
Паводле яе слоў, навіну пра вызваленне мужа яна даведалася ад сына: “Мікалай не змог да мяне датэлефанавацца. Заўсёды было так: як толькі ён апынаецца на свабодзе, першае, што ён робіць — тэлефануе мне… Не датэлефанаваўшыся да мяне, ён патэлефанаваў майму сыну, і ўжо Юра звязаўся са мной. Сын закрычаў па-беларуску: “Ён вяртаецца, ён вяртаецца ў Беларусь”. Я не магла адразу зразумець, увогуле, пра каго ідзе размова. Тады ён пракрычаў, што Мікалая вызвалілі, і ён вяртаецца ў Беларусь. І тады я проста… Проста закрычала: “Не”.
Не здолеўшы звязацца наўпрост, яна ўзяла тэлефон у дзяўчыны побач, прадыктавала нумар сыну, і той злучыў іх з мужам, гаворыцца ў матэрыяле.
“[Статкевіч] пацвердзіў, што з лютага 2023 года ў яго адсутнічала хоць якая сувязь. Але ён працягваў мне пісаць, як і я яму. І ён ні секунды не сумняваўся, як і я, што мы працягваем падтрымліваць адзін аднаго… Ён паспеў сказаць пра тое, што вяртаецца ў Беларусь. Я сказала: “Ну пачакай мяне, калі ласка, пачакай мяне. Я так хачу цябе абняць, я так даўно цябе не бачыла”. Ён сказаў: “Гэта немагчыма, гэта дарога ў адзін бок”. То бок ён не мог бы заставацца чакаць, пакуль я даеду”, — сказала Адамовіч.
Паводле яе, у голасе мужа было “неверагодна шмат энергіі і сілы”: “Гэта быў голас цалкам не зламанага чалавека, нягледзячы на тое, што з пяці гадоў і трох з паловай месяцаў, праведзеных у калоніі, амаль увесь час ён правёў у адзіночнай камеры”.
Адамовіч сцвярджае, што такое рашэнне мужа не стала для яе адкрыццём: “У мяне не было ніякіх сумневаў, што ў выпадку спроб дэпартацыі Мікола зробіць усё, каб вярнуцца ў Беларусь. А пасля гэтага, відавочна, яго вызваленне стане ўжо больш праблематычным”.
Статкевіч, адзначыла яна, заўсёды лічыў, што любыя каштоўнасці і перакананні “каштуюць роўна столькі, колькі чалавек за іх гатовы заплаціць”.
“Калі чалавек, які дэкларуе нейкія грамадска значныя каштоўнасці, потым паказвае грамадству, што для яго асабістая бяспека важней, то, як правіла, адбываецца масавая адмова ад гэтых каштоўнасцяў, іх нівеляванне. Мікалай гэтага не можа дапусціць. Гэта яшчэ адна з прычын, чаму ён застаўся ў Беларусі”, — рэзюмавала яна.
Мікалай Статкевіч, які быў затрыманы ў траўні 2020 года і пазней асуджаны на 14 гадоў пазбаўлення волі, і яшчэ 51 чалавек былі вызвалены 11 верасня ў межах угоды паміж адміністрацыяй прэзідэнта ЗША Дональда Трампа і Аляксандра Лукашэнкі.
Умоваю вызвалення быў выезд за мяжу. Вызваленых павезлі ў Літву, аднак Статкевіч адмовіўся выконваць умову Лукашэнкі. Некаторы час ён правёў паміж памежнымі пераходамі Каменны Лог (Беларусь) і Мядзінінкай (Літва), пасля чаго вярнуўся на беларускую тэрыторыю.
Яго далейшы лёс невядомы. У атачэнні Статкевіча не выключаюць, што яго вярнулі ў папраўчую калонію ў Глыбокім (Віцебская вобласць), дзе ён дагэтуль утрымліваўся. Жонка Статкевіча Марына Адамовіч падала ў міліцыю заяву ў сувязі з яго знікненнем. 17 верасня яна наведала калонію ў Глыбокім, дзе ёй адмовіліся пацвердзіць месцазнаходжанне мужа, паабяцаўшы, што адказ будзе дадзены “ў пісьмовым выглядзе” на працягу 15-дзённага тэрміну.
17 верасня на “сустрэчы з ідэалагічным актывам, гістарычнай і экспертнай супольнасцю” ў Мінску, прысвечанай “дню народнага адзінства”, Лукашэнка заявіў, што “некаторыя здзяйснялі і прыстойныя злачынствы. Ну [возьмем] нават вось гэтага Статкевіча. Ну, чалавек ужо на зыходзе. Ён жа ўжо хутка памрэ, не дай бог, у турме” (Статкевічу 69 гадоў, Лукашэнку 71 год. — “Позірк”.). “Ну навошта гэта трэба? Ну, ён хоча быць лідарам. Туды зайшоў — нібы на нейтральную або куды паласу, перайшоў да літоўцаў, хлопцы спыталі: “Ты што, у Беларусь хочаш? Ты ж у турму пойдзеш. — Пайду ў турму”, — пераказаў Лукашэнка нібы дыялог Статкевіча, які, на самой справе, адмовіўся перасякаць мяжу з Літвой.
“Ну добра. Забралі яго. Не кінуць яго, усё ж такі наш чалавек, грамадзянін, дакладней, наш. Ну, забралі яго ў Беларусь. Навошта крыўдзіць? Але калі ён хоча быць лідарам па спальванні аўтамабіляў і дамоў міліцыі, то няхай там знаходзіцца”, — сказаў Лукашэнка, не ўдакладніўшы месцазнаходжанне Статкевіча.
