Еўрапарламент адмовіўся прызнаваць легітымнасць Аляксандра Лукашэнкі
22 студзеня, Позірк. Еўрапейскі парламент (ЕП) на пасяджэнні 22 студзеня прыняў рэзалюцыю “Неабходнасць дзеянняў, скіраваных на барацьбу з працяглымі рэпрэсіямі і фальшывымі выбарамі ў Беларусі”.
Дакумент падтрымалі 567 з 658 еўрапарламентарыяў, што бралі ўдзел у галасаванні, 25 выступілі супраць, 66 устрымаліся.
Канчатковы тэкст рэзалюцыі пакуль не абнародаваны. У апошнім праекце адзначалася, што ЕП “адрынае легітымнасць будучых 26 студзеня 2025 года прэзідэнцкіх выбараў у Беларусі, называючы іх фікцыяй, закліканай умацаваць дыктатуру Лукашэнкі, і адмаўляецца прызнаць легітымнасць Лукашэнкі ў якасці прэзідэнта”.
Таксама ў дакуменце ЕП “падкрэслівае неабходнасць правядзення ўважлівага расследавання злачынстваў, здзейсненых рэжымам Лукашэнкі супраць беларускага народа”, заклікае дзяржавы — члены ЕС “актыўна задзейнічаць прынцып універсальнай юрысдыкцыі і ініцыяваць судовае разбіральніцтва у дачыненні да беларускіх службовых асоб, уключаючы Аляксандра Лукашэнку, якія нясуць адказнасць ці ёсць саўдзельнікамі сістэматычнага гвалту, рэпрэсій і злачынстваў супраць чалавечнасці і з якімі варта паступіць гэтак жа, як з [прэзідэнтам РФ Уладзімірам] Пуціным у адпаведнасці з міжнародным правам і Міжнародным крымінальным судом за злачынствы, звязаныя з выкраданнем украінскіх дзяцей”.
ЕП таксама “падкрэслівае сваю нязменную падтрымку дэмакратычных сіл па ўсёй Беларусі і заклікае да моцнага міжнароднага ціску, заклікаючы сусветную супольнасць ізаляваць рэжым Лукашэнкі і падтрымаць прадстаўнікоў беларускай грамадзянскай супольнасці як унутры краіны, так і ў выгнанні”.
У дакуменце асуджаецца “гвалтоўная русіфікацыя беларускай культуры і гісторыі, разам з сістэматычным выключэннем беларускай мовы са школ і грамадскіх месцаў”.
Еўрапарламент “падкрэслівае неабходнасць узмацнення фінансавай і абароннай падтрымкі ўсходнееўрапейскіх краін, такіх як Украіна, Малдова і Грузія, у процівагу расійска-беларускай інтэграцыі і ўзмацнення санкцый у дачыненні да беларускіх і расійскіх афіцыйных асоб або арганізацый, якія карыстаюцца ўзаемным пагадненнем аб прызнанні віз”.
Дэпутаты ЕП заклікалі ЕС і яго членаў “знайсці прымальныя рашэнні для прыцягнення рэжыму Лукашэнкі да адказнасці за здзейсненыя ім злачынствы і прымяніць прынцып універсальнай юрысдыкцыі”.
Яны заклікалі “да неадкладнага і безумоўнага вызвалення ўсіх беларускіх палітвязняў”, настойліва заклікалі беларускія ўлады “выконваць правы чалавека затрыманых, падаючы празрыстую інфармацыю пра іх становішча, забяспечваючы доступ да неабходнай медыцынскай дапамогі і надаючы неабмежаваны доступ да адвакатаў, членаў сям’і і Міжнароднага камітэта Чырвонага Крыжа”.
Еўрапарламент заклікаў Еўрапейскую камісію, Савет ЕС і Еўрапейскую службу знешніх дзеянняў (ЕСЗД) “у адказ на беларуска-расійскае пагадненне аб узаемным прызнанні віз узмацніць памежную бяспеку і маніторынг знешніх межаў ЕС, каб прадухіліць выкарыстанне пагаднення для незаконнай дзейнасці або абыходу санкцый, а таксама ўзмацніць і сінхранізаваць санкцыі, закрыць пралазы і прыняць новы пакет санкцый — у прыватнасці, супраць калію і ўгнаенняў — для барацьбы з працягам рэпрэсій і фальсіфікацыі выбараў, актыўнай падтрымкай расійскай агрэсіі супраць Украіны”.
Праект рэзалюцыі заклікае дзяржавы ЕС “працягваць падтрымліваць беларускую грамадзянскую супольнасць і апазіцыйныя сілы, каб супрацьстаяць усё большай залежнасці рэжыму ад Расіі і прасоўваць дэмакратычныя рэформы, а таксама інфармаваць грамадзян і арганізацыі ЕС пра рызыкі бяспецы і санкцыйных наступствах паездак у Беларусь або Расію, настойваючы на тым, што Беларусь не павінна стаць геапалітычнай пешкай ці трафеем для Уладзіміра Пуціна”. Ён “падкрэслівае важнасць супрацьстаяння зламысным дзеянням Лукашэнкі і Расіі, скіраваным на падрыў суверэнітэту і самабытнасці Беларусі”.
У рэзалюцыі Еўрапарламент “пацвярджае сваю непахісную салідарнасць з народам Беларусі і яго законнымі імкненнямі да дэмакратычнай і еўрапейскай будучыні; захоўвае прыхільнасць шчыльнай супрацы з дэмакратычнымі сіламі, грамадзянскай супольнасцю і незалежнымі СМІ для прасоўвання свабоды, дэмакратыі і працвітання на карысць беларускага народа“.
Ён “рашуча асуджае выкарыстанне рэжымам Лукашэнкі міграцыі ў якасці інструмента дэстабілізацыі суседніх дзяржаў — членаў ЕС, паколькі гэта наўмысная тактыка арганізацыі нелегальных міграцыйных плыняў, якая парушае правы чалавека, эксплуатуе ўразлівых людзей у палітычных мэтах і падрывае рэгіянальную стабільнасць”.
У гэтым кантэксце дэпутаты заклікалі Еўракамісію, Савет ЕС і ЕСЗД “распрацаваць цвёрдыя і скаардынаваныя захады ў адказ для супрацьдзеяння гэтай гібрыднай пагрозе выкарыстання міграцыі ў якасці зброі, забяспечваючы пры гэтым абарону знешніх межаў ЕС”.
Еўрапарламент даручыў свайму кіраўніку “накіраваць гэтую рэзалюцыю Савету ЕС, Еўракамісіі, віцэ-прэзідэнту камісіі / высокаму прадстаўніку саюза па замежных справах і палітыцы бяспекі і ўладам Рэспублікі Беларусь”.