Пракуратура Літвы папярэдзіла пра магчымую крымінальную адказнасць за выраб “пашпартоў новай Беларусі”

3 лютага, Позірк. “Пашпарты новай Беларусі” павінны лічыцца несапраўднымі, канчатковае рашэнне аб прызнанні іх вырабу злачынствам прыме суд, паведаміў 3 лютага партал навін 15min.lt са спасылкай на “тлумачальна-інфармацыйны” ліст намесніка генпракурора Літвы Гінтаса Іванаўскаса.

“Варта адзначыць, што <…> выраб падробленага пашпарта або выкарыстанне заведама падробленага пашпарта цягне за сабой крымінальную адказнасць”, — гаворыцца ў дакуменце, які накіраваны “грамадскай установе, што ажыццяўляе праект”, а таксама органам улады Літвы.

Паводле звестак медыя, установа, якая рэалізуе праект, — Беларускі пашпартны цэнтр — загадзя праінфармавала пракурораў пра запланаваныя мерапрыемствы і папрасіла не лічыць гэта злачынствам. Аднак у пракуратуры лічаць, што папярэдняе апавяшчэнне само па сабе не робіць гэтую дзейнасць законнай.

Крымінальны кодэкс Літвы, як адзначана ў матэрыяле, прадугледжвае адказнасць за “выраб або выкарыстанне падробленага пашпарта” — арышт або пазбаўленне волі на тэрмін да 4 гадоў.

Медыя цытуе прадстаўніка Беларускага пашпартнага цэнтра адваката Альфонсаса Слуцкуса, які заявіў, што “пашпарт новай Беларусі” — “гэта вельмі фармальны дакумент, і ацэньваць яго асабліва няма чаго”. “Ведаючы рызыкі, звязаныя з праектам, быў сфармуляваны запыт і атрыманы адказ. Менавіта пра гэтыя рызыкі і ідзе гаворка, нічога новага, чаго б не было вядома раней, у гэтым лісце не гаворыцца”, — сказаў юрыст.

“Менавіта для гэтага і фармулююцца такія запыты — каб, выяўляючы рызыкі, можна было прымаць адпаведныя рашэнні”, — дадаў ён.

Аб пачатку прыёму папярэдніх замоў на атрыманне “пашпарта новай Беларусі” паведаміў на форуме “Беларусы вартыя лепшага” 26 студзеня ў Варшаве галоўны дарадца Святланы Ціханоўскай Франак Вячорка.

Да “канца лета, да жніўня” дэмсілы будуць весці перамовы з уладамі дэмакратычных краін адносна статусу дакумента, сказаў ён. “Пасля гэтага мы будзем мець разуменне, у якіх краінах маецца прагрэс па статусе пашпарта”, — адзначыў Вячорка.

Праца па пашпарце “нарошчваецца” без яго “афіцыйнага прызнання”, каб стварыць базу грамадзян, якія жадаюць атрымаць дакумент, заявіў галоўны саветнік дэмлідара. “Наша задача — каб да канца года пашпарт быў унесены з тым ці іншым статусам у базу Еўрасаюза”, — сказаў ён.

Пры гэтым, паводле яго слоў, прыярытэтам дэмсіл застаюцца пытанні легалізацыі беларусаў за мяжой: “Пашпарты іншаземца, ДНЖ, каб не патрабавалі апастыль, каб давалі міжнародную абарону… Каб людзі, якія пакінулі Беларусь праз рэпрэсіі, не пакутавалі ў іншых краінах”.

Вячорка падкрэсліў, што праца па рэалізацыі праекта “пашпарта новай Беларусі” з’яўляецца “доўгатэрміновай”. “І мы будзем яго рабіць у любым выпадку, каб давесці да канца. Гэта наш пашпарт. Адно не супярэчыць іншаму”, — адзначыў дарадца Ціханоўскай.

Друкаваць “пашпарты новай Беларусі” плануецца ў створаным у Вільнюсе Беларускім пашпартным цэнтры, “разглядаецца магчымасць стварэння аналагічных цэнтраў у Польшчы і, магчыма, Украіне”, паведаміў 14 студзеня дырэктар праекта Марус Гудзелайціс.

19 студзеня прэзідэнт Літвы Гітанас Наўседа заявіў журналістам пра неабходнасць абмеркаваць падрабязнасці праекта “пашпарта новай Беларусі”. Пры гэтым кіраўнік дзяржавы падкрэсліў, што падабенства літоўскага герба “Віціс” і беларускага гістарычнага герба “Пагоня”, намаляванага на вокладцы “пашпарта новай Беларусі”, не трэба перабольшваць.

Раней дэпутаты ад партыі “Саюз Айчыны — Хрысціянскія дэмакраты Літвы” Аўдронюс Ажубаліс, Лаўрынас Кашчунас, Валдас Ракуціс, Казіс Старкявічус і Арвідас Поцюс выказалі турботу з нагоды нібыта выявы дзяржаўнага герба Літвы на “пашпарце новай Беларусі” і папрасілі МЗС “прааналізаваць сітуацыю”.

Аб праекце “пашпарта новай Беларусі” стала вядома ў лютым 2023 года.

У сакавіку 2024 года Аб’яднаны пераходны кабінет паведаміў пра завяршэнне стварэння “пашпартнага цэнтра”. Тады ж было заяўлена пра затрымку прыбыцця “адмысловых матэрыялаў” для вырабу першых 500 узораў дакумента.

Летась 28 траўня Беларускі расследацыйны цэнтр апублікаваў даследаванне “Пашпарт новай Беларусі” і стары “кашалёк” Лукашэнкі. Як кампанія — распрацоўшчык дакумента звязана з Віктарам Шаўцовым”. Журналісты сцвярджалі, што літоўскае прадпрыемства Garsų Pasaulis звязанае з блізкім да Аляксандра Лукашэнкі бізнесменам, а Геральдычную раду ўзначальвае былы супрацоўнік беларускага МУС.