Мінфін выступае за павышэнне тарыфаў на пасажырскія перавозкі

Апублікавана на адкрытай версіі “Позірку” 19 кастрычніка 2025 года ў 10:32

12 кастрычніка, Позірк. У сувязі з ростам бюджэтных расходаў на субсідаванне пасажырскага транспарту Міністэрства фінансаў выступае за павышэнне тарыфаў.

“У апошнія гады істотна выраслі прамыя выдаткі бюджэту на пакрыццё часткі выдаткаў, звязаных з наданнем паслуг па перавозцы пасажыраў, што аказваюцца па рэгуляваных тарыфах“, — адзначае начальнік упраўлення фінансаў жыллёва-камунальнай гаспадаркі, транспарту і сувязі Мінфіна Ала Рыжкова ў артыкуле для навукова-практычнага часопіса “Финансы. Учет. Аудит “(заснавальнікі — Мінфін, Беларускі дзяржаўны эканамічны універсітэт, Беларускі дзяржаўны універсітэт, “Белдзяржстрах”).

Паводле інфармацыі аўтара, у 2023-2026 гадах субсідыі растуць хутчэй за інфляцыю. У 2023 годзе яны павялічыліся на 23,9% пры агульным павышэнні цэн на 5,8% (з 556,8 да 689,9 млн рублёў), у 2024-м — на 20,6% супраць 5,2% (832,2 млн). У 2025 годзе закладзены рост субсідый яшчэ на 10,8% (да 922,4 млн рублёў) пры росце цэн на 5,4% (факт за 9 месяцаў — 5,8%).

“На 2026 год, улічваючы меркаваную карэкціроўку расцэнак, адпаведныя субсідыі запланаваны ў памеры ўжо 1,06 млрд рублёў (+15%), што таксама вышэй за чаканы ўзровень інфляцыі (6%)“, — піша Рыжкова.

Яна падкрэслівае, што “пры нязменных тарыфах на праезд па Беларусі адзначаецца рост долі кампенсацыі выдаткаў транспартных арганізацый за кошт бюджэтных субсідый з адначасовым скарачэннем такой асноватворнай крыніцы, як даходы ад прададзеных квіткоў”.

У структуры кампенсацыі выдаткаў на гарадскія пасажырскія перавозкі ўласныя даходы транспартных прадпрыемстваў складалі 45,1% у 2021 годзе, 44,9% у 2022-м, 45% у 2023-м і 40,7% у 2024-м; субсідыі — адпаведна 43,4%, 44,8%, 46,6% і 52,3%. Некампенсаваная частка знізілася з 11,5% у 2021 годзе да 10,3% у 2022-м, 8,4% у 2023-м і 7% у 2024-м.

Прадстаўнік фінансавага ведамства ў асцярожных выразах абгрунтоўвае неабходнасць павелічэння тарыфаў наяўнасцю дырэктыўнага плана павышэння заробкаў у транспартнай галіне: “Каб не павялічваць аб’ёмы дапамогі з бюджэту і не “пашыраць“ ўказаны дыспарытэт, Міністэрства фінансаў лічыць неабходным планамернае правядзенне збалансаванай тарыфнай палітыкі ў дачыненні да пасажырскіх перавозак, забяспечваючы павышэнне іх кошту ва ўвязцы, сярод іншага, з удзельнай вагой у кошце праезду выдаткаў на заработную плату і даведзеных тэмпаў яе змены“.

Паводле слоў Рыжковай, “у падобным кантэксце” пытанне абмяркоўвалася на калегіі Мінфіна па выніках 2024 года з удзелам прэм’ер-міністра (Аляксандра Турчына 20 сакавіка 2025 года. — “Позірк”.). “Неабходныя рашэнні знайшлі сваё адлюстраванне ў пратаколе мерапрыемства ў выглядзе даручэнняў зацікаўленым дзяржорганам“, — адзначае аўтар.

Яна таксама звяртае ўвагу, што толькі ў Мінску больш за 340 тыс. чалавек маюць права на льготны праезд. З іх 73% — школьнікі і студэнты першых і другіх курсаў дзённай формы, навучэнцы каледжаў і тэхнікумаў, 27% — інваліды I і II групы, дзеці-інваліды ва ўзросце да 18 гадоў (а таксама іх суправаджаючыя), удзельнікі Вялікай Айчыннай вайны і інш.

Сумы, што накіроўваюцца на забеспячэнне льгот, “вельмі значныя“, падкрэслівае Рыжкова. З 18,4 млн рублёў у 2022 годзе яны выраслі да 20,3 млн у 2023-м (+10,3%), да 22,2 млн у 2024-м (+9,4%) і да 34,3 млн у 2025-м (+54,5%).

Даведка “Позірку”:

За 9 месяцаў 2025 года тарыфы на праезд у гарадскім транспарце выраслі на 12,25% пры агульным павелічэнні спажывецкіх цэн на 5,76%. У 2024 годзе тарыфы не мяняліся пры агульнай інфляцыі 5,16%, у 2023-м — знізіліся на 1,16% пры інфляцыі 5,84%, у 2022-м — выраслі на 13,96% пры інфляцыі 12,83%, у 2021-м — не змяніліся пры інфляцыі 9,97%.

За 4 гады і 9 месяцаў праезд у гарадскім транспарце падаражэў на 26,4% пры агульным росце цэн на 46,1%.