Урад за пяць гадоў хоча прыцягнуць на рынак працы не менш за 50 тыс. мігрантаў

5 снежня, Позірк. Старэнне насельніцтва з’яўляецца “сістэмным выклікам устойліваму сацыяльна-эканамічнаму развіццю краіны”, пра гэта гаворыцца ў зацверджанай урадам дзяржаўнай праграме “Збалансаваны рынак працы” на 2026–2030 гады.

Тэкст дакумента размешчаны 5 снежня на Нацыянальным прававым інтэрнэт-партале.

Адзначаецца, што “ў 2026–2030 гадах на рынак працы выходзіць малалікае пакаленне дзяцей, народжаных у 1990–2010 гадах, сыходзіць з рынку працы шматлікае пакаленне 1960-х гадоў”. “Амаль кожны пяты работнік у нашай краіне блізкі да пенсійнага ўзросту альбо ўжо дасягнуў яго”, — канстатуецца ў праграме.

Паводле прагнозу ўрада, патрэба ў кадрах на рынку працы ў бліжэйшыя пяць гадоў перавысіць 300 тыс. чалавек.

У дакуменце сцвярджаецца, што “забяспечанасць наймальнікаў у кадрах знаходзіцца на досыць высокім узроўні (на 1 верасня 2025 года — 95,2%)”. Да канца 2030 года плануецца давесці яе да 97%.

“Разам з тым яна мае тэндэнцыю да зніжэння з прычыны росту аб’ёмаў вытворчасці і пашырэння попыту на працоўную сілу (попыт на работнікаў узрос з 72 тыс. чалавек на пачатак 2021 года да 193,8 тыс. чалавек на 1 верасня 2025 года). Найбольшы попыт фарміруецца ў такіх відах эканамічнай дзейнасці, як прамысловасць, гандаль, сельская гаспадарка, будаўніцтва, транспарт, адукацыя, ахова здароўя. Каля 70% вакансій — па рабочых прафесіях“, — гаворыцца ў дакуменце.

Часткова пакрыць дэфіцыт плануецца за кошт прыцягнення замежнай працоўнай сілы. У праграме адзначаецца, што за пяць гадоў будзе забяспечаны міграцыйны прырост не менш за 50 тыс.

Прыводзяцца даныя, у адпаведнасці з якімі ў першым паўгоддзі 2025 года ў параўнанні з аналагічным леташнім перыядам колькасць замежнікаў, якія прыбылі ў Беларусь на працу, павялічылася з 12 тыс. да 21 тыс. чалавек (усяго ў 2024-м прыбыло 33,8 тыс. замежнікаў, у 2023-м — 13,4 тыс., у 2022-м — 11 тыс., у 2021-м — 13,7 тыс.).

Такім чынам, за 4,5 года ў Беларусь на працу прыбыло каля 93 тыс. замежнікаў.

Пра тое, што прыцягненне замежнай працоўнай сілы для “задавальнення патрэбаў наймальнікаў” і “паляпшэнне ўмоў і аховы працы” ўключаныя ў Дзяржаўную праграму “Збалансаваны рынак працы” на 2026–2030 гады, урад паведаміў 3 снежня, у дзень зацвярджэння дакумента прэм’ер-міністрам Аляксандрам Турчыным.

Заяўленая мэта праграмы — “забеспячэнне эфектыўнай занятасці насельніцтва і задавальненне патрэбнасці эканомікі ў працоўных рэсурсах”.

Адзначалася, што на рэалізацыю дзяржпраграмы будзе выдзелена 289,5 млн рублёў (288 млн з дзяржбюджэту, 1,5 млн — з мясцовых бюджэтаў).

2 снежня Міністэрства працы і сацыяльнай абароны апублікавала пералік прафесій, якія будуць найбольш запатрабаваныя ў Беларусі “ў найбліжэйшую пяцігодку”.

Раней беларускія ўлады прызнавалі праблемы з адтокам з краіны кваліфікаваных кадраў і спецыялістаў рабочых спецыяльнасцяў.

1 верасня ў часопісе “Фінансы. Улік. Аўдыт” прагучала меркаванне пра тое, што “ўлічваючы патрэбы прадпрыемстваў і значную колькасць працуючых за мяжой беларусаў, РБ неабходна стымуляваць вяртанне кваліфікаваных і высокакваліфікаваных спецыялістаў”, якіх “не трэба адаптаваць да мясцовых рэалій, часта яны сур’ёзныя прафесіяналы”.

“Таму аддача ад рэпатрыяцыі можа быць вышэйшай, чым ад замежніка, нават з аналагічным узроўнем ведаў”, — гаворыцца ў артыкуле.

У той жа час адзначаецца, што “без прыцягнення дадатковых чалавечых рэсурсаў будзе складана захаваць канкурэнтаздольнасць на знешніх рынках, ды і ў цэлым гарантаваць дзейнасць камерцыйных арганізацый у ключавых галінах, а таксама бюджэтных устаноў (медыцынскіх і інш.)”. “Рэальнасць такая, што роля запрошанай рабочай сілы і ў нашым жыцці стане большай”, — мяркуе аўтар артыкула.

Аляксандр Лукашэнка неаднаразова адкрыта выказваўся супраць вяртання ў краіну суайчыннікаў, якія не падтрымліваюць яго рэжым. У красавіку ён выказаў гатоўнасць прыняць на працу 100–150 тыс. пакістанскіх спецыялістаў “тых галін, пра якія мы папросім”. Ускосна Лукашэнка раскрыў палітычны матыў замяшчэння замежнікамі айчынных кадраў: “У 2020 годзе тут каля Палаца незалежнасці не пакістанцы бегалі”.

У канцы кастрычніка Міністэрства працы абнавіла пералік прафесій, даступных у 2026 годзе для спрошчанага працаўладкавання замежных грамадзян. У пералік уключана 29 рабочых спецыяльнасцяў і 17 прафесій служачых.

Паводле даных Парламенцкай асамблеі Савета Еўропы, ад 200 да 500 тыс. чалавек пакінула Беларусь пасля падзей жніўня 2020 года. Упраўленне Вярхоўнага камісара ААН па правах чалавека называе меншую лічбу — 100 тыс.

Дэфіцыт працоўных рук у Беларусі з’яўляецца “доўгатэрміновым і стратэгічным выклікам як у колькасным, так і ў якасным аспектах”, заявіла ў траўні намесніца міністра эканомікі Таццяна Бранцэвіч. Яна перакананая, што на першым месцы па актуальнасці для Беларусі павінна стаяць “задача не прыцягнення новых працоўных рэсурсаў здалёк”, а ўтрыманне сваіх кадраў, а яшчэ лепш — “вяртанне суайчыннікаў, якія мігравалі”.

У кастрычніку 2025 года ў беларускай эканоміцы было занята 4 млн 156,6 тыс. чалавек — на 5,5 тыс. больш, чым у верасні (4 млн 151 тыс.; +0,13%), сведчыць праведзены “Позіркам” аналіз даных Нацыянальнага статыстычнага камітэта.