Пытанне поўнага закрыцця мяжы залежыць ад жадання Беларусі супрацоўнічаць — кіраўнік МУС Польшчы
14 жніўня, Позірк. Пытанне поўнага закрыцця мяжы з Беларуссю “датычыцца двухбаковых адносін паміж краінамі”, польскі бок чакае ад Мінска супрацоўніцтва па раней агучаных патрабаваннях: спыненне міграцыйнага крызісу, вызваленне Анджэя Пачобута і выдача забойцы сяржанта Матэвуша Сітэка. Пра гэта ў эфіры “Radio ZET” заявіў міністр унутраных спраў і адміністрацыі Польшчы Томаш Семоняк.
“У нас ніколі не было і няма сумневаў, што тое, што адбываецца на мяжы, — гібрыдная атака. Гэта не ўцекачы з Беларусі [спрабуюць перайсці мяжу], а людзі, якія прылятаюць самалётамі ў Маскву і Мінск і пры падтрымцы спецслужбаў з’яўляюцца на мяжы”, — нагадаў Семоняк, адзначыўшы, што кур’еры, якія перавозяць нелегальных мігрантаў, ёсць і на беларускім баку, і Польшча хацела б, каб там з гэтым змагаліся гэтак жа рашуча, як яна сама.
Семоняк адзначыў таксама, што ў Польшчы з ліпеня “назіраюць новую рыторыку прэзідэнта Лукашэнкі ў дачыненні да Польшчы, ёсць скарачэнне спробаў нелегальнага перасячэння мяжы”.
“Мы лічым, што ёсць падставы для таго, каб самыя складаныя праблемы былі вырашаныя. Аднак ясна, што гэтыя перамовы павінны весціся ва ўмовах прыватнасці, каб быць эфектыўнымі. Менавіта ў гэтым кірунку мы і будзем рухацца”, — падкрэсліў міністр, адзначыўшы, што Польшча будзе дзейнічаць у сваіх інтарэсах, а рэакцыя беларускага боку будзе залежаць сярод іншага ад таго, “наколькі вольная Беларусь у дачыненні да Расіі”.
Семоняк заявіў, што буферная зона, пасля пачатку дзеяння якой назіраецца “значнае скарачэнне” колькасці спробаў незаконнага перасячэння мяжы, накіравана на ўскладненне дзейнасці кур’ераў, якія дапамагаюць нелегальным мігрантам перамяшчацца па Польшчы. На яго думку, важную ролю ў скарачэнні спробаў таксама адыграла прыцягненне да працы на мяжы супрацоўнікаў паліцыі, якія здольныя супрацьстаяць агрэсіўна настроеным мігрантам і навучаюць гэтаму памежнікаў.
Буферная зона на польска-беларускай мяжы дзейнічае з 13 чэрвеня, пакуль тэрмін вызначаны ў 90 дзён.
6 чэрвеня памёр польскі вайсковец 1-й танкавай брыгады Матэвуш Сітэк, паранены нажом 28 траўня на мяжы з Беларуссю. Паводле інфармацыі Памежнай аховы Польшчы, вайсковец зазнаў напад мігранта, які ў складзе вялікай групы спрабаваў незаконна перасекчы мяжу з беларускай тэрыторыі.
17 ліпеня Семоняк заявіў, што, “калі Беларусь вызваліць Анджэя Пачобута, пачне супрацоўнічаць з Польшчай у пытанні забойцы сяржанта Матэвуша Сітэка і перастане спрыяць ціску на мяжы, то, несумненна, з’явяцца сігналы, якія дазволяць больш прагматычна выбудоўваць стасункі з польскага боку”.
Днём пазней аналагічныя ўмовы разрадкі двухбаковых адносін абвясціў МЗС Польшчы.
20 ліпеня з’явілася інфармацыя, што кампетэнтныя органы Польшчы ўстанавілі асобу нападніка на Сітэка. Адзначалася, што ён па-ранейшаму на беларускай тэрыторыі, але з-за ідэнтыфікацыі можа збегчы на Блізкі Усход.
23 ліпеня міністр Семоняк заявіў, што колькасць спробаў нелегальнага перасячэння мяжы з Беларуссю пасля пачатку дзеяння буфернай зоны скарацілася больш чым на 70%.
Як паказвае праведзены “Позіркам” аналіз даных памежных службаў суседніх з Беларуссю краін Еўрасаюза, з 1 па 11 жніўня было спынена 850 спробаў незаконнага перасячэння мяжы з боку Беларусі па-за пунктамі пропуску (Польшча — 643, Латвія — 199, Літва — 8). Гэта на 1,6% больш, чым за 11 дзён ліпеня гэтага года (837), і ў 2 разы менш, чым за аналагічны перыяд жніўня 2023 года (1.685).
З пачатку 2024 года колькасць спробаў дасягнула 26.383 — на 1,6% больш, чым за аналагічны леташні перыяд (25.959). На долю Польшчы прыйшлося 22.202 спробы (+18%; 18.817).