МЗС Беларусі хоча вырашаць праблему закрытай Літвой мяжы на палітычным узроўні

14 лістапада, Позірк. МЗС Беларусі вітае прапанову аб правядзенні на пачатку наступнага тыдня сустрэчы на ўзроўні намеснікаў кіраўнікоў пагранічных службаў дзвюх краін па пытанні барацьбы з трансгранічнай злачыннасцю, якая паступіла ад літоўскага боку, заявіў 14 лістапада прэс-сакратар ведамства Руслан Варанкоў.

Паводле яго слоў, гэтая ініцыятыва “цалкам сугучная тым крокам, якія Мінск прапаноўваў Вільнюсу цягам апошніх гадоў: узаемадзеянне ў галіне аховы і кантролю перасячэння дзяржаўнай мяжы“.

Аднак, на думку Варанкова, “такое ўзаемадзеянне не вырашае пытання адкрыцця закрытых у аднабаковым парадку літоўскім бокам пунктаў пропуску і аднаўлення праз іх руху грамадзян, транспартных сродкаў і грузаў“.

“Яшчэ раз падкрэсліваем, што з улікам комплекснага характару дадзенага пытання яго рашэнне магчыма толькі на палітыка-дыпламатычным узроўні, чаго ад нас так чакаюць грамадзяне Беларусі, Літвы і іншых дзяржаў, уключаючы ЕС. Беларускі бок да гэтага гатовы. Але ёсць і іншы, больш просты і не прадугледжвае перамоваў варыянт: літоўскі бок можа проста адмяніць сваё аднабаковае рашэнне аб закрыцці мяжы”, — заявіў прадстаўнік МЗС.

У канцы кастрычніка Літва сутыкнулася з неаднаразовым масавым прылётам з Беларусі паветраных шароў і метэазондаў, якія выкарыстоўваюць кантрабандысты для перакідання цыгарэт. Рэагуючы на гэта, Вільнюс некалькі разоў часова закрываў пункты пропуску, а 29 кастрычніка літоўскі ўрад вырашыў закрыць іх на больш працяглы тэрмін — да 24:00 30 лістапада (1:00 1 снежня па мінскім часе) з магчымасцю падаўжэння.

У адказ урад Беларусі 31 кастрычніка прыняў пастанову № 599 “Аб прымяненні спецыяльнай абмежавальнай меры”, якой забараніў зарэгістраваным у Літве грузавым аўтамабілям, цягачам, прычэпам і паўпрычэпам праязджаць праз усе пункты пропуску, за выключэннем літоўскіх.

Праз узмацненне жорсткасці правілаў перасячэння мяжы ў Беларусі затрымалася, паводле апошніх звестак, 1.243 літоўскія фуры. Улады ў Вільнюсе спрабуюць угаварыць рэжым Лукашэнкі дазволіць грузавікам вярнуцца на літоўскую тэрыторыю праз “эвакуацыйны калідор“, Мінск адмаўляецца да адкрыцця мяжы з боку Літвы.

Пакуль сітуацыя не вырашаная, беларускія ўлады распарадзіліся змясціць згаданыя літоўскія грузавікі на стаянкі каля пунктаў пропуску і арганізаваць ахову транспарту — платную. Пры гэтым кіроўцы вольныя вярнуцца ў Літву.

11 лістапада Аляксандр Лукашэнка даручыў міністру замежных спраў Максіму Рыжанкову арганізаваць перамовы па пытаннях “нармалізацыі сітуацыі і аднаўлення паўнавартаснага функцыянавання пунктаў пропуску“ на беларуска-літоўскай мяжы. Паводле сцвярджэння Лукашэнкі, ад літоўскіх уладаў паступілі прапановы аб урэгуляванні сітуацыі.

Паведамлялася, што перамовы беларускі бок мае намер правесці з “літоўскімі ўпаўнаважанымі асобамі, адказнымі за гэты кірунак“. Каардынацыя перамоў даручана дзяржсакратару Савета бяспекі Аляксандру Вальфовічу.

12 лістапада кіраўнік Дзяржпагранкамітэта Канстанцін Моластаў паведаміў, што літоўскі бок “неаднаразова выходзіў з прапановамі аб часовым аднаўленні работы пунктаў пропуску праз дзяржаўную мяжу на розных умовах“. “Відавочна, што сітуацыя, якая склалася, выходзіць за рамкі паўнамоцтваў памежных ведамстваў абедзвюх краін і гэта пытанне патрабуе дазволу на высокім дзяржаўным узроўні“, — лічыць ён.

Прэм’ер-міністр Літва Інга Ругінене 12 лістапада пацвердзіла атрыманне афіцыйнай прапановы Мінска аб правядзенні перамоваў аб урэгуляванні сітуацыі на мяжы. “Атрыманы ліст аб пачатку перамоваў. Мы яго вывучым і прымем адпаведныя рашэнні“, — сказала яна.

Раней у той жа дзень міністр унутраных спраў Літвы Уладзіслаў Кандратовіч заявіў, што можна  паспрабаваць урэгуляваць сітуацыю на непалітычным узроўні”, на ўзроўні памежнікаў. “Што тычыцца мяжы, то, падобна, мы ўжо бачым пэўныя рухі з боку Беларусі“, — дадаў ён.

Супраць перамоваў “на ўмовах Мінска” паслядоўна выступае міністр замежных спраў Літвы Кястуціс Будрыс.