У ААН выказалі занепакоенасць паведамленнямі аб жорсткім абыходжанні ў месцах пазбаўлення волі ў Беларусі
1 лістапада, Позірк. Эксперты ААН 31 кастрычніка зноў звярнуліся да ўладаў Беларусі з лістом, у якім выказалі занепакоенасць у сувязі з працягам паведамленняў аб жорсткім абыходжанні ў месцах пазбаўлення волі і неапраўданых і непрапарцыйных абмежаваннях правоў чалавека былых зняволеных, гаворыцца ў апублікаваным на сайце ААН прэс-рэлізе.
Прывітаўшы нядаўнюю амністыю і памілаванні па меншай меры 115 асуджаных за дзеянні, “звязаныя з сапраўднай або меркаванай палітычнай апазіцыяй”, аўтары адзначылі, што “многія людзі, прысуджаныя без справядлівага судовага разбору за правамернае ажыццяўленне сваіх грамадзянскіх і палітычных правоў, па-ранейшаму знаходзяцца ў заключэнні”. Акрамя таго, з’яўляюцца паведамленні аб новых несправядлівых адміністрацыйных і крымінальных прыгаворах.
“Становішча некаторых зняволеных з шэрагаў прадстаўнікоў палітычнай апазіцыі, праваабаронцаў і палітычных актывістаў, многія з якіх асуджаныя паводле абвінавачанняў у экстрэмізме і тэрарызме, выклікае крайнюю трывогу, — гаворыцца ў лісце. — Паводле атрыманых паведамленняў, такія зняволеныя падвяргаюцца розным формам жорсткага абыходжання, уключаючы адмову ў медыцынскай дапамозе і працяглыя затрыманні без сувязі са знешнім светам, якія ў некаторых выпадках могуць быць прыроўненыя да гвалтоўных знікненняў”.
Адзначаецца, што “некалькі зняволеных” утрымліваюцца пад вартай без доступу да знешняга свету з лютага — сакавіка 2023 года. Той факт, што сама меней 49 зняволеных з’яўляюцца людзьмі старэйшыя за 60 гадоў, робіць іх асабліва ўразлівымі для жорсткага абыходжання і гвалту, падкрэсліваецца ў лісце.
Якія падпісалі дакумент выказалі занепакоенасць з нагоды відавочнага злоўжывання артыкулам 411 Крымінальнага кодэкса для бестэрміновага падаўжэння тэрмінаў знаходжання ў турме зняволеных, абвінавачаных па ім у “злосным непадпарадкаванні” адміністрацыі папраўчых устаноў.
Адзначаецца таксама, што за апошнія тры гады беларускія ўлады не адказалі на некалькі паведамленняў Спецыяльных працэдур ААН, звязаных з меркаванымі адвольнымі затрыманнямі, несправядлівымі судовымі разбіральніцтвамі і жорсткім абыходжаннем са зняволенымі.
У лісце таксама змяшчаецца заклік да ўрада прадставіць інфармацыю аб стане здароўя, лёсе і месцазнаходжанні некалькіх зняволеных, расследаваць паведамленні аб жорсткім абыходжанні з імі ў месцах пазбаўлення волі, а таксама памілаваць або скараціць тэрмін зняволення зняволеных, якія знаходзяцца ва ўразлівым становішчы ў адпаведнасці са Стандартнымі мінімальнымі правіламі ААН у дачыненні да мер, не звязаных з турэмным зняволеннем (Такійскія правілы).
Аўтары запыталі інфармацыю аб кроках, якія робяцца беларускімі ўладамі для прывядзення ўнутранага заканадаўства па барацьбе з экстрэмізмам і тэрарызмам у адпаведнасць з патрабаваннямі міжнароднага права.
Ліст падпісалі былы спецыяльны дакладчык па пытанні аб становішчы ў галіне правоў чалавека ў Беларусі Анаіс Марэн, якая займала гэтую пасаду з лістапада 2018 па 1 лістапада 2024 года; старшыня-дакладчык Габрыэла Чытроні, намеснік старшыні Гражына Бараноўска і іншыя.
У Беларусі 1.300 чалавек прызнаны палітзняволенымі. Насамрэч асуджаных па палітычных матывах значна больш.