З 2020 года ў сістэме аховы здароўя зафіксавана 300 фактаў рэпрэсій — Фонд медыцынскай салідарнасці

Апублікавана ў адкрытай версіі “Позірку” 30 снежня 2023 г.

27 снежня, Позірк. З 2020 года ў беларускай сістэме аховы здароўя зафіксавана 300 выпадкаў затрымання, крымінальнага і адміністрацыйнага пераследу, паведаміла “Позірку” каардынатар фонду медыцынскай салідарнасці (ФМС) лекар Лідзія Тарасенка.

“Маштаб рэпрэсій не змяншаецца, але людзі чакана баяцца пра гэта казаць”, — сказала суразмоўца. Паводле яе, ствараецца ўражанне дасягнутага парытэту. “Рэпрэсіі сталі звыклымі. Іх сапраўдны маштаб выявіцца, толькі калі людзі будуць паведамляць аб звальненнях і затрыманнях фонду і ініцыятыве “Белыя халаты”. Звесткі збіраюцца і сістэматызуюцца”, — адзначыла каардынатар ФМС.

Тарасенка падкрэсліла, што рэпрэсіі — адна з прычын пагаршэння якасці меддапамогі, паколькі адмоўна ўплываюць на атмасферу, у якой працуюць медыкі, і ствараюць недахоп персаналу. Іх звальняюць, альбо яны сыходзяць самі, многія з’язджаюць з краіны.

Эміграцыю прадстаўніца фонду назвала шляхам да асабістай свабоды: “Беларусы з улікам кантэксту — найперш таго, што дзяржава з’яўляецца суагрэсарам у вайне супраць Украіны — спраўляюцца вельмі добра. Лекары пацвярджаюць дыпломы або мяняюць за мяжой спецыяльнасць, знаходзяць нетрывіяльныя рашэнні, зрабіўшы складаны выбар. Любы выбар сёння варты павагі, калі лекар, ды і любы чалавек, не ўдзельнічае ў рэпрэсіях і можа зарабіць на жыццё”.

Звальненні з палітычных матываў “сталі абсалютна нармальнай практыкай, з дэфіцытам кадраў чыноўнікі не лічацца”, сказала Тарасенка. Паводле яе слоў, фонду вядома, што ў Мінскім навукова-практычным цэнтры хірургіі, транспланталогіі і гематалогіі не хапае 20 анестэзіёлагаў-рэаніматолагаў. На сайце цэнтра вісіць аб’ява, што лекары такога профілю патрабуюцца, але не пазначана, у якой колькасці. Прапануюць таксама працу тэрапеўтам, тэрапеўтам-пульманолагам, трансфузіёлагам, лекарам ультрагукавой дыягностыкі. Пры гэтым у агульнарэспубліканскім банку вакансій ёсць заяўка толькі на аднаго лекара — метадыста.

НПЦ узначальвае Алег Румо — член Савета Рэспублікі, знаходзіцца пад санкцыямі Польшчы.

За 2023 год колькасць вакансій лекараў-спецыялістаў у банку павялічылася з 4.607 да 4.853. Тарасенка адзначыла, што не ўсе вакансіі трапляюць у адкрыты доступ, а з недахопам спецыялістаў змагаюцца “не праз прыцягненне і зацікаўленасць супрацоўнікаў, а памяншаючы колькасць ставак, таму статыстыка не адлюстроўвае недахоп медыкаў”.

Пры гэтым, паводле яе слоў, распаўсюджваецца практыка, калі адзін анестэзіёлаг працуе адначасова на двух нескладаных аперацыях. Гэта забаронена, але адбываецца,”калі згаджаецца анестэзіёлаг і настойвае адміністрацыя”. Перапрацоўваюць урачы і іншых спецыяльнасцяў, адзначыла прадстаўнік фонду.

Паводле назірання Тарасенкі, лаяльнасць рэжыму, а не ўзровень падрыхтоўкі ператвараецца ў крытэр прыёму лекара на працу. Прыпіскі і даносы таксама становяцца часткай жыцця медыцынскай супольнасці.

Суразмоўніца згадала нядаўні скандал у адной з гомельскіх паліклінік, дзе медсястра прышчэпачнага кабінета, загадчыца аддзялення і старэйшая медсястра знішчылі больш за 92 тыс. доз вакцын на 2,7 млн рублёў, каб прадэманстраваць высокія паказчыкі вакцынацыі насельніцтва.

“Пра падтасоўку было вядома. Медыкі кажуць, што вакцына — самы дарагі сродак для мыцця ракавін. Крымінальную справу завялі на выканаўцаў, але ж Міністэрства аховы здароўя вырабляе закупкі і даводзіць невыканальныя планы”, — адзначыла Тарасенка.

Ствараецца ўражанне імклівага росту дэфіцыту спецыялістаў, час чакання кансультацый вузкіх спецыялістаў павялічваецца, заявіў “Позірку” прадстаўнік анлайн-платформы “еЗдароўе” лекар-анестэзіёлаг Уладзімір Свіркоў, які 10 гадоў працуе ў Аўстрыі.

“Мне часам даводзіцца чытаць медыцынскія заключэнні, зробленыя лекарамі ў Беларусі. Некаторыя з іх вельмі прафесійныя, але ёсць і абсалютна не адпавядаюць міжнародным стандартам. У мяне сфармавалася суб’ектыўнае адчуванне, што якасць медыцыны падае”, — сказаў Свіркоў.

Пры гэтым лекар падкрэсліў, што аб’ектыўнымі звесткамі аб якасці меддапамогі ў Беларусі не валодае.