Праваабаронцы заклікалі не дапусціць пакарання смерцю Рыка Крыгера
22 ліпеня, Позірк. Не дапусціць пакарання смерцю грамадзяніна Германіі Рыка Крыгера, прыгаворанага да гэтай меры ў Беларусі, заклікалі Мінск Міжнародная федэрацыя за правы чалавека (FIDH) і праваабарончы цэнтр “Вясна” ў сумеснай заяве, апублікаванай 22 ліпеня.
“Вясна”, якая адсочвае прымяненне смяротнага пакарання ў межах кампаніі “Праваабаронцы супраць смяротнага пакарання ў Беларусі”, адзначае, што гэта першы вядомы выпадак, калі замежны грамадзянін асуджаны на яе ў Беларусі як мінімум з 2009 года.
Беларусь — адзіная дзяржава ў Еўропе, якая дагэтуль ужывае смяротнае пакаранне, “у тым ліку за такія злачынствы, як тэрарызм, дзяржаўная здрада або некаторыя міжнародныя злачынствы”, нагадваюць праваабаронцы. Пры гэтым у святле грубых парушэнняў правоў чалавека ў Беларусі, “многія з якіх могуць быць кваліфікаваны як злачынствы супраць чалавечнасці”, прымяненне смяротнага пакарання выклікае ў іх “асаблівую трывогу”.
FIDH і “Вясна” (на радзіме прызнаная “экстрэмісцкім фарміраваннем”, яе кіраўнікі, у тым ліку лаўрэат Нобелеўскай прэміі міру Алеся Бяляцкі, асуджаныя на доўгія тэрміны зняволення) заклікаюць беларускія ўлады “неадкладна спыніць пакаранне Рыка Крыгера, незалежна ад абвінавачанняў, і поўнасцю выконваць міжнародныя абавязацельствы краіны ў галіне правоў чалавека, уключаючы права на жыццё, права на свабоду ад катаванняў і жорсткага абыходжання, а таксама права на судовую абарону і справядлівае судовае разбіральніцтва”.
Праваабаронцы таксама выступаюць супраць смяротнага пакарання за ўсе злачынствы і пры любых абставінах.
“Арганізацыі нагадваюць, што пакаранне смерцю па сутнасці ўяўляе сабой катаванні і жорсткае, бесчалавечнае і прыніжальнае годнасць пакаранне і заклікаюць беларускія ўлады ўвесці мараторый і працягнуць работу па скасаванні пакарання смерцю”, — сказана ў заяве.
У матэрыяле, апублікаваным 22 ліпеня на сайце газеты Адміністрацыі прэзідэнта “СБ. Беларусь сегодня”, сцвярджаецца, што нямецкага грамадзяніна “завербавала” Служба бяспекі Украіны праз батальён Western беларускага палка Каліноўскага, ініцыятыву нібыта праявіў сам Крыгер.
У Беларусь, як паведамляецца, немец “уехаў турыстам 2 кастрычніка 2023-га (з тэлефонамі і беспілотнікам)”.
Яшчэ часткай яго задання ад СБУ названа правядзенне ў Асіповічах (Магілёўская вобласць) разведкі і фатаграфавання аб’ектаў па каардынатах.
Паведамляецца, што 4 кастрычніка Крыгер здымаў тэрыторыю в/ч 97115, ваенную тэхніку, на наступны дзень — участак чыгуначных пуцей, вагоны, пагрузачна-разгрузачную платформу побач з чыгуначнай станцыяй Азярышча. Пасля гэтага ён нібыта атрымаў фатаграфію схованкі з самаробнай выбухной прыладай, “не менш за 3 кг выбуховага рэчыва актаген”, перавёз і ўсталяваў на чыгуначных шляхах, “паведаміў куратару аб выкананні задання і вярнуўся ў мінскі гатэль”, а 6 кастрычніка збіраўся паляцець у Баку (Азербайджан).
Выданне сцвярджае, што ў той дзень на чыгуначныя пуці, дзе “было закладзена самаробнае выбуховае прыстасаванне”, павінна была грузіцца ваенная тэхніка, з-за выбуху пагрузку затрымалі.
Паведамляецца, што грамадзянін Германіі прызнаў сябе вінаватым толькі па артыкуле аб агентурнай дзейнасці, ад дачы паказанняў адмовіўся.
Крыгер таксама не стаў абскарджваць вынесены прысуд, ён набыў моц, гаворыцца ў публікацыі.
Аб выбуху ў раёне станцыі Азярышча летась 6 кастрычніка паведамлялася ў сацыяльных сетках. Аб’яднанне былых сілавікоў ByPol са спасылкай на ўласныя крыніцы пацвердзіла факт выбуху.
24 чэрвеня Мінскі абласны суд пад старшынствам Алега Лапека вынес смяротны прыгавор Крыгеру, справу якога разглядаў з 6 чэрвеня. Паводле звестак праваабарончага цэнтра “Вясна”, немца абараняў адвакат Уладзімір Горбач.
Вядома аб прысудзе стала толькі 19 ліпеня.
Грамадзянін ФРГ прызнаны вінаватым па ч. 4 арт. 295 (незаконныя дзеянні ў адносінах да агнястрэльнай зброі, боепрыпасаў і выбуховых рэчываў), ч. 4 арт. 309 (наўмыснае прывядзенне ў непрыдатнасць транспартнага сродку або шляхоў зносін), ч. 3 арт. 3611 (стварэнне экстрэмісцкага фарміравання або ўдзел у ім), ч. 3 арт. 289 (акт тэрарызму), арт. 3581 (агентурная дзейнасць) і арт. 133 (наёмніцтва) Крымінальнага кодэкса.
Прадстаўнік МЗС Германіі Крысціян Вагнер на прэс-канферэнцыі ў Берліне 22 ліпеня заявіў, што Берлін “абараняе інтарэсы прыгаворанага да смяротнага пакарання грамадзяніна ФРГ Рыка Крыгера перад беларускімі ўладамі”.
МЗС Беларусі 20 ліпеня паведаміў, што беларускі бок прапанаваў Германіі “канкрэтныя рашэнні па наяўных варыянтах развіцця сітуацыі”.