Кіраўнік Дэпартамента дзяржбяспекі Літвы: 80% беларусаў у краіне — эканамічныя мігранты, частку з іх Мінск спрабуе вербаваць
3 снежня, Позірк. “Восем з дзесяці” грамадзян Беларусі, якія пражываюць у Літве, з’яўляюцца “эканамічнымі мігрантамі”, “прадстаўнікі апазіцыі, якія актыўна апануюць рэжыму Лукашэнкі, складаюць толькі невялікую частку” беларускай дыяспары, заявіў начальнік Дэпартамента дзяржаўнай бяспекі (ДДБ) гэтай балтыйскай краіны Дарус Яўнішкіс у інтэрв’ю парталу lrt.lt.
Паводле яго слоў, у гэтым крыецца “корань сур’ёзных пагроз”, бо “частка гэтых людзей ездзіць туды і назад, ездзіць з Літвы ў Беларусь” і прадстаўляе інтарэс для беларускіх спецслужбаў.
“Вядома, у іх там ёсць сваякі і пэўныя інтарэсы, тым больш у іх ёсць беларускія пашпарты. Але гэта, без сумневу, стварае беларускім спецслужбам пэўныя магчымасці для вярбоўкі, для аказання ўплыву, збору інфармацыі аб працэсах у Літве”, — сказаў Яўнішкіс.
Кіраўнік ДДБ падкрэсліў, што вярбоўкай можа займацца не толькі беларускі КДБ, але і іншыя сілавыя структуры.
“У Беларусі ёсць яшчэ і ГРУ, так званая ваенная разведка, а таксама так званы ГУБАЗіК, гэта значыць Упраўленне МУС па барацьбе з арганізаванай злачыннасцю і карупцыяй”, — адзначыў Яўнішкіс.
Актыўнасць беларускіх спецслужбаў у Літве, дадаў ён, узрасла з 2020 года, пасля таго “як усе пратэсты і ўсе падзеі ў Беларусі скончыліся”, пазней “трыгерам паслужыла агрэсія Расіі супраць Украіны”.
“Літва шмат гадоў дамагаецца таго, каб Беларусь стала дэмакратычнай дзяржавай, і ўсяляк падтрымлівае апазіцыю. Яе заўсёды тут прымалі, праводзілі навучанне, ды і іншыя краіны Захаду таксама ўносілі фінансавую лепту. Але аказвалася, што ў Беларусі Лукашэнка заўсёды ведае, пра што кажа апазіцыя, якая прыязджае сюды, быццам паміж імі існуе нейкая сувязь”, — заявіў начальнік літоўскай спецслужбы.
На яго думку, беларускі бок займаецца таксама вярбоўкай грамадзян Літвы на мяжы з дапамогай “здабывання інфармацыі з іх тэлефонаў, лічбавых файлаў, падчас апытанняў”.
“Безумоўна, з грамадзянамі Беларусі гэта адбываецца значна больш інтэнсіўна. Яны падарожнічаюць, праводзяць некаторы час на тэрыторыі Беларусі. Гэта ідэальнае асяроддзе для іх вярбоўкі з боку беларускага КДБ ці іншых службаў, і, па-за ўсякім сумневам, яны гэта робяць, а мы гэта фіксуем”, — удакладніў Яўнішкіс.
Ён звярнуў увагу на спробы вярбоўкі “сучаснымі сродкамі” — праз сацыяльныя сеткі. “Скажам, прадстаўнікоў беларускай апазіцыі ці прадстаўнікоў бізнесу тут вярбуюць, і яны знаходзяцца пад уплывам КДБ ці так званага ГУБАЗіК. Праз сацыяльныя сеткі ім прапануюць супрацоўнічаць са спецслужбамі, прадастаўляць інфармацыю пра апазіцыянераў, якія знаходзяцца ў Літве, а ў некаторых выпадках часам нават прапануюць плаціць за пэўную дзейнасць, якой яны займаліся раней. Мы бачым гэта вельмі выразна”, — сказаў кіраўнік ДДБ.
Беларусаў у Літве, нагадаў ён, цяпер больш за 60 тыс., “у год іх заязджае па 17 тыс. з тымі ж працоўнымі візамі або дазволамі на часовае пражыванне”. Пры захаванні дынамікі “ў 2025 годзе іх будзе каля 100 тыс.”, адзначыў Яўнішкіс.
“Гэта, я б сказаў, значная сіла. Як бы там ні было, мабыць, прыйдзе час, з’явіцца тая чырвоная лінія, калі мы сапраўды ўжо не зможам спраўляцца, таму што праверка сапраўды патрабуе часу, рэсурсаў і намаганняў”, — лічыць ён.
“І няма ніякіх гарантый, што мы зможам усіх паглядзець, усіх праверыць, — дадаў кіраўнік Дэпартамента дзяржбяспекі. — Не паставіш жа побач з кожным прадстаўніка выведкі або паліцэйскага”.
Паводле яго слоў, ДДБ не можа прымаць палітычных рашэнняў адносна беларускай дыяспары ў Літве, але “прадставіў пэўныя высновы, зрабіў аналіз і дапоўніў яго матэрыяламі”.
“Цяпер, верагодна, палітыкам і літоўскім ведамствам трэба будзе вырашыць, трэба ўніфікаваць умовы [для беларусаў і расіян] ці не. Наш абавязак — папярэдзіць пра пагрозы”, — рэзюмаваў Яўнішкіс, удакладніўшы, што асабіста ён з’яўляецца прыхільнікам сінхранізацыі абмежаванняў у Літве для грамадзян Беларусі і РФ.
Гл. таксама:
Дэпартамент дзяржбяспекі Літвы: У Беларусі назіраецца беспрэцэдэнтна высокі ўзровень актыўнасці КДБ